Hukuk Bölümü         2005/52 E.  ,  2005/64 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

           Davacı           : A.Y.

            Vekili              : Av. Z. A.

            Davalı            : PTT Genel Müdürlüğü

           Vekilleri         : Av. T. İ.- Av. P. E.

              O L A Y         : Davacı, Gaziantep PTT Başmüdürlüğü, Oğuzeli PTT Merkez Müdürlüğünde dağıtıcı olarak görev yapmakta iken, görev bölgesindeki bir köye posta götürdüğü sırada Kurumca kiralanan aracın karıştığı trafik kazasında yaralanmış, sol kolu %100 sakat kalarak %55 oranında işgücü kaybına uğramıştır.

            Davacı vekilince, müvekkilinin sakat kalması nedeniyle uğranılan zarar karşılığı 107.410.347.997.-TL. maddi ve 8.000.000.000.-TL. manevi tazminata hükmedilmesi istemiyle PTT Genel Müdürlüğüne karşı, 14.3.2002 tarihinde adli yargı yerinde tazminat davası açılmıştır.

            OĞUZELİ ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ ; 27.1.2004 gün ve E:2002/65, K:2004/7 sayı ile, idarenin hizmet kusuruna dayalı tazminat davasının görüm ve çözüm yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekilince, bu kez, aynı istemle, 6.7.2004 tarihinde idari yargı yerinde dava açılmıştır.

GAZİANTEP İDARE MAHKEMESİ; 12.7.2004 gün ve E:2004/1528 sayı ile, davanın 2918 sayılı karayolları Trafik Kanununun 106. maddesi uyarınca işletenin hukuki sorumluluğu çerçevesinde özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinin görevine girdiği, ancak bu yargı yerince daha önce görevsizlik kararı verildiği ve kesinleştiğinden bahisle görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurulmasına, bu konuda bir karar verilinceye değin yargılamanın ertelenmesine karar vermiştir.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ’nce; 7.3.2005 gün ve E:2004/97, K.2005/10 sayı ile, Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında kamu görevlisinin uğradığı zararlardan dolayı idarenin hizmet kusuru ya da kusursuz sorumluluk esasları çerçevesinde sorumluluğu bulunup bulunmadığının yargısal denetiminin, idare hukuku ilke ve kurallarına göre idari yargı yerlerince yapılacağı nedeniyle İdare Mahkemesi’nin başvurusunun reddi gerektiği gerekçesiyle, “SONUÇ: Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Oğuzeli Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (İş Mahkemesi sıfatıyla) yargı yolu yönünden  verilen 27.1.2004 gün ve E:2002/65, K:2004/7 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA…” yolunda hüküm kurulmuş olup, anılan kararın SONUÇ bölümünün hatalı yazıldığının saptanması nedeniyle HUKUK BÖLÜMÜ’nce dosya üzerinde 16.5.2005 gününde re’sen yapılan incelemede, kararın 2247 sayılı Yasa’nın 28. maddesinde öngörüldüğü üzere ilgili yargı mercileri ile davanın taraflarına tebliğ olduğu anlaşıldığından “SONUÇ” bölümündeki maddi hatanın düzeltilebilmesi için ilgili yargı mercilerince bu konuda başvuruda bulunulması halinde inceleme yapılacağının duyurulmasına karar verilmiştir.

Sözkonusu karar gereğince GAZİANTEP İDARE MAHKEMESİ’nce ; 1.6.2005 gün ve E:2004/1528 sayılı karar ile Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvuruda bulunulmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE   : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün Tülay TUĞCU’nun Başkanlığında Üyeler: M. Lütfü ÜÇKARDEŞLER, Coşkun ÖZTÜRK, Serap AKSOYLU, Z.Nurhan YÜCEL, Turgut ARIBAL ve Abdullah ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 11.7.2005 günlü toplantısında;

I- İLK İNCELEME  : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce yeniden yapılan başvuru anılan Yasa’nın 19. maddesi kapsamında görüldükten sonra, başvuru konusu Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün E:2004/97 sayılı dosyasının son başvuru üzerine açılan E:2005/52 sayılı dosya ile BİRLEŞTİRİLMESİNE; Hukuk Bölümü’nce 16.5.2005 gününde re’sen yapılan incelemede “SONUÇ” bölümünün hatalı yazıldığı saptanan 7.3.2005 gün ve E:2004/97, K:2005/10 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA ve görev uyuşmazlığının E:2005/52 sayılı dosya üzerinden yeniden incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun  davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan;

-İlgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Ahmet Yahya ÖZDEMİR’in davada idari yargının görevli olduğu yolundaki  yazılı ve sözlü  açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, posta dağıtımı sırasında Kurumca kiralanan taşıtın karıştığı trafik kazası sonucunda yaralanarak sakat kalan personel tarafından, uğradığı zararların idarece giderilmesi istemiyle açılmıştır.

Tazminata konu edilen zararın bir trafik kazası sonucunda doğmuş olması nedeniyle öncelikle konuya ilişkin özel düzenleme içeren Karayolları Trafik Kanunu yönünden bir değerlendirme yapmak gerekmektedir.

            2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 85. maddesi ile, işleten ve teşebbüs sahibi, bir motorlu aracı işletilmesinden ve bu arada aracın sürücüsünün ve işletme yardımcılarının eylem ve davranışlarından dolayı üçüncü kişilerin uğradıkları zararlardan, kusurlu olup olmamalarına bakılmaksızın “ tehlike esası”na göre sorumlu tutulmuşlar ; 106. madde ile de, maddede sayılan kamu kurum ve kuruluşları da işleten gibi aynı hukuki sorumluluğa tabi kılınmışlardır.

            Anılan Yasa’da, “İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.” tanımına yer verilmiştir.

Olayda, posta dağıtım hizmetinde kullanılan araç idareye  ait olmadığı gibi, uzun süreli bir kiralama ya da aracın idare adına işletilmesi de söz konusu olmadığından işleten veya işletenin bağlı olduğu teşebbüs sahibi sıfatını taşımayan idarenin , anılan Yasanın 85. maddesinde düzenlenen sorumlulukla herhangi bir ilgisi bulunmamaktadır. Söz konusu sorumluluğun, ancak aracın işleteni ve sürücüsü olan kişi aleyhine açılan davada esas alınacağı doğaldır.

Uyuşmazlığa konu edilen davada, posta dağıtım  hizmetinde görevli bulunan davacının, bu görevini yerine getirdiği sırada yaralanarak sakat kalması nedeniyle uğranılan zararların idarece tazmin edilmesi istenildiğinden, Anayasa’nın 125. maddesinde yer alan “İdare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlüdür.” kuralı uyarınca, kamu hizmetinin yürütülmesi sırasında kamu görevlisinin uğradığı zararlardan dolayı idarenin  hizmet kusuru ya da kusursuz sorumluluk esasları çerçevesinde sorumluluğu bulunup bulunmadığının yargısal denetiminin, idare hukuku ilke ve kurallarına göre idari yargı yerlerince yapılacağı kuşkusuzdur.

            Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesince 19. maddeye göre yapılan başvurunun reddi gerekmektedir.

            SONUÇ    :Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep İdare Mahkemesi’nce 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre yapılan BAŞVURUNUN REDDİNE, 11.7.2005 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.