Ceza Bölümü         2005/6 E.  ,  2005/14 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Şahsi Davacılar       :1-N.G.U.

                                    2-Z.Y.

Sanıklar                    :1-A.Z.T.

                                    2-Ü.U.           

            O  L  A  Y                   : Balıkesir 9. Ana Jet Üs Komutanlığı emrinde görevli sanık Hv. Uçk. Bkm. Alb. A.Z.T.’un 29.6.2004 günü, emekli subay olup, UPS Kargo Şirketinde müdür olarak çalışan şahsi davacı Z.Y. ile kargo şirketi ile A.D. Subay Lojmanlarında bulunan eşyalarını taşıtmak üzere anlaşma yapan şahsi davacı N.G.U. ve şirkette görevli elemanların eşyaları minibüse yerleştirip, lojmandan ayrılmak üzere iken, sivil elbisesi ile olay yerine gelerek, şahsi davacı N.G.U.’ı tartakladığı, ittiği “defol git, getirin kelepçeleri takın” diyerek hakaret ve tehditte bulunduğu, kendi arabasına binerek arabayı davacının üzerine sürüp  davacıyı ezmek istediği, böylece, N.G.U.’a karşı hakaret, tehdit, yaralamaya teşebbüs suçlarını işlediği, şahsi davacı Z.Y.’ı lojmandan mal çalmakla suçladığı, “hırsız, askerliğin ve silahlı kuvvetlerin yüz karasısın” dediği, araba ve içindeki eşyaları video kamera  ile kayda alıp, kayıt sırasında “lojmandan çalınan mallar ve bunları çalan personel” diyerek hakaret ettiği,  “senin askerlik kimlik kartını elinden aldıracağım, askerliğin ve ordunun yüz karası, askeri bölgelere girmemen için elimden geleni yapacağım, sen askeri bölgeler için zararsın” diyerek tehdit ve hakarette bulunduğu, çalıştığı şirketin, hırsız ve güvensiz bir şirket olduğu yolunda suçlama yaptığı, aynı Komutanlık emrinde görevli sanık Hv. Uçb. Yb. Ü.U.’ın da diğer sanığın beyanlarını “evet, evet” diyerek doğruladığı ve tekrar ettiği ayrıca şahsi  davacı Z.Y.’a “sen hırsızsın, bu görev değil, senin gibi şahısları gördüğümde subaylığımdan utanıyorum, kim bilir seni ordudan niye attılar” diyerek hakaret ettiği, böylece, her iki sanığın Z.Y.’a karşı hakaret, sövme, tehdit suçlarını işledikleri ileri sürülerek, sanıklardan A.Z.T.’un, şahsi davacı N.G.U.’a 5 milyar, şahsi davacı Z.Y.’a 10 milyar, Ü.U.’ın, şahsi davacı Z.Y.’a 10 milyar manevi tazminatın davalılardan tahsiline ve  cezalandırılmalarına karar verilmesi istemiyle Balıkesir Sulh Ceza Mahkemesi’ne ayrı ayrı şahsi dava açmışlardır. 

BALIKESİR SULH CEZA MAHKEMESİ :21.10.2004 gün ve E:2004/1240, K:2004/1592- E:2004/1366, K:2004/1594  sayıyla; asker kişi sanıklar hakkında askeri mahalde işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle ayrı ayrı açılan davalarda yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen kararlar kesinleşerek, dava dosyaları, Hava Eğitim  Komutanlığı Askeri Mahkemesi’ne gönderilmiştir. 

            HAVA EĞİTİM KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 23.12.2004 gün ve E:2004/788, K:2004/589 sayıyla; öncelikle görevsizlik kararı verilerek kendisine gönderilen dava dosyalarının birleştirilmesine, olayın meydana geldiği subay lojmanlarının kışla dışında, şehir içinde olup, askeri mahal olmadığı, yüklenen eylemlerin askeri suç ya da askeri suça bağlı bulunmadığı, asker kişiye karşı veya askerlik hizmet ve görevleriyle de ilgili olmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Hava Eğitim Komutanlığı Askeri Savcılığı’nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Cafer ŞAT’ın  Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Hasan DENGİZ, M. Sadık LİMAN’ın  katılımlarıyla yapılan 7.3.2005 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik bulunmadığı, adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN’in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay  Başsavcı  Yardımcısı Haluk ZEYBEL’in, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

            353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanıkların yüklenen suçu işledikleri ileri sürülen olay yerinin askeri mahal olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de,  askeri yargı yerince verilen görevsizlik kararında, olay yerinin askeri mahal olmadığı, kışla dışında bulunduğu açıkça belirtildiğinden, Balıkesir 9. Ana Jet Üs Komutanlığı’nın dosya içinde mevcut yazısında, suça konu yerin Üs Komutanlığı ile fiziki irtibatının bulunmadığı bildirildiğinden, suça konu yerin askeri mahal olarak kabulü mümkün görülmemiştir.           

            Sanıklara yüklenen, “hakaret, sövme, tehdit, yaralamaya teşebbüs” suçlarının “askeri suç” kapsamında bulunmadığı, asker kişiye karşı ya da askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmediği de açıktır. 

Açıklanan nedenlerle, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgisi olmayan, asker kişiye karşı veya askeri mahalde işlenmediği de saptanan ve askeri bir suça da bağlı bulunmayan suçlar nedeniyle açılan kamu davasının adli yargı yerinde görülmesi ve Balıkesir Sulh Ceza Mahkemesi’nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Balıkesir Sulh Ceza Mahkemesi’nin 21.10.2004 günlü ve E:2004/1240, K:2004/1592-E:2004/1366, K:2004/1594 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 7.3.2005 günü OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.