Maktül            : N.D.

Yaralı             : H.Y.

Sanıklar         : 1-F.K.

                          2-E.Ş.

             O  L  A  Y       : Mazgirt İlçe J. Komutanlığına bağlı  Role Geçici J. Asyş. Krk. Komutanlığı emrinde  sanık  J. Kd. Üçvş. F.K.’ın, Karakol Komutanı sanık Uzm. J. Çvş. E.Ş.’in de Karakol nöbetçi astsubayı olarak görevli oldukları  14.8.1999 günü saat 16.00’da, Karakol Komutanı F.K.’ın,  karakolun emniyetini daha iyi sağlayabilmek için teröristlerin yaklaşma istikametindeki görüşü kapatan otlar dahil çevrenin temizliğinin yapılması için emir verdiği,  bölgeyi  sorumluluk alanlarına  bölerek, personeli görevli tuttuğu alanlara dağıttığı,aynı komutanlık emrinde görevli  J. Erler  N.D., H.Y. ve T.Ö.’i  gece nöbet tuttukları mevzilerin mıntıka temizliğinin yapılması için görevlendirdiği, maktül J. Er N.D.’nun otları bir müddet temizledikten sonra çakmakla yakmaya başladığı, ateşin etrafa yayıldığını görmeleri üzerine birlikte ateşi söndürdükleri sırada meydana gelen patlama sonucu N.D.’nun vücudunun çeşitli yerlerinden yaralanarak öldüğü, H.Y.’ın 10 gün iş ve güçten kalacak şekilde yaralandığı, patlamanın karakol emniyeti için etrafa döşenen ve elektrikle çalışan mayınlardan birinin infilak etmesi sonucu olduğunun anlaşıldığı, böylece, sanıkların, karakolun etrafına yerleştirilen ve elektrikle çalışan tuzaklı patlayıcı maddelerin yerlerini göstererek temizlikle görevlendirdikleri erleri uyarmamak, onlara nezaret etmemek ve gerekli tedbirleri almamak suretiyle memuriyet görevini ihmal suçunu işledikleri ileri sürülerek, eylemlerine uyan Türk Ceza Kanunu’nun 230/1. maddesi uyarınca cezalandırılmaları istemiyle 8. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın 7.7.2004 gün ve E:2004/1488, K:2004/493 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

8. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 7.9.2004 gün  ve  E: 2004/893, K:2004/471 sayıyla; sanıkların görev yaptıkları Mazgirt Doludizgin Role Geçici Karakol Komutanlığı’nın 285 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4/i maddesi gereğince TRT vericilerini  korumak  amacıyla  kurulduğu  ve  sanıkların  bu amaçla  görev  yaptıkları,  olayın meydana gelmesine sebep olan görevin, karakolun güvenliği amacıyla mevzilerinin önündeki otları temizlemek olmasına göre, görevin tamamen idari (mülki) nitelikte olup, 2803 sayılı Yasa hükümlerine göre yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Mazgirt Asliye Ceza Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

MAZGİRT ASLİYE CEZA MAHKEMESİ : 12.4.2005 gün ve E:2005/22, K:2005/21 sayıyla; sanıklara yüklenen eylem,  askeri  bir hizmetin yerine getirilmesi nedeniyle yani, askeri görevden dolayı askeri görev sırasında gerçekleşmiştir, bu nedenle, askeri mahalde asker kişilere karşı, askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiği ileri sürülen eylemler nedeniyle sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar kesinleşmeden Mahkememize gönderilen dava dosyasında, Uyuşmazlık Mahkemesi’nce 18.7.2005 gün ve E:2005/26, K:2005/34 sayılı kararı ile, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’un 1 ve 14. maddesinde belirtilen koşullar oluşmadığından, aynı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yöntemine uygun bulunmayan başvurunun reddine karar verilip dosyanın Mahkemesine gönderilmesinden sonra, bu kez dosyadaki eksiklik giderilerek, karar kesinleştikten sonra, dava dosyası, aynı Mahkemece, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, AHMET AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Hasan DENGİZ, M. Sadık LİMAN’ın, katılımlarıyla yapılan 10.10.2005 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik bulunmadığı, askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın  incelenmesine  oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Nalan CANBAY’ın, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:                                                                                                         

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise öğretide ve uygulamada:

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. 

