Hukuk Bölümü         2013/1208 E.  ,  2013/1439 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı     : S.G.

Vekili      : Av. N.K.

Davalı     : Karayolları Genel Müdürlüğü

Vekilleri  : Av. K.Ş.                (Adli Yargıda)

                 Av. C.S.                (İdari Yargıda)                                

O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 16.09.2011 günü saat 23.00 sıralarında S.G.Yönetim indeki 23 T 0429 plakalı Renault 1987 model otomobilin Elazığ- Yurtbaşı Beldesi Yönünden Elazığ istikametine ilerlerken 4.km.’sinde Şeker Fabrikası yakınında Karayollarının yol yapım çalışmaları olduğunu ve çalışma sebebiyle banket sınır çizgisine3 metremesafede yol ortasındaki rögarın kapağının açık ve yoldan yaklaşık 20-25 cmyukarıya doğru çıkıntılı olduğunu ve etrafına da herhangi bir işaret, taş vs. gibi şeylerle tedbir alınmadan bırakılmış olması sonucu davacının kaza yapmasına sebebiyet verildiğini, söz konusu kazada davacının aracının tamamen hasar gördüğünü, kullanılamaz hale geldiğini ve aracın pert olduğunu, davacının bu kazada hiçbir kusurunun olmadığını, kusurun tamamen yol yapım çalışmasını yapan ve gereken tedbiri ve önlemi almayarak kazaya zemin hazırlayan Karayollarına ait olduğunu, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün kusuru sebebiyle davacının uğramış olduğu zararın tespiti için Elazığ 2. Sulh Hukuk Mahkemesi ’ nin 2011/153 D.İş sayılı dosyası ile hasar tespiti yapıldığını, araçtaki hasarın tamirinin mümkün olmadığını ve hasarın toplam bedelinin de 2.800.00 TL olduğunun tespit edildiğini, Sulh Hukuk Mahkemesi ’nce yapılan hasar tespit raporunun davalıya tebliğine rağmen davacının zararının karşılanmadığını belirterek, toplam 2.800.00 TL maddi zararının kaza tarihinden itibaren işleyecek en yüksek faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesi istemiyle 01.11.2011 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.

Elazığ 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ; 17.04.2012 gün ve E: 2011/344, K:2012/123 sayı ile özetle; “…dava, davalı idarenin idari eylemi nedeniyle oluşan zararın tazmini istemlidir. Davacı, otomobili ile şehirlerarası yolda seyir halinde iken davalı idarenin banket sınır çizgisine üç metre mesafede yol ortasındaki rögar kapağını açık ve yol yüzeyinden 20-25 cmçıkıntılı bırakması sebebiyle kaza geçirip aracında maddi hasar oluştuğunu ileri sürerek tazminat talebinde bulunmuştur. Anlatıma göre, davanın konusu davalının idari eylemi nedeniyle uğranılan zararın giderilmesine ilişkindir. Davalı idare kamu kurumu niteliğinde olup açılan davada görevli mahkeme  2577 sayılı kanunun 2/1-b maddesi uyarınca İdare Mahkemesi dir.’’ demek suretiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş ve bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili bu kez aynı istemle 23.07.2012 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.

Elazığ 2. İdare Mahkemesi ; 28.09.2012 gün ve E:2012/1600, K:2012/1197 sayı ile özetle; “…2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinde, dava dilekçelerinin görev ve yetki yönünden inceleneceği, 14. maddede yazılı hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı, 15. maddesinin 3622 sayılı Kanunla değişik 1. fıkrasının (a) bendinde, dava dilekçeleri üzerinde yapılacak ilk inceleme neticesinde, adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davanın görev yönünden reddine karar verileceği hükümleri yer almaktadır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun "Görevli ve Yetkili Mahkeme " başlıklı 110. maddesinde; "İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. " hükmüne yer verilmiştir.

23 T 0429 plakalı aracı ile 16.09.2011 tarihinde Yurtbaşı Beldesinden Elazığ istikametine doğru ilerlerken yol ortasında bulunan rögar kapağına çarparak geçirdiği maddi hasarlı trafik kazasının davalı idarenin hizmet kusurundan kaynaklandığını ileri sürerek 2.800,00-TL nin olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tazminine karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmakta ise de, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'ndan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceğine ilişkin kanun hükmü uyarınca davanın görüm ve çözümü adli yargı merciilerinin görev alanına girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine” karar vermiştir.

Bu karara karşı yapılan itiraz başvurusu üzerine Malatya Bölge İdare Mahkemesi , 06.05.2013 gün ve E:2013/464,K:2013/621 sayı ile özetle itirazın reddine karar vermiş ve karar bu şekilde kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi  Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Bahri AYDOĞAN, Abdullah ERGİN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 7.10.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; 2918 sayılı Yasa’dan kaynaklanan sorumluluk davasında adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14.maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, davacı vekilinin istemi üzerine, idari yargı dosyasının son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi ’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı tarafından, 23 T 0429 plakalı aracı ile 16.09.2011 tarihinde Yurtbaşı Beldesinden Elazığ istikametine doğru ilerlerken yol ortasında bulunan rögar kapağına çarparak geçirdiği maddi hasarlı trafik kazasının davalı idarenin hizmet kusurundan kaynaklandığını ileri sürerek 2.800,00 TL tutarındaki maddi zararının olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tazminine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 1.maddesinde, Kanunun amacının karayollarında can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlayacak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemek olduğu; “Kapsam” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanunun trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri bunların uygulamasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsadığı ve bu kanunun karayollarında uygulanacağı; 10. maddesinde, yapım ve bakımdan sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmanın gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmanın Belediye Trafik birimlerinin görev ve yetkileri arasında olduğu belirtilmiştir.

Öte yandan 2918 sayılı Yasanın 19.01.2011 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasanın 14. maddesiyle değişik 110. maddesinde “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafik kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.

Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkeme lerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer Mahkemesi nde de açılabilir”; Geçici 21. maddesinde de “Bu Kanunun 110 uncu maddesinin birinci fıkrasının göreve ilişkin hükmü, yürürlüğe girdiği tarihten önce idari yargıda ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi nde açılmış bulunan davalara uygulanmaz” denilmiştir.

Belediye aleyhine idare Mahkemesi nde açılan başka bir tazminat talepli tam yargı davasında, İdare Mahkemesi  2918 sayılı Yasanın 110.maddesinin 1.fıkrasının birinci ve ikinci cümlelerinin Anayasaya aykırı olduğu kanısına varmış, İdare Mahkemesi nin bu iki cümlenin iptali istemiyle yaptığı başvuruyu inceleyen Anayasa Mahkemesi  08.12.2011 gün ve E:2011/124, K:2011/160 sayı, 08.11.2012 gün ve E:2012/118, K:2012/170 sayı ve 28.05.2013 gün ve E:2013/59, K:2013/68 sayılı aynı içerikli kararları ile; “2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun’dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme  ise idare Mahkemesi  olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme  değildir.

Başvurunun Mahkeme ’nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.” Kararına varmıştır.

Bu durumda, 2918 sayılı Yasanın 19.01.2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesi ile Anayasa Mahkemesi ’nin benzer bir konuda İdare Mahkemesi ’nin davaya bakmakla görevli bulunmadığı yolundaki kararları gözetildiğinde, bahsi geçen Kanun maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri,bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile, çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümü adli yargı yerinin görevine girdiğinden Elazığ 2. Asliye Hukuk Mahkemesi ’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ  : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Elazığ 2.Asliye Hukuk Mahkemesi nin 17.04.2012 gün ve E:2011/344, K:2012/123 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 7.10.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.