Hukuk Bölümü         2002/27 E.  ,  2002/26 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           :M.A.

Vekili              :Av. A.Ş.

Davalı             :Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              :Av. L.Y.

             O L A Y          :Davacı, kendisine ait tapulu arsası üzerinde izinsiz yaptığı tek katlı yapı ve eklentilerinin, 2981- 3290- 3366 sayılı Yasalardan yararlanmak suretiyle mevzuata uygun hale getirilmesi için başvuruda bulunmuş ise de, imar planında yolda kaldığı nedeniyle muhafaza edilemeyen yapıya belediyece ruhsat verilmemiştir.

            Belediyece, çalışma proğramına alınan imar yolu üzerinde kalan bu gibi yapılar için İlçe Kıymet Takdir Komisyonundan kıymet takdir edilmesi istenilmiş olup; 5.11.1998 günlü, 4609 sayılı Encümen kararı ile, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen enkaz bedelleri ilgililere ödenerek yapıların kaldırılması öngörülmüştür.

            Belediye Başkanlığının 6.11.1998 günlü yazısı ile, yapının 15 gün içinde yıkılması veya boş olarak belediyeye teslim edilmesi; binanın yıkımı veya teslimi sonrasında Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne başvurması halinde takdir edilen 75.096.619.-TL. enkaz bedelinin ödeneceği hususu davacıya  tebliğ edilmiştir.

            Bu arada davacı tarafından, Ankara 17. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin E:1998/880 D.İş sayısında açılan tespit dosyasına ibraz olunan bilirkişi raporuna göre, bina ve eklentileri ile ağaçların bedelinin2.551.849.200.- TL. olduğu saptanmıştır.

            Davacı vekili, belediyece yıkılarak enkazına el konulan yapı için takdir edilen bedelin 75.096.619.- liradan 2.551.849.200.-liraya arttırılarak aradaki fark tutarı alacağın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 4.12.1998 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA   9.  ASLİYE   HUKUK   MAHKEMESİ;   23. 3. 1999  gün ve  E:1998/791, K:1999/164 sayı ile , olayda, davacının binasının 2981 sayılı Yasa’nın 13/b. maddesine göre muhafazası mümkün olmayan binalardan ve kaçak yapı olması nedeniyle yıkılmasına karar verildiği ve ortada bir kamulaştırma işleminin bulunmadığı; bu durumda idarenin eylem ve işleminden doğan zararların giderilmesi istemiyle idari yargıda dava açılmasının gerekeceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Davacı vekili, müvekkiline ait yapının yıkılması nedeniyle uğranılan 2.551.849.200.-TL. zararın, yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 8.7.1999 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 6. İDARE MAHKEMESİ; 25.11.1999 gün ve E:1999/800, K:1999/1346 sayı ile, yıkıma ilişkin işleme karşı dava açılmayıp bu davada yıkım işleminin hukuka aykırılığı da ileri sürülmediği anlaşıldığından enkaz bedelinin arttırılmasına ilişkin davanın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, DANIŞTAY ALTINCI DAİRE’ nin 24.5.2001 gün ve E:2000/ 2158, K:2001/2870 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.

 İNCELEME VE GEREKÇE  : Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün,Samia AKBULUT’un Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU, Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU, Ayla ALKIVILCIM, Ertuğrul TAKA ve Turgut ARIBAL’ın katılımlarıyla yapılan 27.5.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü  açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu ve idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak, davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmediğinden esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

           ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, imar yolunun açılması için yıkımına karar verilen binaya takdir edilen bedelin arttırılması isteminden ibarettir.

            Olayda, davacıya ait tapulu arsa üzerinde izinsiz olarak yapılmış bulunan bina ve eklentilerinin, imar yolunda kaldığı nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığı; 2981 sayılı Yasa’nın 13/b. maddesine göre, yapı sahibine enkaz bedelinin ödenmesi için İlçe Kıymet Takdir Komisyonuna kıymet takdir ettirildiği ve takdir edilen bedel üzerinden uygulama yapıldığı anlaşılmakta olup; dava konusu enkaz bedeli, encümen kararıyla değil, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine göre teşkil olunan İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenmiş olduğundan, uyuşmazlığın çözümü için anılan Yasa’daki düzenlemeye bakılması gerekmektedir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddede belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak bedel takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılacağına işaret edilmiştir.

            Bu duruma göre ve olayda imar uygulamasına ilişkin idari bir işlemin iptalinin istenilmemiş olması karşısında, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

             Açıklanan nedenlerle, Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

 SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ  YARGININ görevli olduğuna,  bu nedenle Ankara 9. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 23.3.1999 gün ve  E:1998/791, K:1999/164 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 27.5.2002 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE  karar verildi.