Vekili      : Av.M.A.B.

Davalı      : Altındağ Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. N.I.K. 

O L A Y  : Davacı vekili dava dilekçesinde;  müvekkilinin dava konusu 23583 Ada 1 parsel ve 23605 Ada 1 parselde kayıtlı taşınmazlarda hissedar olduğunu, dava konusu taşınmaza TOKİ ile Davalı Belediye Başkanlığı arasında imzalanan protokol çerçevesinde kentsel dönüşüm alanı kapsamına alınarak TOKİ konutlarının yapıldığını, davalı Belediye Başkanlığı arsa sahiplerine TOKİ evlerinden verdiği halde davacıya herhangi bir ödeme yapılmadığını ya da takasen ev verilmediğini, bu nedenlerle davacının zarar gördüğünü, taşınmaz üzerindeki evinin de TOKİ tarafından yıkıldığını, bu nedenle davacının zarar gördüğünü, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 15000 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmesini istemiştir.

Davalı vekili süresi içerisinde verdikleri cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

ANKARA 14. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ: 21.06.2012 gün ve 2011/516 esas sayılı kararı ile görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin ,idari yargı yararına  olumlu görev uyuşmazlığı  çıkartılması yolunda  süresi içinde verdiği  dilekçesi üzerine, dava dosyasının  onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.,

        DANIŞTAY BAŞSAVCISI: 03.07.2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 5998 sayılı Kanunla değişik 73'üncü maddesinin; birinci fıkrasının birinci tümcesinde, "Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir." denilmiş; dördüncü fıkrasında, "Büyükşehir belediyeleri tarafından yapılacak kentsel dönüşüm ve gelişim projelerine ilişkin her ölçekteki imar planı, parselasyon planı, bina inşaat ruhsatı, yapı kullanma izni ve benzeri tüm imar işlemleri ve 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmaya büyükşehir belediyeleri yetkilidir." kuralı yer almış; yedinci fıkrasında, "Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı imar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları verilir. 2981 sayılı Kanun kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya belediye imkânları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı dışında arsa veya konut satışı yapılabilir/ Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkilidir." hükümlerine yer verilmiş olduğu;  Belediyenin kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacı ile imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkili olduğu “ hükümlerine yer verilmiştir.

        Dosyanın incelenmesinden; 5393 yasanın yukarıda belirtilen yasa hükümleri gereğince  kentsel dönüşüm projesi kapsamında  yapılan uygulamalar sonucunda  davacının yapısının  enkaz bedeline ilişkin olarak  2942 sayılı yasa uyarınca  uzlaşma tutanağı düzenlenmiş ise de, yapının bulunduğu  yere karşılık ilk önce tahsis yapılan  23582 Ada 1 parsel sayılı taşınmazda  proje kapsamında  inşaat yapılacağı nedeni ile   yeniden yapılan parselizasyon işlemi ile anılan parseldeki davacının payının 23583 Ada 1 parsele kaydırılarak, 23582 Ada 1  parsel sayılı taşınmazda proje kapsamında  yapılan konutlara ilişkin  çekilişe davacının  dahil edilmemesi nedeni ile  uğranıldığı öne sürülen  zarar, davalı idarenin kentsel dönüşüm projesinin uygulanması sırasında kamu gücüne dayanılarak resen ve tek yanlı şekilde  tesisi ettiği işlemlerden  kaynaklandığı, bu nedenle davacının çekilişe dahil edilmemesi nedeni ile uğranılan zararın tazminine ilişkin kısmı yönünden  2247 Sayılı Yasanın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 13.5.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekili bakımından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı M. BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacının ilk yapılan imar ve ifraz işlemleri ile 23582 Ada 1 parselde yer alan hissesinin daha sonra kentsel dönüşüm projesi kapsamında yapılan imar ve ifraz işlemleri sırasında 23583 Ada 1 parsele kaydırılarak 23582 Ada 1 parselde yapılan konutların kura çekilişine davacının dahil edilmemesi ve 25.04.2011 tarihli uzlaşma metnine rağmen kararlaştırılan bedelin davacıya ödenmemesi nedeni ile uğranılan zararların dava tarihinden itibaren kamu alacaklarına uygulanan faizi ile birlikte şimdilik 15.000 TL’nin tahsili istemine ilişkindir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlığını taşıyan 2. maddesinin 1 numaralı bendinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları; idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar” idari dava türleri olarak sayılmıştır.

