Hukuk Bölümü 2001/102 E., 2001/110 K.

  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 19 ]
  • 2247 S. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNİN KURULUŞ VE İŞLEYİŞİ HAK... [ Madde 27 ]
  • 2577 S. İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU [ Madde 3 ]
  • 6183 S. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN [ Madde 67 ]
  • 6183 S. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN [ Madde 68 ]
  • 6183 S. AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULÜ HAKKINDA KANUN [ Madde 99 ]
  • "İçtihat Metni"

    OLAY : Ali Sağdıç'a ait 09 PE 771 plakalı Renault - Manager marka binek tipi otomobil, adıgeçenin vergi borcu nedeniyle Nazilli Vergi Dairesi Müdürlüğünce haczedilerek, 18.11.1998 gününde yapılan ihale sonucunda Muammer Koparan'a satılmıştır.

    Davacı vekilleri, müvekkilince borçlu Ali Sağdıç aleyhine Nazilli 1. İcra Müdürlüğünün E: 1997/5443 sayılı dosyasında takibe geçilmiş olmasından da anlaşılacağı üzere, vergi dairesinden çok önce 09 PE 771 plakalı otomobilin kayden ve fiilen haczedildiğini; davalı Muammer Koparan'ın ise ihalede otomobili satın aldığını belirterek istihkak iddiasında bulunduğunu ve Nazilli İcra Tetkik Mercii'nin 15.12.1998 gün ve E: 1998/265, K: 1998/259 sayılı ve "3. şahsın istihkak iddiasının kabulüne, kararın alacaklı vekiline tebliği ile 7 gün içinde dava açması, aksi halde istihkak iddiasını kabul etmiş sayılacağı" yolundaki kararının kendilerine tebliği üzerine işbu davayı açtıklarını ileri sürerek, M.K.'ya yapılan ihalenin feshine karar verilmesi istemiyle, 11.1.1999 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır. NAZİLLİ İCRA TETKİK MERCİİ; 30.12.1999 gün ve E: 1999/4, K: 1999/345 sayı ile, dahili davalı Nazilli Vergi Dairesi Müdürlüğü vekilinin verdiği cevap dilekçesinde davanın 6183 sayılı Kanun uyarınca yapılan taşınır mal ihalesinden kaynaklanan bir ihtilaf olduğundan, bu nevi davaların idari yargıda görülmesi gerektiğinin beyan edildiği; Nazilli 1. İcra Müdürlüğünün E: 1997/5443 sayılı dosyasının incelenmesinden tarafların aynı olduğu ve borçlu aleyhine ilamsız icra takibine geçildiğinin görüldüğü; 6183 sayılı Kanunun taşınmaz malların haczen satışından doğan uyuşmazlıkların çözüm yerinin adli yargı olduğunun 99. maddede belirtilmiş olmasına karşılık, menkul mallarla ilgili çözüm yerinin belirtilmediği; işlem idari nitelik taşıdığından, yasalarca başka yargı mercilerine bırakılmayan idari işlemlere karşı açılan davaların çözüm yerinin idari yargı olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

