Hukuk Bölümü         2008/139 E.  ,  2009/18 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

            Davacı           : A.Ç.

            Vekili             : Av. M.K.

            Davalı          : Kilis Valiliği                       

O L A Y          : Davacı, dava dilekçesinde, Kilis Çiftçi Mallarını Koruma Meclisi Başkanlığı’nda 1.1.1980 tarihinden itibaren işçi olarak çalıştığını, 8.5.2003 tarihinde emekli olduğunu, ancak kıdem tazminatı ve birikmiş ikramiyelerinin ödenmediğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 7.000.000.000.-TL kıdem tazminatı ve 677.000.000.-TL birikmiş ikramiyenin tahsili istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KİLİS ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ(İŞ MAHKEMESİ SIFATIYLA); 16.6.2005 gün ve E:2004/492, K:2005/369 sayı ile, davacı tarafından, davalı Kurumda 1.1.1980 tarihinden itibaren işçi olarak çalıştığı, 8.5.2003 tarihinde emekli olduğu, ancak kıdem tazminatı ve birikmiş ikramiyelerinin ödenmediği iddiaları ile fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak 7.000.000.000.-TL kıdem tazminatı ve 677.000.000.-TL birikmiş ikramiyenin davalıdan tahsilinin talep ve dava olunduğu, davalı tarafça davanın kabul olunmadığı, ayrıca davalı vekilinin 4081 sayılı Yasa gereğince davanın idari yargıda görülmesi gerektiğinden bahisle görevsizlik iddiasında bulunduğu, Mahkemelerince davacının celp olunan iş yeri özlük dosyasının incelenmesinde, davacının ÇMK’da çalıştığı, bu halde görevli yargı yerinin idari yargı olduğu anlaşıldığından, görevsizlik kararı vermenin icap ettiği gerekçesiyle davanın   türü ve niteliği itibariyle HUMK’nun 7. maddesi gereğince görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, 7.000,00YTL kıdem tazminatı ve 677,00YTL birikmiş ikramiyenin ödenmediğini ileri sürerek toplam 7.677,00YTL tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

Gaziantep 1. İdare Mahkemesi; 30.1.2007 gün ve E:2005/1223, K:2007/287 sayı ile, 2577 sayılı Yasa’nın 15/1-(b) maddesinde, kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere karşı açılan davaların reddedileceğinin belirtildiği, dava dosyasının incelenmesinden, 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanun uyarınca koruma bekçisi olarak görev yapmakta iken emekli olan davacının, kendisine kıdem tazminatı ve ikramiyesinin ödenmediği gerekçesiyle toplam 7.677,00YTL tazminat ödenmesi istemiyle bakılan davayı açtığının anlaşıldığı, bu durumda, davacı tarafından idareye yapılmış herhangi bir başvuru ve buna karşı tesis edilmiş herhangi bir işlem olmadığı, dolayısıyla ortada idari yargıda dava konusu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı dikkate alındığında, 2577 sayılı Yasa’nın 14/3-(d) maddesine aykırı olan davanın reddedilmesi gerektiği sonucuna varıldığı, öte yandan, ilgili idareye yapılacak başvuru üzerine tesis edilecek işleme karşı dava açılabileceğinin ise açık olduğu gerekçesiyle 2577 sayılı Yasa’nın 15/1-(b) maddesi uyarınca davanın reddine karar vermiştir.

Davacının, Kilis İl Tarım Müdürlüğü’ne başvurusu üzerine Kilis Çiftçi Malları Koruma Meclisi Başkanlığı tarafından Kilis İl Tarım Müdürlüğü’ne gönderilen 20.4.2007 gün ve 2007/20 sayılı yazıda, Kurumlarından emekli olan A.Ç.’ın vermiş olduğu dilekçesinde kıdem tazminatı ve sosyal haklarını istediği, Kurumlarının bu güne kadar işten çıkan ve emekli olan bekçi ve personellerine böyle bir ödeme yapılmadığı ve bütçelerinde de böyle bir ödenek olmadığı, kaldı ki aynı şahsın Kurumları hakkında Gaziantep 1. İdare Mahkemesi’ne bu konuda dava açtığı ve Mahkemenin 2005/1223 Esas, 2005/287 Karar numaralı kararıyla davanın reddine karar verildiği, söz konusu olan şahsın Kurumlarından hiçbir alacağının bulunmadığı belirtilmiştir.