Sanıklar, Jandarma Personeli olduğuna göre, Jandarmanın hangi nitelikteki görevler ile görevlendirildiğine ilişkin yasal düzenlemenin göz önünde tutulması, suça konu olayın meydana geldiği sırada yerine getirilmekte olan görevin, Yasa'da belirtilen görevlerden hangisine uygun olduğunun incelenmesi gerekmektedir. 

2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev Ve Yetkileri Kanunu’nun 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında genel olarak görevleri: 

a)     Mülki görevleri;

Emniyet  ve  asayiş  ile  kamu düzenini  sağlamak,  korumak  ve   kollamak, kaçakçılığı

men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak,

b)     Adli görevleri;

İşlenmiş suçlarla  ilgili olarak  kanunlarda belirtilen işlemleri  yapmak ve  bunlara  ilişkin

adli hizmetleri yerine getirmek,

c)      Askeri görevleri;

Askeri  kanun  ve  nizamların  gereği  görevlerle  Genelkurmay  Başkanlığı'nca  verilen

görevleri yapmak,

d)     Diğer görevleri;

Yukarıda belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam  hükümlerinin icrasıile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmak, şeklinde sayılmıştır. 

Jandarma Teşkilatı Görev Ve Yetkileri Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlığı altında düzenlenen 3. maddesi (a ) fıkrası 9. bendinde, “Asayiş Karakolu: Jandarmanın görev ve sorumluluk alanı içinde; karakollardan çıkartılan devriyelerle emniyet altında bulundurulması sağlanamayan, kritik yerlerin kontrol ve emniyet altında bulundurulmasını sağlamak için daimi veya geçici karakol adıyla konuşlandırılan, daimi olanları kadrolarda gösterilen karakollardır.” hükmü yer almakta, 7. maddesi (d) bendi beşinci  bölümünde, “Devriyelerle kontrol altına alınamayan kritik yerlerde; emniyet ve asayişi sağlamak için geçici ya da daimi asayiş karakolları kurulur. Geçici Asayiş Karakolları, İl Jandarma Alay Komutanının önerisi ve Valinin onayı ile teşkil edilir. Bu karakolların kuvveti il jandarma alay komutanlığınca kuvvet tasarrufu yoluyla sağlanır.” denilmekte, “Mülki Görevlerin Genel Esasları” başlığı altında düzenlenen 45. maddesinin (e) fıkrasında “Kamunun huzur ve sükununu bozan; kanunlara, nizamlara ve kamu düzenine aykırı bütün eylemlerin işlenmesine; yasa ve nizamlar gereğince engel olur.” denilmektedir. 

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, sanıklara yüklenen eylem, karakolun emniyetini sağlayabilmek için otların temizlenmesi sırasında etrafa döşenen ve elektrikle çalışan tuzaklı patlayıcı maddelerin yerlerini göstererek temizleme için görevlendirilen erleri bu konuda uyarmamak, onlara nezaret etmemek ve mayınlı bölgeye girmemeleri için gereken tedbirleri almamaktan ibarettir. Karakolun emniyetini sağlayabilmek için verilen temizlik görevinin Jandarmanın idari (mülki) görevleri arasında yer aldığı açıktır. 

2803 sayılı Yasa'nın 15. maddesinde, Jandarma personelinin askeri görevleri dışında kalan görevleri sırasında işledikleri suçlar nedeniyle adli yargı yerinde yargılanacakları kuralı düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu durumda, asker kişi sanıkların mülki görevleri sırasında işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle adli yargı yerinde yargılanmaları gerekir. 

Açıklanan nedenlerle, sanıklar hakkında açılan kamu davasının adli yargı yerinde görülmesi ve Mazgirt  Asliye  Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Mazgirt  Asliye Ceza Mahkemesi’nin 12.4.2005 günlü ve E:2005/22, K:2005/21 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 10.10.2005 günü OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.