    5393 sayılı yasanın 5998 sayılı yasa ile değişik 73. Maddesine göre “Belediye, belediye meclisi kararıyla; konut alanları, sanayi alanları, ticaret alanları, teknoloji parkları, kamu hizmeti alanları, rekreasyon alanları ve her türlü sosyal donatı alanları oluşturmak, eskiyen kent kısımlarını yeniden inşa ve restore etmek, kentin tarihi ve kültürel dokusunu korumak veya deprem riskine karşı tedbirler almak amacıyla kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir. Bir alanın kentsel dönüşüm ve gelişim alanı olarak ilan edilebilmesi için yukarıda sayılan hususlardan birinin veya bir kaçının gerçekleşmesi ve bu alanın belediye veya mücavir alan sınırları içerisinde bulunması şarttır. Ancak, kamunun mülkiyetinde veya kullanımında olan yerlerde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı ilan edilebilmesi ve uygulama yapılabilmesi için ilgili belediyenin talebi ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca bu yönde karar alınması şarttır./

    Büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projesi alanı ilan etmeye büyükşehir belediyeleri yetkilidir. Büyükşehir belediye meclisince uygun görülmesi halinde ilçe belediyeleri kendi sınırları içinde kentsel dönüşüm ve gelişim projeleri uygulayabilir./

    Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarındaki gayrimenkul sahipleri ve 24/2/1984 tarihli ve 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanuna istinaden, hak sahibi olmuş kimselerle anlaşmaları halinde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanında hakları verilir. 2981 sayılı Kanun kapsamına girmeyen gecekondu sahiplerine enkaz ve ağaç bedelleri verilir veya belediye imkanları ölçüsünde kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanı dışında arsa veya konut satışı yapılabilir. Bu kapsamda bulunanlara Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile işbirliği yapılmak suretiyle konut satışı da yapılabilir. Enkaz ve ağaç bedelleri arsa veya konut bedellerinden mahsup edilir.

    Belediye, kentsel dönüşüm ve gelişim projelerini gerçekleştirmek amacıyla; imar uygulaması yapmaya, imar uygulaması yapılan alanlardaki taşınmazların değerlerini tespit etmeye ve bu değer üzerinden hak sahiplerine dağıtım yapmaya veya hasılat paylaşımını esas alan uygulamalar yapmaya yetkilidir.” Şeklindeki düzenlemeler ile kentsel dönüşüm projesi kapsamında gerek Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı gerekse Belediye Başkanlığı tarafından kullanılabilecek hak ve yetkileri belirlenmiştir.

Dosya kapsamında yapılan inceleme neticesinde; dava konusu taşınmazın ilk imar planı uygulaması sırasında 6889 Ada 18 parsel olarak  Seyit Ahmet  Sarıkaya  adına  tescil edildiği,  taşınmaz üzerine35 m2alanında bina yapıldığı, daha sonra tapu malikinin kızı Akkız Birkan’a geçtiği, Bu esnada taşınmaz hakkında 2981 sayılı  yasa hükümleri uyarınca tespitinin yapıldığı, Birkan Akkız üzerine kayıtlı iken taşınmazın imar ifraz çalışmasına tabi tutulduğu ve  Akkız Birkan’ın hissesinin iki pA.aya ayrıldığı, hissesinin bir kısmının 23582 Ada 1 parsele bir kısmının ise 23605 Ada 1 parselde kaldığı, davalı idare tarafından dava dışı TOKİ ile imzalanan 05.06.2008 tarihli protokol ile  23582,23593 ve 23594 parsellerde kalan taşınmazları kapsayan alanda  toplu konut yapılması konusunda anlaşmaya varıldığı, bu alanlarda inşaat yapılması amacı ile  tekrar imar  çalışmasının yapıldığı ve bu imar çalışması ile davacının 23582 Ada 1 parselde bulunan  hissesinin 23583 Ada 1 parsele kaydırıldığı, bu şekilde davacının 5383 sayılı yasanın 73. Maddesi gereğince toprak sahiplerine verilecek dairelere ilişkin kura çekilişine katılma olanağının elinden  alınmak sureti ile zarara uğradığı, ayrıca dava konusu taşınmazlar üzerinde bulunan davacıya ait evin de  2005 tarihinde davalı  belediye başkanlığı tarafından  yıkıldığı, bütün bu açıklamalar  ışığında davacının, idarenin 5393 sayılı yasa kapsamında kendisine verilen yetkilerin  kullanımından doğan tek taraflı imar işlemi ve  yıkım eylemi nedeni ile zarara uğradığı ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 14.Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ    : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Altındağ Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 14.Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 21.06.2012 gün ve E:2011/516 sayılı KARARIN KALDIRILMASINA, 13.5.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.