Hukuk Bölümü         1995/43 E.  ,  1995/45 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı                          : H.G.

Davalılar                       : S.K. ve arkadaşları

 OLAY: Davacı, babasından intikal eden, Samsun 19 Mayıs İlçesi Dere Kö­yünde, tapuda 14 pafta, 91 parselde kayıtlı3400 m2 tarlanın, 1983 yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucu789 m2 lik kısmının komşu par­sel sahibi davalılar adına yazıldığını, üzerinde ev ve müştemilatı bulunan taşınmazın tapusunun iptali ile kendi adına tesciline karar verilmesi iste­miyle 7.5.1993 tarihinde adlî yargı ye­rinde dava açmıştır.

19 Mayıs Asliye Hukuk Mahkemesi: 19.7.1994 gün ve E.93/76, K.94/83 sayıyla: Dava konusu 91 numaralı parselde yapılan imar uygula­ması sonucu, 276 ada ve 16 parselin oluşturduğu ve 16 numaralı parselin davalılar adına yazıldığı hususunun tarafların tanıklarınca da kabul edildiği, teknik bilirkişi raporuyla 16 numaralı parselin belediyenin imar uygulaması sonucu ortaya çıktığının belirlen­diği, dava, tapu iptali ve tescili davası ola­rak açılmış ise de, belediyenin idari işle­minin iptali davası olduğu, bu tür davaların idari yargı yerinde çözümlenmesi ge­rektiği gerekçesiyle görevsiz­lik kararı vermiş; temyiz edilen karar Yargıtay 1. Hu­kuk Dairesi’nin 8.12.1994 gün ve 13531-15623 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleş­miş, düzeltme istemi de reddedilmiştir.

Davacı, 15.5.1995 tarihinde idare mahkemesinde aynı istekle dava açmıştır.

Samsun İdare Mahkemesi; 7.6.1995 gün ve 846 sayıyla: 2576 sayılı Yasa’nın 5. ve 2577  sayılı Yasanın 2. maddelerinde idare mahkemelerinin görevle­rinin belirtildiği, belediyelerin imar uygulamaları sonucu oluşan par­sellere karşı açılan davalara idare mahkemelerinde bakılıyorsa da, davacının idare mahkeme­sinde açtığı davada açıkça tapu iptali ve tescilini istemiş ol­ması karşısında, davanın çözümünün adlî yargı yerinin görevine girdiği ge­rekçesiyle, görevli yargı yerinin belirlenmesi istemiyle, 2247 sayılı yasanın 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mah­kemesi’ne başvurulmasına karar ver­miş; 95/846 sayılı dosya idare mahkemesi baş­kanlığının 12.7.1995 tarihli yazıları ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiş­tir.

İnceleme ve Gerekçe: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü, Sel­çuk Tüzün’ün Başkanlığında, O. Hulusi Mustafaoğlu, Süleyman Sezen, Nursel Aymak-oğlu, Zafer Kantarcıoğlu, Ertuğrul Taka ve Adnan Altın’ın katılmaları ile yaptığı 2.10.1995 günlü toplantıda, Raportör-Hâkim Ayten Anıl’ın raporu ile dos­yadaki belgeler okunduktan; toplantıya Yargıtay Cum­huriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp’in davanın adlî yargı yerinde çözümlenmesi yönündeki; Da­nıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı Sinan Yörükoğlu’nun idari yargı yerinin gö­revli olduğu yolundaki yazılı düşünceleri doğrultusundaki sözlü açıklamaları da alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Dava, her iki yargı yerinde de tapu iptali ve tescili istemiyle açılmıştır.

Olayda, gerek kadastro çalışması sırasında gerekse imar uygulama­sında da­vacının tapuda sınırları belli edilen taşınmazının bir bölümünün komşu parsele kay­dığı ve açılan davaların konusunun, tapu kaydının terkin edilerek davacı adına ye­niden tescil edilmesi istemi olduğu anlaşılmaktadır.

İdari yargıda ancak Devlete ve kamu tüzel kişilerine karşı açılan da­valara bakılabilir. Sözü edilen davalar ise idare aleyhine açılmayıp davalı mevkiinde özel şahıslar bulunmakta ve davada, idari işlemin iptali de iste­nilmemektedir.

Medeni Yasanın 935. maddesinde: ilgililerin yazılı muvafakatları dı­şında tapu sicilinde yapılacak değişikliklerin, mahkemenin bu konuda bir karar vermesine bağlı olduğu belirtilmiştir. Buna göre tapu kayıtları üze­rinde yapılacak tescil, terkin ve tashih gibi işlemlere ilişkin davaların görüm ve çözümü adlî yargının görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle Samsun İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabu­lüyle, 19 Mayıs Asliye Hukuk Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Anlaşmazlığın, niteliğine göre davanın adlî yargı yerinde görül­mesi gerektiğine, bu nedenle Samsun İdare Mahkemesinin başvurusu­nun kabulü ile, 19 Mayıs Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 19.7.1994 günlü, E.93/76, K.94/83 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 2.10.1995 gü­nünde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.