Hukuk Bölümü         2008/437 E.  ,  2009/211 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           : M.U.

Vekili              : Av. O.P.

Davalı            : T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü

Vekilleri         : Av. G.G.-Av. M.B.G. 

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının 24.5.1995 tarihinde davalı Banka Genel Müdürlük Hukuk Müşavirliğinde çalışmaya başladığını, her yıl havuzda biriken vekalet ücretinden vekalet ücreti sınırı dahilinde 2000 yılına kadar payını aldığını, 28.8.2000 tarihinde Ankara Bölge Müdürlüğüne avukat olarak atandığını, 18.10.2001 tarihinde Genel Müdürlük Kurumsal Pazarlama Daire Başkanlığına avukat olarak atandığını, bu tarihten itibaren Genel Müdürlük avukatı olarak kendisine havuzdan vekalet ücreti ödenmesi gerekirken bu ödemenin yapılmadığını, 1.12.2001 tarihinde kendisi ile özel hukuk hükümlerine dayalı olarak sözleşme imzalanarak avukat olarak aynı birimde çalışmaya devam ettiğini, 1.9.2002 tarihinde sözleşmesinin feshedilerek Genel Müdürlük avukatı olarak görevine devam ettiğini, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğinde avukat olarak ataması yapılarak göreve başladığı 24.3.2003 tarihine kadar da davalı Bankadaki görevi devam etmiş olmasına karşın 18.10.2001 tarihinden 24.3.2003 tarihine kadar kendisine (diğer Genel Müdürlük avukatlarına ve yönetmen (avukatlara) ödeme yapılmasına karşın) vekalet ücreti ödenmediğini, davalı Bankanın Genel Müdürlük emrinde çalıştığı dönem içerisinde (2001, 2002, 2003 yıllarında) diğer avukatlara ödeme yapılırken davacıya Genel Müdürlük havuzunda toplanan vekalet ücretinden ödeme yapılmadığını, bu nedenle bu yıllara ilişkin vekalet ücretlerinin ödenmesi talebiyle işbu davanın açılması zorunluluğunun doğduğunu, davacının avukat olarak çalıştığı dönemlerde kendisine vekalet ücretinin sınırlamaya tabi tutulmadan ödenmesi gerektiğini, kaldı ki, sözleşme imzaladığı dönemde de (1.12.2001-1.9.2002) devlet memuru statüsünde olmaması nedeniyle böyle bir sınırlamaya tabi tutulmasının da Yasanın açık hükümlerine aykırı bulunduğunu, ayrıca, T.C. Z. Bankasının 18.10.2001 tarihinden önce anonim şirket haline dönüştüğünü ve kamu kurumu olma niteliğinden çıkarak vekalet ücretinin dağıtımında sınırlamaya tabi tutulmasına ilişkin Yönetmelik kapsamından da çıktığını, Avukatlık Kanunu'nun 164. maddesi uyarınca da vekalet ücretinin hiçbir sınırlamaya tabi tutulmadan ödenmesi gerektiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, davalı Bankadan şimdilik (ileride belirlenecek rakam üzerinden) vekalet ücretinden kaynaklanan 2.000.000.000.-TL'sı alacağın tahsiline, 2001 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2002 tarihinden itibaren, 2002 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2003 tarihinden itibaren, 2003 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2004 tarihinden itibaren (davalının A.Ş. olması nedeniyle) işletilecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davacı vekili, daha sonra verdiği dilekçe ile, bilirkişi raporuna istinaden 2.000.000.000.-TL alacak talebini 12.098.457.660.-TL artırarak 14.098.457.660.-TL olarak ıslah etmiştir.

ANKARA 11. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 17.1.2007 gün ve E:2006/145, K:2007/3 sayı ile, davacı vekilinin, davacının 24.5.1995 tarihinde davalı Banka Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğinde çalışmaya başladığını, havuzda biriken vekalet ücretini 2000 yılına kadar aldığını, 28.8.2000 tarihinde avukat olarak atandığını, davacıya Genel Müdürlük avukatı olarak havuzdan vekalet ücreti ödemesi yapılması gerekirken yapılmadığını, bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 2.000,00YTL’nin 2001 yılı için tespit edilecek miktara 1.1.2002 tarihinden ve takip eden yılların vekalet ücretlerinin de bir sonraki yıl 1 Ocağından itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği, davalı vekilinin cevap dilekçesi ile, davalının işçi statüsünde çalıştığını, bu nedenle iş mahkemesinin görevli olduğunu, 1.12.2001 tarihinden itibaren de yönetmen olarak sözleşme imzalandığı için avukat olarak görev yapmadığından vekalet ücreti isteyemeyeceğini, 657 sayılı Yasa’nın 146. maddesine göre vekalet ücretlerinin ödendiğini, davanın reddine karar verilmesini talep ettiği, 11. Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan davada yaptırılan bilirkişi incelemesinden davacının talebinin daha fazla olması nedeni ile davacının 27.1.2006 tarihli dilekçesi ile davasını ıslah ederek toplam 14.098.457.660.-TL nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte hükmedilmesini talep ettiği, Mahkemece 9.2.2006 tarih ve 1886/167 sayılı kararla görevsizlik kararı verildiğini, Mahkemece de davacının alacağı yönünden bilirkişi incelemesi yaptırıldığını, benzer nitelikteki davada Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2004/532 sayılı dosyasında verilen karar üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 16.2.2006 tarih ve 2005/15103 Esas, 2006/1960 Karar sayılı kararla idari yargının görevli olduğundan bahisle mahkeme kararını bozduğunun anlaşıldığı, yine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 1.11.2006 tarih ve 11718/11438 sayılı kararında da (Özel Karton) belirtildiği üzere 399 sayılı Kanun hükmünde kararname hükümlerine göre avukat olarak çalışan kişinin 657 sayılı Yasa’nın 146. maddesi uyarınca limit dahilinde ödenmesi talebi ile ilgili açılan davada davalı Kurumun davacı çalışanlarına ödeyeceği vekalet ücretinin miktarına yönelik eylem ve işleminin Hukuk Genel Kurulu’nun 2006/4-615 Esas ve 11.10.2006 tarihli kararı uyarınca idari nitelik taşıdığından idari yargının görevli olduğundan bahisle 10. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen kararın bozulduğunun anlaşıldığı, olaydaki davada bu nitelikte olduğundan idari yargının görevli olması nedeni ile görevsizlik kararı vermiş; bu karar, YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ’nin 30.4.2007 gün ve E:2007/3784, K:2007/5480 sayılı kararı ile onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasına ilişkin 5.377.-YTL vekalet ücreti alacağının ilk dava açma tarihi olan  31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 13. İDARE MAHKEMESİ; 16.7.2008 gün ve E:2008/329, K:2008/1203 sayı ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde, idari dava türlerinin; "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ve tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar" olarak tanımlandığını, aynı Yasanın 15/1-a maddesinde, idari yargının görev alanına girmeyip adli veya askeri yargının görev alanına giren davaların reddedileceğinin hükme bağlandığı, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 1.maddesinde, İş Kanunu'na göre işçi sayılan kimselerle (o Kanunun değiştirilen ikinci maddesinin Ç, D ve E fıkralarında istisna edilen işlerde çalışanlar hariç) işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının iş mahkemelerinde çözümleneceğinin belirtildiği; 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 1. maddesinin 2. bendinde ise, Bankaların, Anonim Şirket statüsünde olduğu, 5. bendinde, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bankalar hakkında uygulanmayacağı; aynı Kanunun 3. maddesine 5230 sayılı Kanunun 7/c maddesiyle eklenen 5. bendinde de, bankalarda 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemelerinin görevli olduğu hükümlerine yer verildiği, tüm bu maddelerin birlikte incelenmesinden; Türkiye Z. Bankasının 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamından çıkarılarak Kamu İktisadi Teşebbüsü niteliğini yitirdiği; Bankalar Kanunu ile genel hükümlere tabi olarak etkinlik gösteren, anonim şirket statüsünde, kamu sermayesi ile kurulmuş bir özel hukuk tüzel kişisi olduğu sonucuna varıldığı, öte yandan, davacının da imzaladığı belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile 1.12.2001 tarihinden geçerli olmak üzere 1475 sayılı İş Kanunu’na 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi haricindeki maddelerin 4857 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılması üzerine de 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak Türkiye Z. Bankası'nda görev yaptığı, 4603 sayılı Kanun’a 4743 sayılı Kanun ile eklenen geçici 6. maddenin 4. fıkrası uyarınca 31.12.2003 tarihinden önce iş akdinin feshedildiği, davacı tarafından Türkiye Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü emrinde avukat olarak görev yaptığı 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasında geçen süreler için vekalet ücreti ödenmediğinden bahisle 5.377.-YTL vekalet ücretinin 31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı, bu durumda, 4603 sayılı Kanun hükümleriyle davalı Bankanın kamu iktisadi teşebbüsü statüsünden çıkartılarak özel hukuk tüzel kişisi statüsüne girdiği; davacı tarafından belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile İş Kanunu hükümlerine tabi olarak Bankada görev yaptığı dönemlere ilişkin vekalet ücretinin ödenmesinin istenildiği; ayrıca 4603 sayılı Kanun’un 3. maddesine 5230 sayılı Kanun'un 7/c maddesiyle eklenen 5. bendinde, bankalarda 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemelerinin görevli olduğu hükümlerine yer verildiği dikkate alındığında, davacının Türkiye Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü emrinde avukat olarak görev yaptığı 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasında geçen süreler için vekalet ücreti ödenmediğinden bahisle 5.377.-YTL vekalet ücretinin 31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan bu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna ulaşıldığı, nitekim benzer nitelikteki bir uyuşmazlıkta; Mahkemelerinin 15.6.2007 gün ve E:2007/1535, K:2007/858 sayılı görev ret kararının Danıştay Beşinci Dairesi'nin 14.12.2007 gün ve E:2007/5352, K:2007/6932 sayılı kararı ile onandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, karara itiraz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

            Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa KICALIOĞLU, Mahmut BİLGEN, Turan KARAKAYA, Ayper GÖKTUNA, Serdar AKSOY ve Muhittin KARATOPRAK’ın katılımlarıyla yapılan 5.10.2009 günlü toplantısında:

            l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının adli yargı dosyası ile birlikte davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un, her iki yargı yerince verilen görevsizlik kararlarının kısmen kaldırılması gerektiği yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun her iki yargı yerince verilen görevsizlik kararlarının kısmen kaldırılması gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :

            Dava, diğer Genel Müdürlük avukatlarına ve yönetmen (avukatlara) ödeme yapılmasına karşın kendisine vekalet ücreti ödenmediğini ileri süren davacı tarafından 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arası dönem için vekalet ücretinin faiziyle birlikte tahsili istemiyle açılmıştır.

15/11/2000 gün ve 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, “1. Bu Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketinin (bankalar) çağdaş bankacılığın ve uluslararası rekabetin gereklerine göre çalışmalarını ve özelleştirmeye hazırlanmalarını sağlayacak şekilde yeniden yapılandırılmaları ile hisse satışlarına ilişkin düzenlemelerin ve hisselerin tamamına kadarının özel hukuk hükümlerine tabî gerçek ve tüzel kişilere satışının gerçekleştirilmesidir.

2. Bankalar, anonim şirket statüsündedirler. Bu Kanunda yer alan hükümler dışında 4389 sayılı Bankalar Kanunu ile genel hükümlere tabidirler…”; 2. maddesinin üçüncü fıkrasında, “3. Bankaların bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut personeli hakkında aylık, özlük ve emeklilikleri yönünden tabi oldukları mevzuatın uygulanmasına devam olunur. Bunlardan uygun görülenler istekleri halinde, emeklilik statüleri devam etmek üzere özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılabilir. 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu ile ilgileri devam eden personelin özel hukuk hükümlerine göre çalışacakları süreler kazanılmış hak aylıklarında değerlendirilir ve emeklilik işlemlerinde söz konusu Kanunun ek 48 inci maddesinin (b) fıkrası ile ek 68 inci maddesi hükümleri uygulanır. Bu kadro ve pozisyonlar emeklilik, istifa, ölüm ve sair nedenlerle boşaldıkları takdirde hiçbir işleme gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. (Değişik beşinci cümle: 18/4/2007-5626/1 md.) Özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılacak personelin sayısı, unvanı, ücret ve sair mali hakları bankaların genel kurullarınca tespit olunur. (Değişik altıncı cümle: 18/4/2007-5626/1 md.) Genel kurullar, bu yetkilerini yönetim kurullarına devredebilir. (Ek yedinci cümle: 18/4/2007-5626/1 md.) Personel istihdamına ilişkin diğer hususlarda yönetim kurulları yetkilidir”; 3. maddesinin beşinci fıkrasında, “5. (Ek: 16/7/2004-5230/7 md.) Bankalarda 4857 sayılı İş Kanununa tâbi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemeleri görevlidir”; geçici 1. maddesinin birinci fıkrasında, “1. Bankaların ana sözleşmeleri bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde yapılacak ilk genel kurullarının onayı ile yürürlüğe girer. Mevcut yönetim kurulu üyelerinin görevleri genel kurullarca yenileri seçilinceye kadar devam eder. Bankaların tüm diğer personeli bu Kanunla bulundukları kadro ve pozisyonlara atanmış sayılır”; üçüncü fıkrasında “3. (Değişik : 30/1/2002 - 4743/6 md.) Bankalarda 31.12.2002 tarihinden sonra özel hukuk hükümlerine tâbi olmayan personel çalıştırılamaz. Yeniden yapılandırma sürecinde bankaların yönetim kurullarınca gerek özel hukuk hükümlerine göre çalıştırılmak üzere kendisine sözleşme teklif edilen ancak özel hukuk hükümlerine göre çalışmayı kabul etmeyen gerekse özel hukuk hükümlerine göre çalışması uygun görülmeyip sözleşme imzalanmayan personel, bankaların yönetim kurullarınca Devlet Personel Başkanlığına bildirilir.

Devlet Personel Başkanlığı kendisine bildirilen personel listelerini en geç kırkbeş gün içerisinde (özelleştirme kapsam ve/veya programındaki kuruluşlar hariç) tespit edeceği kamu kurum ve kuruluşlarındaki boş kadro ve pozisyonlara atanmalarını sağlamak üzere ilgili kurum veya kuruluşa gönderir. İlgili kurum ve kuruluş bildirimin ulaştığı tarihten başlayarak en geç beş iş günü içinde bu personelin atanmalarını yaparak atamalara ilişkin bilgileri Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı ile ilgili bankalara bildirir. Atama tarihi itibarıyla personelin bankalarla ilişiği kesilmiş sayılır. Personelin atandığı kurumda fiilen göreve başlayacağı tarihe kadar geçen sürede her türlü malî ve sosyal hakları bankalarca karşılanmaya devam olunur. Bu fıkrada hüküm bulunmayan hallerde 24.11.1994 tarihli ve 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesi hükümleri uygulanır.

Ataması yapılan personel hakkında bankalar tarafından yapılacak tebliğ işlemini takiben 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 62 ve 63 üncü maddelerinin uygulanmasından atamayı yapan kamu kurum veya kuruluşu sorumludur…”; geçici 6. maddesinde(Ek: 30/1/2002-4743/6 md.), “…25.11.2000 tarihinde bu bankalarda çalışan personelden özel hukuk hükümlerine geçirilenlerin hizmet sözleşmelerinin 31.12.2003 tarihine kadar, bankaların disiplin yönetmelikleri hükümleri saklı kalmak kaydıyla 1475 sayılı İş Kanununun 17 nci maddesi dışında kalan sebeplerle bankalar tarafından feshedilmesi halinde söz konusu personel hakkında bu Kanunun geçici 1 inci maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca işlem tesis edilmek üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir. Bu kapsamda olan personele sözleşmenin feshi nedeniyle ihbar ve kıdem tazminatı ödenmez. Bankaların kurduğu, kuracağı ve iştirak ettiği veya edeceği bilgi sistemleri ve/veya alternatif dağıtım kanalları amaçlı şirketlere bu bankalardan geçen ve T. C. Emekli Sandığı ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesi uyarınca kurulan Türkiye Emlâk Bankası Anonim Şirketi Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı ile irtibatları devam eden personelden isteyenlerin anılan sosyal güvenlik kurumları ile irtibatları devam eder. Bu fıkra hükümleri bu personel hakkında da uygulanır.

(Ek fıkra: 1/8/2003-4971/24 md.) Ancak başka kamu kurum kuruluşlarına atanmak üzere 31.12.2003 tarihine kadar bildirilecek olanlar, özel hukuk hükümlerine tâbi statüye geçmeden önceki son kadro veya pozisyonu ile bildirilir. Bu şekilde nakledilenler hakkında 4046 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin beş ve altıncı fıkralarının uygulanmasında, özel hukuk hükümlerine geçmeden önceki son kadro ve pozisyonlarına ait malî hakları esas alınır. Bu fıkranın uygulanmasında özel hukuk hükümlerine  göre yapılan ödemeler hiçbir şekilde dikkate alınmaz. Özel hukuk hükümlerine tâbi olarak geçen süreler hakkında 4046 sayılı Kanunun geçici 9 uncu maddesi hükümleri uygulanır.

(Ek fıkra: 16/7/2004-5230/7 md.) 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tâbi olmakla birlikte halen bankalarda çalışmakta olup başka kurumlara nakli sağlanamayan personel, bu Kanunun geçici 1 inci maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca işlem tesis edilmek üzere Devlet Personel Başkanlığına bildirilir”; 4. maddesinde, “Bu Kanun, bankalar hakkında sermayelerindeki kamu payı % 50`nin altına düşünceye kadar uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer” hükmü yer almıştır.

Öte yandan; 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname’nin 3. maddesinde,  “a) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetler memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürülür.

b) (Değişik : 5/2/1992 - 3771/1 md.) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda, devlet tarafından tahsis edilen kamu sermayesinin karlı, verimli ve ekonominin kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasında bulunduğu teşkilat, hiyerarşik kademe ve görev unvanı itibariyle kuruluşunun karlılık ve verimliliğini doğrudan doğruya etkileyebilecek  karar  alma,  alınan  kararları uygulatma ve uygulamayı denetleme yetkisi verilmiş asli ve sürekli görevler genel idare esaslarına göre yürütülür. Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevleri; genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürülür.

Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.

c) (b) bendi dışında kalan sözleşmeli personel, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hukuki esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personeldir. (Bunlar bu Kanun Hükmünde Kararnamede sözleşmeli personel olarak geçecektir.) Sözleşmeli personel işin niteliğine göre yılın veya günün belirli sürelerini kapsamak üzere kısmi zamanlı da istihdam edilebilir.

d) Memurlar ve sözleşmeli personel toplu iş sözleşmeleri kapsamına alınamaz  ve bunlara toplu iş sözleşmeleriyle veya toplu iş sözleşmeleri emsal alınarak hiçbir ayni ve nakdi menfaat sağlanamaz.

e) İşçiler bu Kanun Hükmünde Kararnameye tabi değildir” denilmiştir.

            Öte yandan, 1475 sayılı İş Kanunu, 22.5.2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi ile, -14. madde hariç- yürürlükten kaldırılmış, 4857 sayılı Kanun’un geçici 1. maddesinde “Diğer mevzuatta 1475 sayılı İş Kanununa yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır”  hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, davalı Bankada 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre avukat olarak çalışmakta olan davacının T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü ile 1.12.2001 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi imzaladığı, söz konusu sözleşmenin 4. maddesinde, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 16 ncı ve 17 nci maddelerinde belirtilen hususların ortaya çıkması halinde hizmet sözleşmesinin ihbar önellerine uyulmaksızın derhal feshedileceği, ayrıca, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 16 ncı ve 17 nci maddelerinde belirtilen hükümlerin dışında banka mevzuatında yer alan disiplin hükümlerinin saklı olduğu, bu tür fesih hallerinde, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesi hükümlerine uyulmasının zorunlu bulunduğu, ancak, tarafların ihbar önellerini/ihbar tazminatını personelin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile Banka’da geçmiş hizmetlerinin toplamı üzerinden kullandırmayı/ödemeyi kabul ve taahhüt ettikleri; 9. maddesinde, sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde 1475 sayılı İş Kanunu, Bankalara ilişkin mevzuat ve düzenlemeler, 4603 sayılı Kanun, Ana Sözleşme, Banka’nın yönetmelik, genelge, genel mektup, sirküler, talimatları gibi iç mevzuat hükümlerinin uygulanacağı hususlarının düzenlendiği; bilahare özel hukuk hükümlerine göre yapılmış olan iş akdinin 31.8.2002 tarihi itibariyle feshedilerek 4603 sayılı Yasa’nın geçici 6. maddesi gereğince eski statüsü ile (399 sayılı KHK’ya tabi olarak) başka kurum ve kuruluşlara nakli sağlanmak üzere Genel Müdürlük sözleşmeli avukatlığına atandığı, 24.3.2003 tarihinde de Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nde avukat olarak göreve başladığı anlaşılmıştır.

T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü, 4603 sayılı Kanun ile özelleştirmeye hazırlanmasının sağlanması amacıyla yeniden yapılandırılarak, özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket statüsüne dönüştürülmüş ise de; Yasanın 4. maddesinde, bu Kanunun Banka hakkında sermayesindeki kamu payının % 50'nın altına düşünceye kadar uygulanacağının öngörülmesi ve Bankanın, sermayesinin de tamamının halen kamuya ait olması gözetildiğinde kamu bankası niteliğini sürdürdüğü açıktır.

4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un yukarıda sözü edilen 3. maddesinin beşinci fıkrasındaki, “Bankalarda 4857 sayılı İş Kanununa tâbi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemeleri görevlidir” hükmü karşısında, adı geçen Banka ile 1.12.2001 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi imzalayıp, İş Kanununa tâbi olarak çalışmaya başlayan, daha sonra iş akdi 31.8.2002 tarihinde feshedilen davacı tarafından vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 1.12.2001-31.8.2002 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde iş mahkemelerinin görevli olduğu;

Davacı tarafından davalı Bankada 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca sözleşmeli olarak çalıştığı 18.10.2001-1.12.2001 tarihleri ile iş akdi 31.8.2002 tarihi itibariyle feshedilerek eski statüsü ile (399 sayılı KHK’ya tabi olarak) başka kurum ve kuruluşlara nakli sağlanmak üzere Genel Müdürlük sözleşmeli avukatlığına atanarak 4603 sayılı Yasa gereği başka kurum ve kuruluşta görevine eski statüsü ile devamının sağlandığı 24.3.2003 tarihleri arasındaki döneme ilişkin vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 18.10.2001-1.12.2001 ve 31.8.2002-24.3.2003 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde, anılan bankanın ve kamu hukukuna tabi çalışan personelinin statüsü itibariyle idari yargının görevli bulunduğu;

sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, Asliye Hukuk Mahkemesi ile İdare Mahkemesinin görevsizlik kararlarının kısmen kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ : - Davanın 1.12.2001-31.8.2002 tarihlerine yönelik istemin görüm ve çözümünde ADLİ YARGI görevli bulunduğundan, Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.1.2007 gün ve E:2006/145, K:2007/3 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ belirtilen tarihlere İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA;