    Davacı vekilinin dilekçesi üzerine adli yargı dosyası Aydın Vergi Mahkemesi'ne gönderilmiş ise de, adıgeçen Mahkeme'ce, 18.4.2001 gün ve E: 2001/100, K: 2001/234 sayı ile, 2577 sayılı İ.Y.U.K.'nun 3. maddesine uygun bulunmayan dilekçenin reddine karar verilmiştir. Bunun üzerine davacı vekillerince, usulüne uygun olarak düzenlenen dilekçe ile, M.K'ya yapılan ihalenin feshi ile satışın iptaline karar verilmesi istemiyle, 5.6.2001 gününde idari yargı yerinde dava açılmıştır. AYDIN VERGİ MAHKEMESİ; 20.6.2001 gün ve E: 2001/347 sayı ile, 6183 sayılı A.A.T.U.H.K. 67. maddesinde, üçüncü şahıs elinde haczedilen mallara karşı istihkak iddiasında bulunulması halinde yapılacak işlemlerin belirtildiği; 68. maddesinde ise, "istihkak iddialarına bakmaya haczi yapan tahsil dairesinin bulunduğu mahal mahkemesi selahiyetlidir" hükmüne yer verilmiş olması karşısında, mülkiyete ilişkin bir hak iddiasını içermesi nedeniyle özel hukuk kurallarına göre çözümlenmesi gereken istihkak davasının, haczin yapılması şekillerine ilişkin bulunan idari dava olarak nitelendirilemeyeceği gibi, anılan mahal mahkemesinin de vergi mahkemesi değil icra hakimliği ya da bu işle görevlendirilmiş mahkeme olduğu; olayda davanın konusunun vergi veya vergi alacağının tahsili için yapılan satış işlemi olmayıp, davacı tarafından, satış işleminden önce tesis edilen haciz işlemi ve buna bağlı olarak ileri sürülen istihkak iddiası ile yine özel hukuk kapsamında 3. kişi tarafından ileri sürülen istihkak iddiasının kaldırılması istemiyle açılan bu davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerinin görev alanı içinde bulunduğu; ancak, daha önce adli yargı yerince görevsizlik kararı verildiği ve kesinleştiğinden bahisle, görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına ve bu konuda karar verilinceye değin davanın incelenmesinin ertelenmesine karar vermiştir. İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Mustafa BİRDEN, Turgut ARIBAL ve Hıfzı ÇUBUKLU'nun katılımlarıyla yapılan 24/12/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

    USULE İLİŞKİN İNCELEME:

    Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, Vergi Mahkemesi'nce anılan Yasa'nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu ve ihalenin feshi istemi yönünden görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

    ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

    Dava, vergi borçlusuna ait otomobilin Vergi Dairesince haczedilerek ihale yoluyla satılması üzerine diğer alacaklı tarafından, ihalenin feshine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

    6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, amme alacağının cebren tahsiline ilişkin ikinci kısım, ikinci bölüm altında "menkul malların haczi ve satışı", üçüncü bölüm altında ise "gayrımenkul malların haczi ve satışı" hakkında düzenlemelere yer verilmiş olup; üçüncü bölümün sonunda yer alan 99. maddede, ihalenin feshinin gayrımenkulün bulunduğu yerin icra tetkik merciinden şikayet yoluyla istenebileceğine ve ihalenin feshi hakkında başkaca mahkemeye veya idari yargı merciilerine müracaat olunamayacağına işaret edilmek suretiyle, görevli yargı yeri açıkça belli edilmiş olmasına karşılık, menkul mallar hakkındaki ikinci bölümde göreve ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır.

    Kamu alacağının tahsili için idarece kamu gücüne dayalı, re'sen ve tek yanlı olarak tesis edilen 6183 sayılı Yasa uygulamalarının, idari işlem niteliğini taşıdığında ve Yasa'da başka bir yargı merciinin görevlendirilmediği hallerde, kural olarak, yargısal denetiminin idari yargı yerince yapılacağında kuşkuya yer bulunmamaktadır.

    Olayda, ihale sonucunda vergi borçlusuna ait menkul malı satın alan üçüncü kişinin istihkak iddiası üzerine, diğer alacaklı olan davacı tarafından menkul mal ihalesinin feshi istemiyle dava açıldığına ve 6183 sayılı Yasa'nın menkul mal haczi ve satışı hakkındaki ikinci kısım, ikinci bölümünde göreve ilişkin özel düzenlemeye yer verilmediğine göre, göreve ilişkin genel kural uyarınca, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.

    Açıklanan nedenlerle, Aydın Vergi Mahkemesi'nce 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesine göre yapılan başvurunun reddi gerekmektedir.

    SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Aydın Vergi Mahkemesi'nin başvurusunun REDDİNE, 24.12.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.