Vekili              : Av. A.A.

           Davalı             : Tekel A.Ş. Genel Müdürlüğü

           Vekili              : Av. M.K.

           O L A Y     : Davacı, 11.6.2007 tarihinde Tekel A.Ş. Genel Müdürlüğünce yapılan sınavı kazanmış, 4.7.2007 tarihli Tekel Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticaret Anonim Şirketinde Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Nakil Hakkı Bulunmaksızın Çalışacak Personele İlişkin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi (Kapsam dışı işçi statüsünde) ile 19 Mayıs Sigara Fabrikasına Uzman Yardımcısı olarak ataması yapılmış, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9. maddesi gereğince görevine başlaması bildirilmiş ve davacı göreve başlamıştır.

2008 yılı itibariyle sigara fabrikalarının satışı gerçekleştirilmiş olduğundan ve davacının kurum içi nakil hakkı da bulunmadığından 4857 ve 1475 sayılı İş Yasalarından kaynaklanan ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve diğer hakları peşin ödenmek suretiyle, 23.6.2008 günlü Tekel Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş. Genel Müdürlüğü 19 Mayıs Sigara Fabrikası Müdürlüğünce, iş sözleşmesi fesh edilmiştir.

Davacı, başka yasal haklarının saklı tutulması kaydıyla, iş sözleşmesinin feshinin geçersizliğine ve işe iadesine, işe iade kararı verilmesi halinde ve davacının yasal süresi içerisinde başvurusuna rağmen işe başlatılmaması halinde; davacının unvanı, kıdemi, yaptığı iş feshin nedeni, vs. dikkate alınarak davalının, davacının 8 aylık brüt ücreti tutarında tazminat ödemesi gerektiğinin belirlenmesine, davacının işe iadesi için işverene süresi içerisinde başvurusu halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar 8. aya kadar net ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsili gerektiğinin belirlenmesine karar verilmesi istemiyle 21.7.2008 gününde adli yargı yerinde işe iade ve Bağlı Tazminat, sair Hakların Tespiti davası açmıştır.

SAMSUN 1. İŞ MAHKEMESİ: 21.10.2008 gün ve E:2008/377, K:2008/554 sayı ile, dava devam ederken bir başka dosyada verilen Uyuşmazlık Mahkemesinin 5.5.2008 Tarih ve K:2008/128 kararına göre davacının statüsü itibariyle devlet idaresi tarafından havuza alınışı, atamasının bu şekilde yapılışı ve yasal düzenlemeler göz önüne alınarak kapsam dışı personel ile ilgili davanın görüm ve çözüm yerinin idari yargı olduğu hususunun belirtilmiş olması, görevin de kamu düzeninden oluşu ve davanın her aşamasında RE’SEN göz önüne alınması karşısında yargı yerleri farklı olan iş bu dava hakkında dilekçenin görev yönünden reddine karar verilmiş, bu karar Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 21.12.2009 gün ve E:2009/6489, K:2009/36249 sayılı kararıyla onanarak kesinleşmiştir.

Davacı, iş sözleşmesinin feshine ilişkin 23.6.2008 tarihli işlemin iptali istemiyle 26.2.2010 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

 SAMSUN 1. İDARE MAHKEMESİ: 6.1.2011 gün ve E:2010/250 sayı ile, davacının davalı idarede belirsiz süreli iş sözleşmesi kapsamında işçi statüsünde görev yaptığı, davacının kamu görevlisi olarak nitelendirilebilmesinin bu nedenle mümkün olmadığı, uyuşmazlığın davacı ile davalı idare arasında kurulan özel hukuk ilişkisi sonucunda imzalanan belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshinden doğduğu ve tamamen özel hukuk ilişkisinden kaynaklandığı anlaşıldığından, davalı kurumun özelleştirilmesine ilişkin satış sözleşmesinin imzalanmasından kısa bir süre önce davacının belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshedilmesinden kaynaklanan 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava konusu uyuşmazlığın çözümünde görevsizlik kararı veren ve bu görevsizlik kararı kesinleşen adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varıldığından, uyuşmazlığı çözümleyecek görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa'nın 19. maddesi uyarınca dava dosyasının Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine ve uyuşmazlığın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi kararına kadar ertelenmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 2.11.2011 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre:

İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında iş akdinin feshi yönünden doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA’nın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

            Dava, davalı idarede “Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Nakil Hakkı Bulunmaksızın Çalışacak Personele İlişkin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi” kapsamında uzman yardımcısı unvanı ile kapsam dışı işçi (daimi işçi) olarak görev yapan davacının, iş sözleşmesinin feshine ilişkin 23.6.2008 günlü işlemin iptali isteminden kaynaklanmıştır.

Tütün ,Tütün Mamülleri Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Tütün ve Sigara İşletmeleri Müessesesi) 233 sayılı KHK ye tabi iken, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 5.2.2001 tarihli 2001/6 sayılı kararıyla mülkiyeti devri dışındaki yöntemlerle özelleştirme kapsam ve programına alınan Tekel Genel Müdürlüğü, 9.1.2002 tarihli 4733 sayılı Kanunla  yeniden yapılandırılarak İktisadi Devlet Teşekkülü haline getirilmiş ve 5.2.2002 tarihli 2002/6 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararıyla Özelleştirme Yöntemleri arasına mülkiyetin devri de dahil edilmiş ve 1.1.2003 tarihinden itibaren Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş.’ne dönüştürülmüştür.

