OLAY : Davacılar, kendisine ait tapulu arsası üzerinde izinsiz yaptığı tek katlı yapı ve eklentilerinin, 2981-3290-3366 sayılı Yasalardan yararlanmak suretiyle mevzuata uygun hale getirilmesi için başvuruda bulunmuş ise de, imar planında yolda kaldığı nedeniyle muhafaza edilemeyen yapıya belediyece ruhsat verilmemiştir.

Belediyece, çalışma programına alınan imar yolu üzerinde kalan bu gibi yapılar için İlçe Kıymet Takdir Komisyonundan kıymet takdir edilmesi istenilmiş olup; 16.7.1998 günlü, 3189 sayılı Encümen kararı ile, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen enkaz bedelleri ilgililere ödenerek yapıların kaldırılması öngörülmüştür.

Belediye Başkanlığının 14.8.1998 günlü yazısı ile, yapının 15 gün içinde yıkılması veya boş olarak belediyeye teslim edilmesi; binanın yıkımı veya teslimi sonrasında Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne başvurması halinde takdir edilen 121,684,337.- TL. enkaz bedelinin ödeneceği hususu davacılara tebliğ edilmiştir.

Bu arada davacılar tarafından, Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin E: 1998/557 D.İş sayısında açılan tespit dosyasına ibraz olunan bilirkişi raporuna göre, bina ve eklentileri ile ağaçların bedelinin 1,796,229,450.- TL. olduğu saptanmıştır.

Davacılar vekili, belediyece yıkılarak enkazına el konulan yapı için takdir edilen bedelin 121,684,337.- liradan 1,796,229,450.- liraya arttırılarak aradaki fark tutarı alacağın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 12.7.1999 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 26. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 22.12.1999 gün ve E: 1999/401, K: 1999/841 sayı ile, davacı enkaz bedeline itiraz ederek binanın gerçek değerinin ödenmesi gerektiğini öne sürdüğüne ve bu şekilde encümen kararına karşı çıktığına göre, davanın 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesi gereğince İdare Mahkemesinde tam yargı davası olarak açılmasının gerekeceği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev nedeniyle reddine karar vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacılar vekili, Ankara 9. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin E: 1998/557 D. İş sayılı dosyasında bilirkişice saptanan bedele göre doğan alacak tutarı 1,674,545,113.- liranın, adli yargıda açılan dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte, davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 18.2.2000 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 3. İDARE MAHKEMESİ; 30.4.2001 gün ve E: 2000/231, K: 2001/538 sayı ile, dava konusu encümen kararındaki enkaz bedelinin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesinde düzenlenen İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlendiği; uyuşmazlığın, takdir komisyonunca belirlenen enkaz bedelinin arttırılarak bina ve eklentileri için yapı maliyet bedelinin ödenmesi isteminden kaynaklandığı ve 2942 sayılı Yasa'nın 14. maddesine göre idarece takdir olunan bedelin arttırılması davası olduğu anlaşıldığından görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler: Yılmaz DERME, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Sabriye KÖPRÜLÜ, Ertuğrul TAKA ve Turgut ARIBAL'ın katılımlarıyla yapılan 12/11/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU'nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN'ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa'nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve dava dosyalarının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, imar yolunun açılması için yıkımına karar verilen binaya takdir edilen bedelin arttırılması isteminden ibarettir. Olayda, davacıya ait tapulu arsa üzerinde izinsiz olarak yapılmış bulunan bina ve eklentilerinin, imar yolunda kaldığı nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığı; 2981 sayılı Yasa'nın 13/b. maddesine göre, yapı sahibine enkaz bedelinin ödenmesi için İlçe Kıymet Takdir Komisyonuna kıymet takdir ettirildiği ve takdir edilen bedel üzerinden uygulama yapıldığı anlaşılmakta olup; dava konusu enkaz bedeli, encümen kararıyla değil, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesine göre teşkil olunan İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenmiş olduğundan, uyuşmazlığın çözümü için anılan Yasa'daki düzenlemeye bakılması gerekmektedir.

2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddede belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak bedel takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılacağına işaret edilmiştir.

Bu duruma göre ve olayda imar uygulamasına ilişkin idari bir işlemin iptalinin istenilmemiş olması karşısında, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 26. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 26. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 22.12.1999 gün ve E: 1999/401, K: 1999/841 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 12.11.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.