OLAY : Davacı Yapı Kooperatifi, üzerinde inşaat yaptırdığı arsadaki 1092 m2'lik belediye hissesini 3194 sayılı Yasa'nın 17. maddesine göre satın almak istemiştir.

Belediye Encümenince, 21.12.2000 gün ve 3952/7048 sayı ile, izinsiz ve ruhsatsız yapıların değeri dikkate alınmak suretiyle belediye hissesinin, m2'si 96,153,846.- liradan olmak üzere 104,999,999,832.- TL. bedelle adıgeçen Yapı Kooperatifine satılması uygun görülmüştür.

Bunun üzerine davacı Yapı Kooperatifi vekilince, İlçe Kıymet Takdir Komisyonu tarafından m2 birim değeri olarak 15,000,000.- TL. takdir edildiği ileri sürülerek, bedel takdirine ilişkin sözkonusu encümen kararının iptali istemiyle, 7.2.2001 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır. Davalı Belediye vekilince, birinci savunma dilekçesinde, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 14. maddesine göre bedel ile maddi hatalara karşı adli yargı yerinde dava açılabileceği öne sürülerek görev itirazında bulunulmuştur. ANKARA 5. İDARE MAHKEMESİ; 16.5.2001 gün ve E: 2001/195 sayı ile, idari makamlar tarafından, idare işlevine ilişkin olarak ve kamu gücü kullanılmak suretiyle yapılan ve kesin ve icrai nitelik taşıyan idari işlemlerin idari yargı denetimine tabi olduğu; uyuşmazlığın, belediyeye ait bir taşınmazın değerinin tamamen özel hukuk kuralları içinde belirlenmesiyle ilgili olup, 3194 veya 2942 sayılı Yasalar ya da idarenin tek taraflı, kamu gücüne dayalı olarak işlem tesisini öngören başkaca bir düzenlemeden kaynaklanmayan işbu ihtilafın görüm ve çözümünün adli yargı yerine ait bulunduğu; açıklanan nedenlerle, davanın adli yargının görev alanına girdiği sonucuna varıldığından bahisle görevli merciin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve bu konuda karar verilmesine değin işin incelenmesinin ertelenmesine karar verilmiştir. İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Mustafa BİRDEN, Turgut ARIBAL ve Hıfzı ÇUBUKLU'nun katılımlarıyla yapılan 24/12/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun 2247 sayılı Yasa'da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesinde, "Adli, idari, askeri yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler." hükmüne yer verilmiş; aynı Yasa'nın 27. maddesinde, "Uyuşmazlık Mahkemesi, uyuşmazlık çıkarmaya veya görev uyuşmazlıklarına ilişkin istemleri önce şekil ve süre açısından inceler; yöntemine uymayan veya süresi içinde ileri sürülmemiş istemleri reddeder." denilmiştir.

Anılan Yasa hükmüne göre, bir yargı yerinin re'sen Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvuruda bulunabilmesi için: tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada daha önce diğer yargı yerlerinden birisi tarafından görevsizlik kararı verilmiş ve bu kararın kesinleşmiş bulunması ve bunun üzerine kendine gelen davayı inceleyen yargı yerinin de davada görevsizlik kararı veren yargı yerinin görevli olduğu kanısına varması gerekmektedir. Oysa, yalnızca idari yargı yerinde açılmış bir dava bulunmakta olup; daha önce adli (ya da askeri) yargı yerinde açılmış tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada verilmiş bir görevsizlik kararı olmadığından, olayda 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesinde öngörülen koşul gerçekleşmemiştir. Öte yandan, hukuk alanında, 19. madde dışında ilk derece yargı yerlerinin re'sen başvurmalarına olanak tanıyan başka bir yönteme, 2247 sayılı Yasa'da yer verilmemiştir.

Bu duruma göre, davayı ilk kez inceleyen İdare Mahkemesi'nin davada adli yargı yerinin görevli olduğu kanısına varması halinde görevsizlik kararı vererek işten el çekmesi gerekeceği açıktır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 5. İdare Mahkemesi'nin 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesine uygun bulunmayan başvurusunun aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca reddi gerekmektedir.

SONUÇ : 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesinde öngörülen koşulları taşımayan ve Yasa'da öngörülen diğer yöntemlerden birine de uymayan BAŞVURUNUN, aynı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca REDDİNE, 24.12.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.