Vekili         : Av. F.A.Ç.

Davalı        : Sivas Valiliği

Vekili         : Av. N.G. 

O L A Y : Sivas İli, Hükümet Konağı A Blok zemin katta bulunan20.00 m2lik çay ocağı, 16.2.2012 tarihinde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca yapılan pazarlık usulü ihale ile iki yıl süreyle davacıya kiraya verilmiş, taraflar arasında 17.2.2012 günlü kira sözleşmesi imzalanmıştır.

Sivas Valiliğinin 26.12.2012 gün ve 470-7828 sayılı yazıları ile anılan çay ocağının sözleşme hükümlerine aykırı kullanıldığının tespit edildiğinin bildirilmesi üzerine, 17.2.2012 tarihli Kira Sözleşmesi 26.12.2012 tarihi itibariyle tek taraflı feshedilmiştir.

Davacı vekili, Kira sözleşmesinin tek taraflı feshine ilişkin 27.12.2012 gün ve 533 sayılı işlemin iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS İDARE MAHKEMESİ; 22.3.2013 gün ve E:2013/96, K: 2013/269 sayı ile, somut olayda uyuşmazlık konusunun davacı ile Sivas Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü arasında Hükümet Konağı, A Blok zemin katta bulunan mülkiyeti hazineye ait20.00 m2yüzölçümlü alanın çay ocağı olarak kullanılmasına ilişkin imzalanan sözleşmenin uygulanmasına yönelik olduğu, diğer bir ifadeyle ihale safhası tamamlanıp sözleşme imzalandıktan ve yer teslimi yapılarak sözleşme hükümleri uygulanmaya başladıktan sonra sözleşme hükümlerinin usulüne uygun uygulanıp uygulanmadığı sorunundan kaynaklanmakta olduğu ve bu haliyle dava konusu işlemin özel hukuk ilişkisinden doğan ve adli yargının konusuna giren bir işlem olduğu sonucuna ulaşıldığı,  bu durumda özel hukuk ilişkisinden doğan bir işlem nedeniyle açılan iş bu davanın görüm ve çözümü adli yargının görevinde olup, mahkemelerinin görevsizliğine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir. 

Davacı vekili, bu kez, Kira sözleşmesinin feshinin geçersizliğinin tespitine, sataşmanın önlenmesine ve tahliye işleminin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

SİVAS 2. SULH HUKUK MAHKEMESİ : 17.5.2013 gün ve E: 2013/659, K: 2013/640 sayı ile, dava dilekçesi ve tüm dosya kapsamından Hükümet Konağı çay ocağının işletmesine dair kira sözleşmesinin feshedilmesi üzerine, mecurun 2886 sayılı Yasa’nın 75. maddesine göre Valilikçe tahliyesine ilişkin işlemin idari nitelikte olduğu, idarece başka merciin kararına ihtiyaç duyulmaksızın 2886 sayılı Yasa’nın 75. maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak tesis edilen mecurun tahliyesi yolundaki işlemin, kamu gücüne dayanması resen ve tek yanlı olması nedeniyle idari nitelik taşıması karşısında, açılan davanın 2577  sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1A maddesinde yer alan iptal davası kapsamında yer aldığından Adli Yargının bu konuda görevli olmaması dolayısıyla açılan davanın idari yargının görevi içerisinde yer alması nedeniyle reddine karar vermiş, bu karar kesinleşmiştir.

Davacı vekili, idari ve adli yargı yerlerince verilen görevsizlik kararları nedeniyle oluştuğu ileri sürülen olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi istemiyle başvuruda bulunmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan AKARSU ve Mehmet AKBULUT’un katılımlarıyla yapılan 30.12.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında davacı ile davalı idare arasında imzalanan kira sözleşmesinin idarece tek taraflı feshi nedeniyle oluşan uyuşmazlıkta 2247 sayılı Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari ve adli yargı dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği ve usule ilişkin işlemlerde herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Sivas ili, Hükümet Konağı,  A Blok zemin katta bulunan mülkiyeti hazineye ait20.00 m2yüzölçümlü davacının kiracısı olduğu çay ocağına ilişkin olarak kira sözleşmesinin feshine ilişkin 27.12.2012 gün ve 533 sayılı ita amiri onayının iptali istemiyle açılmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun ‘’Kapsam’’ başlıklı 1.maddesinde; ‘’ Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.