31.3.2003 gün ve 2003/12 sayılı ÖYK kararı ile yeniden yapılandırılmasına ve Sigara Üretim ve Alkollü İçki Üretim Birimlerinin Pazarlama ve Dağıtım birimleri ile birlikte 2003 yılı sonuna kadar özelleştirme süreçlerinin tamamlanmasına karar verilmiştir.

Tütün, Tütün Mamülleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. (TEKEL)’nin 31.3.2003 tarihli ve 2003/12 sayılı ÖYK kararı ile yeniden yapılandırılmasına karar verilmiş, bu karar çerçevesinde şirket, Özelleştirme İdaresi Başkanlığının 2.6.2003 gün ve 527 sayılı Oluru ile yeniden yapılandırılmış, anılan olur ile Şirkete (TEKEL) bağlı iki Anonim Şirket (Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş., Sigara Pazarlama Dağıtım A.Ş.) ve iki Müessese Müdürlüğü (Yaprak Tütün İşletmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlüğü,Tuz Sanayi İşletmeleri Müessesesi Müdürlüğü) olarak faaliyetine devam etmiştir.

Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş.’ye ait sigara üretim işi ile ilgili varlıkların “satış” ve “mülkiyetin gayri ayni hak (intifa) tesisi” yöntemi ile 4046 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde bir bütün halinde özelleştirilmesine yönelik ihale ilanı 26.10.2007 tarihinden itibaren kamu oyuna duyurulmuş, son teklif verme tarihi 25.1.2008 olarak belirlenmiş,  22.2.2008 günü yapılan nihai pazarlık görüşmesinde ihale sonuçlanmış, en yüksek teklifi 1 Milyar 720 Milyon dolarla BAT–British American Tobacco vermiştir. Anılan ihale konusu varlıklar bir bütün halinde British American Tobacco Tütün Mamülleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye satışı suretiyle özelleştirilmiştir.

İhale sonucu, Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22.4.2008 tarihli ve 2008/23 sayılı kararıyla da onaylanmış ve 24.4.2008 tarihi ve 26856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devir Sözleşmesini takiben devir teslimler yapılmıştır.

Bu özelleştirme sonucunda kamu, tütün mamulü (sigara) üretimi ve dağıtımı işinden tamamen çekilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davacı, 11.6.2007 tarihinde Tekel A.Ş. Genel Müdürlüğünce yapılan sınavı kazanmış, 4.7.2007 tarihli Tekel Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticaret Anonim Şirketinde Diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Nakil Hakkı Bulunmaksızın Çalışacak Personele İlişkin Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi (Kapsam dışı işçi statüsünde) ile 19 Mayıs Sigara Fabrikasına Uzman Yardımcısı olarak ataması yapılmış, 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 9. maddesi gereğince görevine başlaması bildirilmiş ve davacı göreve başlamıştır.

2008 yılı itibariyle sigara fabrikalarının satışı gerçekleştirilmiş olduğundan ve davacının kurum içi nakil hakkı da bulunmadığından 4857 ve 1475 sayılı İş Yasalarından kaynaklanan ihbar tazminatı, kıdem tazminatı ve diğer hakları peşin ödenmek suretiyle, 23.6.2008 günlü Tekel Sigara Sanayi İşletmeleri ve Ticareti A.Ş. Genel Müdürlüğü 19 Mayıs Sigara Fabrikası Müdürlüğünce, iş sözleşmesi fesh edilmiştir.

Sözleşmenin feshine ilişkin işlemin iptali istemiyle davanın açıldığı anlaşılmıştır.

            2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinin değişik 1 numaralı bendinde:

            “a) (Değişik : 8.6.2000-4577/5 md.) İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları,

            b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

            c) (Değişik : 18.12.1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar”

            İdari dava türleri olarak sayılmış olup; kural olarak, idari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan davalara bakılabilir.

            İncelenen uyuşmazlıkta davalının özel hukuk tüzel kişisi olması karşısında, idari yargı yetkisi kapsamında açılmış bir idari dava bulunduğundan söz etmek olanaksızdır.

            Uyuşmazlık Mahkemesi’nin 22.1.1996 gün ve E:1995/1, K:1996/1 sayılı ve özelleştirme kapsamında bulunan kuruluşlarda kapsam dışı statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari yargı olduğuna ilişkin İlke Kararı; bu kuruluşlardaki kamu hisselerinin % 50’nin altına düşmesine kadar olan süreçle ilgili olup, özelleştirmenin tamamlandığı andan itibaren çözümde özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı kuşkusuzdur.

            24.4.2008 gün ve 26856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22.4.2008 gün ve 2008/23 sayılı kararı uyarınca sigara fabrikalarının varlık satışı yoluyla ihalesini alan British American Tobacco Tütün Mamülleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ne satışı tamamlanmıştır.

           Buna göre, alıcı şirkette kapsam dışı personel olarak çalışmakta iken iş akdi fesh edilen davacının işe iadesine, iş akdinin feshine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davanın özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesince yapılan başvurunun kabulü ile İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının iş akdinin feshi yönünden kaldırılması gerekmiştir.

 S O N U Ç     : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Samsun 1. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Samsun 1. İş Mahkemesi’nin 21.10.2008 gün ve E:2008/377, K:2008/554 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 2.11.2011 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi