Hukuk Bölümü         2013/516 E.  ,  2013/609 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı     : D.A.Y.

Vekili      : Av. O.H.

Davalı      : Altındağ Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. İ.G. 

O L A Y : Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle, Altındağ ilçesi Hasköy-Güneşevler Mahallesi, 125/2 Sokak No:22/A ve No:22/B numaralı gecekondu tarzında inşa edilen yapıların, maliki A.Y. tarafından, Belediye ve mücavir alan içerisinde bulunan yapısı için Altındağ Belediye imar müdürlüğüne başvurarak gerekli işlemleri yaptırdığını ve sonucunda bu yapıların tescilini sağladığını, bu tariften sonra da mirasçıları ve maliki olan dedelerinin taşınmazın her türlü vergisini ve harçlarını eksiksiz bir şekilde yatırdığını, Altındağ Belediyesinin yeni bir imar planı hazırlaması sonucunda D.A.Y.’e ait taşınmazların yeni planda “okul alanı” üzerinde olduğunun bildirildiği ve müvekkiline ait başka bir arsa payının gösterildiğini, D.A.Y.’e ait olan 125/2 Sokak 22/A daki taşınmazın ve ortak olarak dedeleri A.Y.’den miras yolu ile intikal eden, Hasköy-Güneşevler Mahallesi 125/2 Sokak 22/B numaralı gayrimenkuller için 07.02.2011 tarihinde Altındağ Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğünce tebligat yapılarak, söz konusu yerin okul alanı üzerinde kaldığından bahisle yıkım kararı çıkarıldığını ve 7 gün içerisinde yıkımın gerçekleştirilmesi gerektiğin, aksi takdirde belediye ekipleri tarafından tahliye ve tasfiye yapılacağını ve yıkım masraflarının %20 fazlasıyla tahsil edileceğinin bildirildiğini, Belediyenin bu yere ilişkin yıkım kararı çıkardığını ve işaretleme yaptığını, yıkım sonrası evler ve eklentileri yok olacağı için ve ileride zarar tespitinin mümkün olmaması nedenleriyle Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/107 D.İş sayılı dosyası ile tespit yapıldığını, yapılan bu tespit neticesinde taşınmazın yapı ve enkaz bedelinin tespit edildiğini ve davalıya tebliğ edildiğini, Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/107 D.İş sayılı dosyası ile yapılan tespitin ardından, davalı Altındağ Belediye Başkanlığına 17.05.2011 tarih ve 2425 sayı numaralı ihtarname ile başvurularak, yapı ve enkaz bedellerinin tespit ettirildiğini, Güneşevler Mahallesinde yapılan bütün yıkımlara ilişkin, diğer hak sahiplerine enkaz bedellerinin ödendiğini, ancak müvekkiline bu bedellerin başvurmaları sonucunda dahi ödenmediğini, 10 gün içerisinde bu bedellerin yatırılması gerektiğini, aksi halde yasal yollara başvurulacağının bildirildiği, davalı belediyenin söz konusu istenen bedeli yatırmadığını ve herhangi bir ödeme de yapmadığını, davalı belediyenin söz konusu olan imar değişikliği nedeniyle okul veya belediye binası üzerinde kalan diğer hak sahiplerine enkaz bedeli altında ödemelerde bulunduğunu belirterek, bu nedenlerle tapusu D.A.Y.’e ait olan Hasköy-Güneşevler Mahallesi 125/2 Sokak 22/A numaralı gayrimenkul ile yine tapusu ortak olan Hasköy-Güneşevler Mahallesi 125/2 Sokak 22/B numaralı gayrimenkul ve muktesatları için ödenmesi gerekli 3.764,40 TL enkaz bedelinin ihtarnamede belirtilen son ödeme günü olan 27.05.2011 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı belediyeden tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi: 30.10.2012 gün ve E:2012/77 sayı ile, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolundaki süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davalarının idari dava türleri arasında sayıldığı; dosyanın incelenmesinden, davacının paydaş olduğu ve üzerinde ruhsatsız yapılan yapıların bulunduğu taşınmazın imar planında okul alanında kalması nedeniyle davacının payına karşılık başka bir parselden davacıya pay verildiği, yapıların ise okul alanında kaldığı, belirtilerek davalı idarece yıkılacağının davacıya bildirildiği ve verilen süre sonunda da idarece yıktırıldığı, davacı tarafından Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/107 D.İş sayılı dosyası ile yaptırılan tespite dayanılarak fazlaya ait hakları saklı kalmak kaydıyla 3.764,40 TL enkaz bedelinin davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşıldığı, olayda, uyuşmazlığın, davacıya ait ruhsatsız yapıların, imar planında okul alanında kalması nedeniyle yıktırılmasından dolayı enkaz bedeli ödenip ödenmeyeceğine ilişkin bulunması nedeniyle, davanın, 2981 sayılı Yasa uyarınca kamu gücü kullanılarak, tek yanlı irade ile yapılan uygulama işlemleri sonucunda davacıya ait yapılar için bir bedel ödenip ödenmeyeceğinden kaynaklandığının ve sonuçta, ruhsatsız yapıların bir idari işlem olan imar planına dayanılarak yıktırılmasından doğan zararın tazminine ilişkin bulunduğunun; uyuşmazlığın, 2577 sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1 'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamına girdiğinin kabulünün gerektiği, bu bakımdan, imar planının uygulanması sonucunda uğranıldığı öne sürülen zararın tazminine ilişkin bulunan davanın, imar mevzuatı hükümleri çerçevesinde idari yargı yerinde çözümlenmesinin gerektiği; açıklanan nedenlerle, 2247 Sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan AKARSU ve Metin ULUKANLIGİL’in katılımlarıyla yapılan 8.4.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı bakımından 10.maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının hissedar olduğu Ankara İli, Altındağ İlçesi, Güneşevler Mahallesi, 23308 ada 2 parsel sayılı taşınmazın üzerindeki gecekondu tarzındaki yapılara ilişkin olarak, taşınmazın imar planında okul alanında kalması nedeniyle davacının payına karşılık başka bir parselden davacıya par verilmesinden sonra, söz konusu yapıların okul alanında kaldığı gerekçesiyle yıkılması nedeniyle enkaz bedeli olarak, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 3.764,40 TL nin davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

Dosya kapsamındaki Altındağ Belediye Başkanlığı’nın cevabi yazısında, davaya konu edilen Güneşevler Mahallesi 125/2. Sokak no:22/A ve B adresinde bulunan, 23308 ada, 2 parsel sayılı taşınmazın üzerinde yer alan binanın ruhsatsız olduğu,söz konusu yapının imar planında okul alanında kaldığı, imar planı ile davacının okul alanı üzerinde kalan hissesi yerine başka ada ve parselden yer tahsisi yapıldığı belirtilmiştir. 

Dava dosyasında yapılan incelemede; davacının hissedarı olduğu Ankara İli, Altındağ İlçesi, Güneşevler Mahallesi, 23308 ada, 2 parselde kayıtlı taşınmazın üzerinde yer alan ve Güneşevler Mahallesi 125/2. Sokak no:22/A ve B adresinde bulunan gecekondu mahiyetindeki yapıların imar planında okul kaldığı, davalı idarece davacının bu taşınmazdaki hissesine karşılık olarak başka ada ve parselden tahsis işlemi yapıldığı, sonrasında yapıların imar planında okul alanında kaldıklarından bahisle yıkıldıkları, davacı tarafça gayrimenkullerin yıkılmaları halinde uğranılacak zarar miktarının, yapı bedelinin ve enkaz bedelinin tespiti için mahkemeye başvurulduğu ve Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2011/107 D.İş sayılı dosyası ile yapılan tespitin neticesinde gecekondu yapı ve eklentilerinin toplam değerinin 37.674,00 TL olduğu, gecekondunun yıkılması halindeki enkaz bedelinin ise 3.764,00 TL olduğunun tespit edildiği, davacı vekili tarafından iş bu enkaz bedelinin tahsili istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

Bu durumda, her ne kadar davacı tarafından Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılan tespit dosyasında enkaz bedeline ilişkin olarak tespit yaptırılmış ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla bu bedelin bir kısmı dava konusu edilmiş ise de, ortada idarenin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında bir işleminin bulunmadığı, davanın anılan Yasanın 14. maddesinde işaret edilen bedel arttırma davası niteliğinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinde, idari dava türleri: a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmıştır.

Olayda, davacıya ait ruhsatsız yapının imar planında okul alanında kalması ve imar planının uygulanmasına başlanılması nedeniyle yıktırılmasından dolayı enkaz bedelinin tahsili istemiyle dava açıldığı;  buna göre, kamu mevzuatı hükümleri çerçevesinde ve kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan uygulama işlemleri sonucunda davacıya ait yapı için bir bedel ödenip ödenmeyeceğine, uğranıldığı veya uğranılacağı ileri sürülen zararların giderilip giderilmeyeceğine, dolayısıyla bir idari işlem olan imar planına dayanılarak ruhsatsız yapının yıktırılmasından doğan zararın tazminine ilişkin bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının, Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ   : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 30.10.2012 gün ve E:2012/77 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 8.4.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.