                   - Davanın 18.10.2001-1.12.2001 ve 31.8.2002-24.3.2003 tarihlerine yönelik istemin görüm ve çözümünde ise, İDARİ YARGI görevli bulunduğundan, Ankara 13. İdare Mahkemesi’nin 16.7.2008 gün ve E:2008/329, K:2008/1203 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ belirtilen tarihlere İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, 5.10.2009 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

Maddi Hata Düzeltilmesi

İsteminde Bulunan             : M.U.

Vekili                                      : Av. O.P.

Karşı Taraf                            : T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü 

O L A Y                                 : Davacı vekili, dava dilekçesinde, davacının 24.5.1995 tarihinde davalı Banka Genel Müdürlük Hukuk Müşavirliğinde çalışmaya başladığını, her yıl havuzda biriken vekalet ücretinden vekalet ücreti sınırı dahilinde 2000 yılına kadar payını aldığını, 28.8.2000 tarihinde Ankara Bölge Müdürlüğüne avukat olarak atandığını, 18.10.2001 tarihinde Genel Müdürlük Kurumsal Pazarlama Daire Başkanlığına avukat olarak atandığını, bu tarihten itibaren Genel Müdürlük avukatı olarak kendisine havuzdan vekalet ücreti ödenmesi gerekirken bu ödemenin yapılmadığını, 1.12.2001 tarihinde kendisi ile özel hukuk hükümlerine dayalı olarak sözleşme imzalanarak avukat olarak aynı birimde çalışmaya devam ettiğini, 1.9.2002 tarihinde sözleşmesinin feshedilerek Genel Müdürlük avukatı olarak görevine devam ettiğini, Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğinde avukat olarak ataması yapılarak göreve başladığı 24.3.2003 tarihine kadar da davalı Bankadaki görevi devam etmiş olmasına karşın 18.10.2001 tarihinden 24.3.2003 tarihine kadar kendisine (diğer Genel Müdürlük avukatlarına ve yönetmen (avukatlara) ödeme yapılmasına karşın) vekalet ücreti ödenmediğini, davalı Bankanın Genel Müdürlük emrinde çalıştığı dönem içerisinde (2001, 2002, 2003 yıllarında) diğer avukatlara ödeme yapılırken davacıya Genel Müdürlük havuzunda toplanan vekalet ücretinden ödeme yapılmadığını, bu nedenle bu yıllara ilişkin vekalet ücretlerinin ödenmesi talebiyle işbu davanın açılması zorunluluğunun doğduğunu, davacının avukat olarak çalıştığı dönemlerde kendisine vekalet ücretinin sınırlamaya tabi tutulmadan ödenmesi gerektiğini, kaldı ki, sözleşme imzaladığı dönemde de (1.12.2001-1.9.2002) devlet memuru statüsünde olmaması nedeniyle böyle bir sınırlamaya tabi tutulmasının da Yasanın açık hükümlerine aykırı bulunduğunu, ayrıca, T.C. Z. Bankasının 18.10.2001 tarihinden önce anonim şirket haline dönüştüğünü ve kamu kurumu olma niteliğinden çıkarak vekalet ücretinin dağıtımında sınırlamaya tabi tutulmasına ilişkin Yönetmelik kapsamından da çıktığını, Avukatlık Kanunu'nun 164. maddesi uyarınca da vekalet ücretinin hiçbir sınırlamaya tabi tutulmadan ödenmesi gerektiğini ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, davalı Bankadan şimdilik (ileride belirlenecek rakam üzerinden) vekalet ücretinden kaynaklanan 2.000.000.000.-TL'sı alacağın tahsiline, 2001 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2002 tarihinden itibaren, 2002 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2003 tarihinden itibaren, 2003 yılı için tesbit edilecek miktara 1.1.2004 tarihinden itibaren (davalının A.Ş. olması nedeniyle) işletilecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davacı vekili, daha sonra verdiği dilekçe ile, bilirkişi raporuna istinaden 2.000.000.000.-TL alacak talebini 12.098.457.660.-TL artırarak 14.098.457.660.-TL olarak ıslah etmiştir.

