OLAY : Taşlıçay İlçe Jandarma Komutanlığı emrinde görevli J.Er. sanık C. K.'un, 16/12/1996 günü saat 21.00 sıralarında, Taşlıçay İlçesi Jandarma Karakol Komutanı tarafından, Taşlıçay Kaymakamının istemi üzerine, Doğubeyazıt Kaymakamı İ.K. ile koruması polis memuru Ş.T.'ü, Esen Jandarma Karakol Komutanlığı'na götürmek üzere görevlendirilen Motorlu Yol Emniyet Devriyesinin şoförü olarak görevlendirildiği, sevk ve idaresindeki 708601 plaka nolu Land Rover marka askeri araç ile Taşlıçay İlçesi çıkışının 4. km.sinde E-80 Karayolu üzerinde zeminin kaygan ve buzlu olması nedeniyle direksiyon hakimiyetini kaybederek aracın devrilmesine sebebiyet verdiği, bu kaza sonucunda Doğubeyazıt Kaymakamının koruması polis memuru Şahinbey Türk'ün öldüğü, Doğubeyazıt Kaymakamı İ.K. ile askeri araçta bulunan J.Uzm.Çvş.K.Ç., J. Erler A.M., S.K., Y.A., E.Z.nun yaralandığı ve araçta 817,244,000.- TL. tutarında hasar meydana geldiği, böylece sanığın tedbirsizlik ve dikkatsizlik neticesi bir kişinin ölümüne, birden fazla kişinin yaralanmasına ve askeri aracın mühimce hasara uğramasına sebebiyet vermek suçunu işlediği ileri sürülerek sanık hakkında hazırlık soruşturmasını yürüten Taşlıçay Cumhuriyet Başsavcılığı 26/12/1996 gün ve 186-18 sayıyla; 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 137 ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası'nın 112/8, 9. maddeleri uyarınca soruşturmanın askeri savcılıkça yapılması gerektiğini açıklayarak görevsizliğine karar vermiştir.

12. MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ SAVCILIĞI:

16/6/1997 gün 77-435 sayıyla; olay bölümünde açıklanan ve sanığa yüklenen eylemleri tekrarlayarak, sanığa yüklenen;

1- Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu birden fazla kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek suçundan (J.Uzm.Çvş. K.Ç., J. Erler A.M., S.K., Y.A., E.Z.'ya karşı) kovuşturmaya yer olmadığına,

2- Tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu bir kişinin ölümüne, bir kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek suçundan, (Ş.T., İ.K.'na karşı) suçun askeri bir suç olmaması, asker kişilere karşı, askeri mahalde işlenmemiş olması nedeniyle görevsizliğine, karar vermiş,

3- Vazife veya hizmette tekasül suretiyle askeri aracın mühimce hasara uğramasına sebep olmak suçundan eylemine uyan 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 137. maddesi uyarınca cezalandırılması, meydana gelen hazine zararının 353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın 16. maddesi uyarınca sanıktan tahsili istemiyle kamu davası açmıştır.

TAŞLIÇAY CUMHURİYET SAVCILIĞI: 19/9/1997 gün ve 77-45 sayıyla; olay bölümünde açıklanan ve askeri savcılıkça verilen görevsizlik kararında yüklenen eylemleriyle sanığın tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına sebebiyet verdiği ileri sürülerek eylemine uyan Türk Ceza Yasası'nın 455/1- son. madde ve fıkraları uyarınca cezalandırılması istemiyle kamu davası açmıştır.

TAŞLIÇAY ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 30/10/1997 gün ve 64-92 sayıyla; sanık hakkında 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 137. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle askeri mahkemeye kamu davası açıldığı, tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek suçu ile askeri mahkemede görülmekte olan "askeri suç" arasında bağlılık bulunduğu, bu nedenle her iki suçtan dolayı sanığı yargılama görevinin askeri yargıya ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

12. MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ:

18/3/1998 gün ve 488-98 sayıyla;

1- Sanık hakkında olay kısmında açıklanan ve sanığa yüklenen eylemi nedeniyle 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 137. ve Türk Ceza Yasası'nın 455. maddeleri uyarınca cezalandırılması için askeri ve adli savcılıklarca ayrı ayrı kamu davası açılmış ise de; Türk Ceza Yasası'nın 79. maddesinde yer alan "işlediği bir fiil ile konunun muhtelif ahkamını ihlal eden kimse, o ahkamdan en şedit cezayı tazammun eden maddeye göre cezalandırılır" hükmü gereğince sanığın, yüklenen suçun sübutu halinde Türk Ceza Yasası'nın 455. madde hükmü uyarınca cezalandırılabileceği ve hakkında ayrıca 1632 sayılı Askeri Ceza Yasası'nın 137. maddesi uyarınca hüküm verilemeyeceğini açıklayarak 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca 16/6/1997 gün ve 77-435 sayılı iddianamesi ile sanık hakkında açılan kamu davasının reddine,

2- Sanığa yüklenen tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek suçunun askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı, askeri mahalde veya asker kişilere karşı işlenmediği bu nedenle davanın çözümünün adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında, J.Er. sanık C.K. hakkında tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına sebebiyet vermek suçundan açılan kamu davası nedeniyle 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 9/3/1999 gün ve 1997/77-77 sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı'na gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler: Teoman Üneri, Casim Yılmaz, Zeki Aslan, M. Münip Emre, A. Necmi Özler ve Necmettin Özkan'ın katılımlarıyla yapılan 16/4/1999 günlü toplantısında Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Yavuz Sezai Karaa'ın davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanığa yüklenen tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne ve bir kişinin yaralanmasına neden olmak suçu Askeri Ceza Yasası'nda yazılı bir suç olmadığı gibi bu yasa ile Türk Ceza Yasası'na atıfta bulunulan bir suç da değildir. Suçun asker kişi aleyhine ve askeri mahalde işlenmediği de açıkça ortadadır. Buna göre; sanığa yüklenen suçun, askeri suç kapsamında olduğu söylenemez. Ayrıca, suçun askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmediği kuşkusuzdur. Olayda, Motorlu Yol Emniyet Devriyesi şoförü olarak görevlendirilen sanık J.Er C.K.'un güvenlik nedeniyle Doğubeyazıt Kaymakamı ve korumasını Esen Karakol Komutanlığı'na götürmek için karayolunda kullanımındaki askeri araçla seyrettiği sırada oluşan tedbirsizlik ve dikkatsizlikle, sivil kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma suçunun, verilen ve sanık tarafından yerine getirilen görev ve ilgisi ve bağlantısı bulunmamaktadır.

Askerlik hizmet ve görevleriyle ilgisi olmayan, asker kişiye karşı askeri mahalde işlenmediği saptanan askeri bir suça da bağlı bulunmayan sanığa atılı Türk Ceza Yasası'nın 455/1-son maddesinde unsurları ve cezaları yazılı olan, tedbirsizlik ve dikkatsizlikle ölüme ve yaralamaya neden olmak suçuna ilişkin davanın, adli yargı yerinde çözümlenmesi ve bu nedenle de Taşlıçay Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın Adli Yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Taşlıçay Asliye Ceza Mahkemesi'nin 30/10/1997 gün ve 64- 92 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 16/4/1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.