OLAY: Sivil kişi sanık M.E.'ın, 24.5.1991 tarihinde, Yozgat Askerlik Şubesine, M.E.B. Ankara İskitler Ahievran Çıraklık Eğitim Merkezi Müdürlüğü'ne ait öğrenci belgesi vererek askerliğini ertelettirdiği, askerlik şubesinin yapmış olduğu yazışma sonucu belgenin sahte olduğunun ortaya çıktığı, böylece, sanığın askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Askeri Ceza Kanunu'nun 81/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Yozgat Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 13.2.2001 gün ve E: 2001/117, K: 2001/24 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

YOZGAT AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 15.2.2001 gün ve E: 2001/30, K: 2001/42 sayıyla; sanığa yüklenen askeri suç nedeni ile, yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek; dava dosyası, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 17.4.2001 gün ve E: 2001/547, K: 2001/168 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin, sahte öğrenci belgesi düzenleyerek askerlik şubesine vermek ve bu belgeyle askerliğini erteletmek olduğu, öğrencilik statüsünün ise yükümlülerin, askerliklerinin belli bir yaşa kadar ertelenmesini sağladığını, yükümlülüklerin kısa süreli askerlik hizmetine tabi tutulmasını ya da hiç asker edilmemesini gerektiren bir durum olmadığını, somut olayda yapılan hilenin, sanığın askerlikten tamamen veya kısmen kurtulmasını sağlamaya elverişli nitelikte bulunmadığından, eylemin Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen resmi evrakta sahtekarlık suçunu oluşturduğunu açıklayarak, bu suçun da asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılanmalarını gerektiren suçlardan bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Samia AKBULUT'un Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ'ın katılımlarıyla yapılan 24.6.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL'ün, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince sanığa yüklenen suçun "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; iddianame içeriğine göre, sanığa yüklenen eylem unsurları ve cezalarıyla Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenmiş bulunan "evrakta sahtekarlık" suçundan ibarettir. Somut olayda, suç tarihinde askerliğine karar alınmış fakat silah altına alınmamış olan sanığın asker kişi sayılmayan kimselerden olduğu çekişmesizdir.

Sanığın sivil kişi olması nedeniyle 353 sayılı Yasa'nın, asker olmayan (sivil) kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ile benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun EK. 6. maddesi yönünden değerlendirilme yapılması gerekmektedir. Sanığa yüklenen suçun, 353 sayılı Yasa'nın 11 ve Askeri Ceza Kanunu'nun Ek. 6. maddelerinde yer almaması karşısında davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Yozgat Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Yozgat Ağır Ceza Mahkemesi'nin 15.2.2001 günlü, E: 2001/30, K: 2001/42 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.6.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.