ANKARA 11. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 17.1.2007 gün ve E:2006/145, K:2007/3 sayı ile, davacı vekilinin, davacının 24.5.1995 tarihinde davalı Banka Genel Müdürlüğü Hukuk Müşavirliğinde çalışmaya başladığını, havuzda biriken vekalet ücretini 2000 yılına kadar aldığını, 28.8.2000 tarihinde avukat olarak atandığını, davacıya Genel Müdürlük avukatı olarak havuzdan vekalet ücreti ödemesi yapılması gerekirken yapılmadığını, bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 2.000,00YTL’nin 2001 yılı için tespit edilecek miktara 1.1.2002 tarihinden ve takip eden yılların vekalet ücretlerinin de bir sonraki yıl 1 Ocağından itibaren ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği, davalı vekilinin cevap dilekçesi ile, davalının işçi statüsünde çalıştığını, bu nedenle iş mahkemesinin görevli olduğunu, 1.12.2001 tarihinden itibaren de yönetmen olarak sözleşme imzalandığı için avukat olarak görev yapmadığından vekalet ücreti isteyemeyeceğini, 657 sayılı Yasa’nın 146. maddesine göre vekalet ücretlerinin ödendiğini, davanın reddine karar verilmesini talep ettiği, 11. Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan davada yaptırılan bilirkişi incelemesinden davacının talebinin daha fazla olması nedeni ile davacının 27.1.2006 tarihli dilekçesi ile davasını ıslah ederek toplam 14.098.457.660.-TL nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte hükmedilmesini talep ettiği, Mahkemece 9.2.2006 tarih ve 1886/167 sayılı kararla görevsizlik kararı verildiğini, Mahkemece de davacının alacağı yönünden bilirkişi incelemesi yaptırıldığını, benzer nitelikteki davada Ankara 23. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2004/532 sayılı dosyasında verilen karar üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesi’nin 16.2.2006 tarih ve 2005/15103 Esas, 2006/1960 Karar sayılı kararla idari yargının görevli olduğundan bahisle mahkeme kararını bozduğunun anlaşıldığı, yine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 1.11.2006 tarih ve 11718/11438 sayılı kararında da (Özel Karton) belirtildiği üzere 399 sayılı Kanun hükmünde kararname hükümlerine göre avukat olarak çalışan kişinin 657 sayılı Yasa’nın 146. maddesi uyarınca limit dahilinde ödenmesi talebi ile ilgili açılan davada davalı Kurumun davacı çalışanlarına ödeyeceği vekalet ücretinin miktarına yönelik eylem ve işleminin Hukuk Genel Kurulu’nun 2006/4-615 Esas ve 11.10.2006 tarihli kararı uyarınca idari nitelik taşıdığından idari yargının görevli olduğundan bahisle 10. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen kararın bozulduğunun anlaşıldığı, olaydaki davada bu nitelikte olduğundan idari yargının görevli olması nedeni ile görevsizlik kararı vermiş; bu karar, YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ’nin 30.4.2007 gün ve E:2007/3784, K:2007/5480 sayılı kararı ile onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasına ilişkin 5.377.-YTL vekalet ücreti alacağının ilk dava açma tarihi olan  31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsili istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 13. İDARE MAHKEMESİ: 16.7.2008 gün ve E:2008/329, K:2008/1203 sayı ile, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde, idari dava türlerinin; "idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ve tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar" olarak tanımlandığını, aynı Yasanın 15/1-a maddesinde, idari yargının görev alanına girmeyip adli veya askeri yargının görev alanına giren davaların reddedileceğinin hükme bağlandığı, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 1.maddesinde, İş Kanunu'na göre işçi sayılan kimselerle (o Kanunun değiştirilen ikinci maddesinin Ç, D ve E fıkralarında istisna edilen işlerde çalışanlar hariç) işveren veya işveren vekilleri arasında iş akdinden veya İş Kanununa dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının iş mahkemelerinde çözümleneceğinin belirtildiği; 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un 1. maddesinin 2. bendinde ise, Bankaların, Anonim Şirket statüsünde olduğu, 5. bendinde, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bankalar hakkında uygulanmayacağı; aynı Kanunun 3. maddesine 5230 sayılı Kanunun 7/c maddesiyle eklenen 5. bendinde de, bankalarda 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemelerinin görevli olduğu hükümlerine yer verildiği, tüm bu maddelerin birlikte incelenmesinden; Türkiye Z. Bankasının 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve 399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamından çıkarılarak Kamu İktisadi Teşebbüsü niteliğini yitirdiği; Bankalar Kanunu ile genel hükümlere tabi olarak etkinlik gösteren, anonim şirket statüsünde, kamu sermayesi ile kurulmuş bir özel hukuk tüzel kişisi olduğu sonucuna varıldığı, öte yandan, davacının da imzaladığı belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile 1.12.2001 tarihinden geçerli olmak üzere 1475 sayılı İş Kanunu’na 1475 sayılı Kanun’un 14. maddesi haricindeki maddelerin 4857 sayılı Kanun ile yürürlükten kaldırılması üzerine de 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak Türkiye Z. Bankası'nda görev yaptığı, 4603 sayılı Kanun’a 4743 sayılı Kanun ile eklenen geçici 6. maddenin 4. fıkrası uyarınca 31.12.2003 tarihinden önce iş akdinin feshedildiği, davacı tarafından Türkiye Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü emrinde avukat olarak görev yaptığı 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasında geçen süreler için vekalet ücreti ödenmediğinden bahisle 5.377.-YTL vekalet ücretinin 31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığının anlaşıldığı, bu durumda, 4603 sayılı Kanun hükümleriyle davalı Bankanın kamu iktisadi teşebbüsü statüsünden çıkartılarak özel hukuk tüzel kişisi statüsüne girdiği; davacı tarafından belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ile İş Kanunu hükümlerine tabi olarak Bankada görev yaptığı dönemlere ilişkin vekalet ücretinin ödenmesinin istenildiği; ayrıca 4603 sayılı Kanun’un 3. maddesine 5230 sayılı Kanun'un 7/c maddesiyle eklenen 5. bendinde, bankalarda 4857 sayılı İş Kanunu'na tabi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemelerinin görevli olduğu hükümlerine yer verildiği dikkate alındığında, davacının Türkiye Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü emrinde avukat olarak görev yaptığı 18.10.2001-24.3.2003 tarihleri arasında geçen süreler için vekalet ücreti ödenmediğinden bahisle 5.377.-YTL vekalet ücretinin 31.12.2004 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan bu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna ulaşıldığı, nitekim benzer nitelikteki bir uyuşmazlıkta; Mahkemelerinin 15.6.2007 gün ve E:2007/1535, K:2007/858 sayılı görev ret kararının Danıştay Beşinci Dairesi'nin 14.12.2007 gün ve E:2007/5352, K:2007/6932 sayılı kararı ile onandığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, karara itiraz edilmeyerek kesinleşmiştir.

UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ; 5.10.2009 gün ve E:2008/437, K:2009/211 sayı ile, davalı Bankada 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre avukat olarak çalışmakta olan davacının T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü ile 1.12.2001 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi imzaladığı, söz konusu sözleşmenin 4. maddesinde, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 16 ncı ve 17 nci maddelerinde belirtilen hususların ortaya çıkması halinde hizmet sözleşmesinin ihbar önellerine uyulmaksızın derhal feshedileceği, ayrıca, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 16 ncı ve 17 nci maddelerinde belirtilen hükümlerin dışında banka mevzuatında yer alan disiplin hükümlerinin saklı olduğu, bu tür fesih hallerinde, 1475 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesi hükümlerine uyulmasının zorunlu bulunduğu, ancak, tarafların ihbar önellerini/ihbar tazminatını personelin diğer kamu kurum ve kuruluşları ile Banka’da geçmiş hizmetlerinin toplamı üzerinden kullandırmayı/ödemeyi kabul ve taahhüt ettikleri; 9. maddesinde, sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde 1475 sayılı İş Kanunu, Bankalara ilişkin mevzuat ve düzenlemeler, 4603 sayılı Kanun, Ana Sözleşme, Banka’nın yönetmelik, genelge, genel mektup, sirküler, talimatları gibi iç mevzuat hükümlerinin uygulanacağı hususlarının düzenlendiği; bilahare özel hukuk hükümlerine göre yapılmış olan iş akdinin 31.8.2002 tarihi itibariyle feshedilerek 4603 sayılı Yasa’nın geçici 6. maddesi gereğince eski statüsü ile (399 sayılı KHK’ya tabi olarak) başka kurum ve kuruluşlara nakli sağlanmak üzere Genel Müdürlük sözleşmeli avukatlığına atandığı, 24.3.2003 tarihinde de Tarım Reformu Genel Müdürlüğü’nde avukat olarak göreve başladığı, T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü, 4603 sayılı Kanun ile özelleştirmeye hazırlanmasının sağlanması amacıyla yeniden yapılandırılarak, özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket statüsüne dönüştürülmüş ise de; Yasanın 4. maddesinde, bu Kanunun Banka hakkında sermayesindeki kamu payının % 50'nın altına düşünceye kadar uygulanacağının öngörülmesi ve Bankanın, sermayesinin de tamamının halen kamuya ait olması gözetildiğinde kamu bankası niteliğini sürdürdüğü, 4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un yukarıda sözü edilen 3. maddesinin beşinci fıkrasındaki, “Bankalarda 4857 sayılı İş Kanununa tâbi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemeleri görevlidir” hükmü karşısında, adı geçen Banka ile 1.12.2001 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi imzalayıp, İş Kanununa tâbi olarak çalışmaya başlayan, daha sonra iş akdi 31.8.2002 tarihinde feshedilen davacı tarafından vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 1.12.2001-31.8.2002 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde iş mahkemelerinin görevli olduğu; Davacı tarafından davalı Bankada 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca sözleşmeli olarak çalıştığı 18.10.2001-1.12.2001 tarihleri ile iş akdi 31.8.2002 tarihi itibariyle feshedilerek eski statüsü ile (399 sayılı KHK’ya tabi olarak) başka kurum ve kuruluşlara nakli sağlanmak üzere Genel Müdürlük sözleşmeli avukatlığına atanarak 4603 sayılı Yasa gereği başka kurum ve kuruluşta görevine eski statüsü ile devamının sağlandığı 24.3.2003 tarihleri arasındaki döneme ilişkin vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 18.10.2001-1.12.2001 ve 31.8.2002-24.3.2003 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde, anılan bankanın ve kamu hukukuna tabi çalışan personelinin statüsü itibariyle idari yargının görevli bulunduğu; sonucuna varıldığı gerekçesiyle, Asliye Hukuk Mahkemesi ile İdare Mahkemesinin görevsizlik kararlarının kısmen kaldırılmasının gerektiği, davanın 1.12.2001-31.8.2002 tarihlerine yönelik istemin görüm ve çözümünde ADLİ YARGI görevli bulunduğundan, Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 17.1.2007 gün ve E:2006/145, K:2007/3 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ belirtilen tarihlere İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA;

Davanın 18.10.2001-01.12.2001 ve 31.08.2002-24.03.2003 tarihlerine yönelik istemin görüm ve çözümünde ise, İDARİ YARGI görevli bulunduğundan, Ankara 13. İdare Mahkemesi’nin 16.07.2008 gün ve E:2008/329, K:2008/1203 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ belirtilen tarihlere İLİŞKİN KISMININ KALDIRILMASINA, karar vermiştir.

Bu defa davacı, 13.01.2012 gün ve 2012/48 sayı ile kayda giren dilekçe ile, Uyuşmazlık Mahkemesine başvurarak E:2008/437, K:2009/211 sayılı karardaki maddi hatanın düzeltilmesini istemiştir.