Birinci fıkrada sayılan daire ve idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla veya özel kanunların vermiş olduğu yetkiyle kurulmuş bulunan fonların yukarıda belirtilen işlerinin nasıl yapılacağı Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.’’ denilmiştir.

 Kanun’un üçüncü bölümü ‘’İhale Usulleri’’ başlıklı olup, 35.maddede ise ihale usullerinin neler olduğu belirtilmiştir. Buna göre kanunun 1 inci maddesinde yazılı olan işlerin ihalelerinde; Kapalı teklif usulü, Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü, Açık teklif usulü, Pazarlık usulü, Yarışma usulünün uygulanabileceği ifade edilmiştir.

Kanun’un ‘’Pazarlık Usulünde İhale’’ başlıklı 50.maddesinde; ‘’Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde teklif alınması belli bir şekle bağlı değildir. İhaleler, komisyon tarafından işin nitelik ve gereğine göre. bir veya daha fazla istekliden yazılı veya sözlü teklif almak ve bedel üzerinde anlaşmak suretiyle yapılır.

Pazarlığın ne suretle yapıldığı ve ne gibi tekliflerde bulunulduğu ve üzerine ihale yapılanların neden dolayı tercih edildiği pazarlık kararında gösterilir.’’ denilmiştir.

Kanun’un 51.maddesinde ise, ‘’Pazarlık Usulüyle Yapılacak İşler’’ belirtilmiş olup,     ‘’… (g) Kullanışlarının özelliği, idarelere yararlı olması veya ivediliği nedeniyle kapalı veya açık teklif yöntemleriyle ihalesi uygun görülmeyen, Devletin özel mülkiyetindeki taşınır ve taşınmaz malların kiralanması, trampası ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin kiralanması ve mülkiyetin gayri ayni hak tesisi.’’ işinin pazarlık usulüyle yapılacağı ifade edilmiştir.

Dosyanın incelemesinden, Sivas İli, Hükümet Konağı A Blok zemin katta bulunan 20.00 m2lik çay ocağı 16.2.2012 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 51/g maddesi uyarınca yapılan pazarlık usulü ihale ile iki yıl süreyle davacıya kiraya verilmiş, taraflar arasında 17.2.2012 günlü kira sözleşmesi imzalanmıştır.

Sivas Valiliğinin 26.12.2012 gün ve 470-7828 sayılı yazıları ile anılan çay ocağının sözleşme hükümleri hilafına, kiralama amacı dışında, ahlaki değerlere  aykırı kullanıldığının tespit edildiğinin bildirilmesi üzerine, 17.2.2012 tarihli Kira Sözleşmesinin 26.12.2012 tarihi itibariyle tek taraflı olarak feshedildiği anlaşılmıştır.

Belirtilen yasal düzenlemeler çerçevesinde, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun kamu hukukunu ilgilendiren bir kanun olması nedeniyle, öğreti ile adli ve idari yargı uygulamasında sözleşme aşamasına kadar kanuna dayanılarak idarece alınan karar ve yapılan işlemlerin iptali istemiyle açılan davaların idarî yargı yerinde, sözleşme yapıldıktan sonra sözleşme hükümlerinin uygulanması nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıkların ise sözleşme ve özel hukuk hükümlerine göre adlî yargı yerinde görülmesi gerektiği hususu genel kabul görmektedir.

Somut olayda, uyuşmazlık konusunun davacı ile Sivas Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü arasında Hükümet Konağı, A Blok zemin katta bulunan20.00 m2yüzölçümlü alanın çay ocağı olarak kullanılmasına ilişkin imzalanan sözleşmenin uygulanmasına yönelik olduğu, diğer bir ifadeyle ihale safhası tamamlanıp sözleşme imzalandıktan ve yer teslimi yapılarak sözleşme hükümleri uygulanmaya başladıktan sonra sözleşme hükümlerinin usulüne uygun uygulanıp uygulanmadığı sorunundan kaynaklanmakta olduğu ve bu haliyle dava konusu işlemin özel hukuk ilişkisinden doğan ve adli yargının konusuna giren bir işlem olduğu sonucuna ulaşılmakla davanın kira sözleşmesinin tek taraflı feshine ilişkin kısmı yönünden özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Sivas 2. Sulh Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının “çay ocağının işletilmesine ilişkin kira sözleşmesinin tek taraflı feshine ilişkin işlem yönünden” kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ  : Davanın görüm ve çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Sivas 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 17.5.2013 gün ve E:2013/659, K:2013/640 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 30.12.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.