Davacı vekili, bunun üzerine, davacının davalı işyerinde 1.1.1980 tarihinde işçi (koruma katipliği) olarak çalışmaya başladığını ve bu çalışmasını emekli olduğu 8.5.2003 tarihine kadar (koruma bekçisi olarak) sürdürdüğünü, emekli olduğunda çalışırken ödenmesi gerekli olan bir kısım ikramiyelerin ödenmediğini ileri sürerek fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, Kilis Çiftçi Mallarını Koruma Meclisi Başkanlığı’nın 20.4.2007 tarihli işleminin iptali ile hesap yaptırılarak davacının davalıdan alacağının şimdilik 7000.-YTL kıdem tazminatı ve 677.-YTL birikmiş ikramiyelerinin faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

GAZİANTEP 2. İDARE MAHKEMESİ; 14.12.2007 gün ve E:2007/450 sayı ile, davacı vekili tarafından, Kilis Çiftçi Mallarını Koruma Meclisi Başkanlığı’nda koruma bekçiliği olarak görev yapan ve 8.5.2003 tarihinde emekli olan müvekkiline ödenmeyen kıdem tazminatı ve ikramiyelerinin ödenmesi istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile 7.700,00 YTL'nin yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle Kilis Valiliği'ne karşı dava açıldığı, 506 sayılı Yasa uyarınca sigortalı olarak ve statüsü işçi olan davacının kıdem tazminatı ve birikmiş ikramiyelerinin ödenmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile kıdem tazminatı ve birikmiş ikramiyelerinin toplamı olan 7.700,00 YTL'nin yasal faiziyle birlikte ödenmesi istemiyle dava açtığı görülmekte olup, kendisi kamu hukukuna dayalı olarak istihdam edilmediği gibi uyuşmazlığın da özel hukuk alanında kalan iş mevzuatından kaynaklanması karşısında uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargı yerinin görev alanı içerisinde olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava dosyasının, görevli yargı yerinin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderilmesine karar vermiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE :

            Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa KICALIOĞLU, Mahmut BİLGEN, Habibe ÜNAL, Turan KARAKAYA, Serdar AKSOY ve Muhittin KARATOPRAK’ın katılımlarıyla yapılan 2.2.2009 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince anılan Yasanın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

            II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Kilis Çiftçi Mallarını Koruma Meclisi Başkanlığı’nda 1.1.1980 tarihinde çalışmaya başlayan ve bu çalışmasını emekli olduğu 8.5.2003 tarihine kadar koruma bekçisi olarak sürdüren davacı tarafından 7000.-YTL kıdem tazminatı ve 677.-YTL birikmiş ikramiyenin tahsili istemiyle açılmıştır.

Davacı, her ne kadar 4081 sayılı Yasa’nın 7. maddesine göre mahalli mülki amirin atama tasarrufu ile işe alınan kamu görevlisi ise de; anlaşmazlık, davacıya İş Kanunu hü­kümlerine göre istediği tazminat ve alacaklarının ödenip ödenmeyeceğine ilişkindir.

Anlaşmazlığın esasının çözümünde davacının statüsü değil, alacağın niteliği önem taşımakta olup, istenilen tazminat ve alacağa yönelik ihtilafın, İş Kanunu çerçevesinde çözümü gerekmektedir.

Kaldı ki; 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 1. maddesinde, İş Kanunu’na dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının çözülmesinde iş mahkemelerinin görevli olduğu belirtilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile Asliye Hukuk(İş) Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ   : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Gaziantep 2. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Kilis Asliye Hukuk Mahkemesi’nin(İş Mahkemesi Sıfatıyla) 16.6.2005 gün ve E:2004/492, K:2005/369 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 2.2.2009 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.