Davacı dilekçesinde, davalı Banka, davacı ile arasında bulunan iş akdini 31.8.2002 tarihi itibariyle feshetmiş ise de, bu fesihin davacının heyet raporlarıyla raporlu bulunduğu, 05.03.2002-04.03.2003 tarihleri içerisinde yapıldığı ve kendisine de tebligat yapılmadığı, bu nedenle Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında da kabul edildiği üzere, bu fesih işleminin raporun bitim tarihi olan 04.03.2003 tarihinde sonuç doğuracağı, davacı ile davalı Banka arasındaki iş akdinin de 04.03.2003 tarihine kadar devam ettiğinin kabulü ve İş Mahkemesi’nin (adli yargının) 01.12.2001-04.03.2003 tarihleri arasında görevli bulunduğunun kabulü gerektiği, nitekim adli yargı yerinde görülen davada alınan 05.12.2011 tarihli bilirkişi raporunun ilk paragrafında, raporlu olunan dönem içerisinde iş akdinin devam ettiğine ilişkin itirazlarının iş hukuku yönünden tartışmaya değer olduğu, ancak Uyuşmazlık Mahkemesi kararı gereği hesaplama yapıldığı yönünde görüş ve beyan edildiği, belirtilen bu durumu heyet raporlarıyla belgelendirdiklerinden Mahkemenin 5.10.2009 tarih, 2008/437 E., 2009/211 K. sayılı kararındaki bu maddi hatanın düzeltilmesini istemek gereğinin doğduğunu Mahkememizin yukarıda belirtilen kararının sonuç kısmında yer alan “31.08.2002” tarihlerinin “04.03.2003” tarihi olarak düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Mehmet Ali DURAN, Sedat ÇELENLİOĞLU, Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 6.2.2012 günlü toplantısında; Raportör-Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın maddi hata düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA’nın başvurunun reddi gerektiğine ilişkin sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

            Dava, Uyuşmazlık Mahkemesinin 5.10.2009 gün ve E:2008/437, K:2009/211 sayılı kararındaki maddi hatanın düzeltilmesi istemiyle açılmıştır.

            2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanunun “Kararların kesinliği ve yayınlanması” başlıklı 29. maddesinde, “Bölümlerin ve Genel Kurulun kararları kesindir. İlke kararları ile Başkanın uygun göreceği Bölümlerin kararları Resmi Gazetede yayımlanır” hükmüne yer verilmiştir.

Davacı, 13.01.2012 gün ve 2012/48 sayı ile kayda giren dilekçesinde, davalı Banka, davacı ile arasında bulunan iş akdini 31.8.2002 tarihi itibariyle feshetmiş ise de, bu fesihin davacının heyet raporlarıyla raporlu bulunduğu, 05.03.2002-04.03.2003 tarihleri içerisinde yapıldığı ve kendisine de tebligat yapılmadığı, bu nedenle Yargıtay’ın yerleşmiş içtihatlarında da kabul edildiği üzere, bu fesih işleminin raporun bitim tarihi olan 04.03.2003 tarihinde sonuç doğuracağı, davacı ile davalı Banka arasındaki iş akdinin de 04.03.2003 tarihine kadar devam ettiğinin kabulü ve İş Mahkemesi’nin (adli yargının) 01.12.2001-04.03.2003 tarihleri arasında görevli bulunduğunun kabulü gerektiği, nitekim adli yargı yerinde görülen davada alınan 05.12.2011 tarihli bilirkişi raporunun ilk paragrafında, raporlu olunan dönem içerisinde iş akdinin devam ettiğine ilişkin itirazlarının iş hukuku yönünden tartışmaya değer olduğu, ancak Uyuşmazlık Mahkemesi kararı gereği hesaplama yapıldığı yönünde görüş ve beyan edildiği, belirtilen bu durumu heyet raporlarıyla belgelendirdiklerinden Mahkemenin 5.10.2009 tarih, 2008/437 E., 2009/211 K. sayılı kararındaki bu maddi hatanın düzeltilmesini istemek gereğinin doğduğunu Mahkememizin yukarıda belirtilen kararının sonuç kısmında yer alan “31.08.2002” tarihlerinin “04.03.2003” tarihi olarak düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.

05.10.2009 tarihinde verilen kararda;

“4603 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Z. Bankası, Türkiye Halk Bankası Anonim Şirketi ve Türkiye Emlak Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun’un yukarıda sözü edilen 3. maddesinin beşinci fıkrasındaki, “Bankalarda 4857 sayılı İş Kanununa tâbi olarak çalışanlarla bankalar arasında çıkacak ihtilaflarda iş mahkemeleri görevlidir” hükmü karşısında, adı geçen Banka ile 1.12.2001 tarihinde belirsiz süreli hizmet sözleşmesi imzalayıp, İş Kanununa tâbi olarak çalışmaya başlayan, daha sonra iş akdi 31.8.2002 tarihinde feshedilen davacı tarafından vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 1.12.2001-31.8.2002 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde iş mahkemelerinin görevli olduğu;

Davacı tarafından davalı Bankada 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca sözleşmeli olarak çalıştığı 18.10.2001-1.12.2001 tarihleri ile iş akdi 31.8.2002 tarihi itibariyle feshedilerek eski statüsü ile (399 sayılı KHK’ya tabi olarak) başka kurum ve kuruluşlara nakli sağlanmak üzere Genel Müdürlük sözleşmeli avukatlığına atanarak 4603 sayılı Yasa gereği başka kurum ve kuruluşta görevine eski statüsü ile devamının sağlandığı 24.3.2003 tarihleri arasındaki döneme ilişkin vekalet ücreti nedeniyle T.C. Z. Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğü’ne karşı açılan davanın, 18.10.2001-1.12.2001 ve 31.8.2002-24.3.2003 tarihlerine ilişkin kısmının görüm ve çözümünde, anılan bankanın ve kamu hukukuna tabi çalışan personelinin statüsü itibariyle idari yargının görevli bulunduğu;

sonucuna varılmıştır.” denilmiştir. 

Maddi hata olduğu ileri sürülen hususların önceki kararda görevli yargı kolunun belirlenmesinde esasa ilişkin olarak görülüp değerlendirildiği ve karardaki gerekçenin buna göre oluşturulduğu nedeniyle maddi hata olarak kabul edilmesinin olanaksız olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, istemin reddine karar vermek gerekmiştir. 

S O N U Ç       : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümünün 5.10.2009 gün ve E:2008/437, K:2009/211 sayılı kararında düzeltmeyi gerektirir bir yön bulunmadığından BAŞVURUNUN REDDİNE, 6.2.2012 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.