Sanıklar         : 1- M.B.

                                     2- H.G. 

            OLAY             : Kahramanmaraş/Afşin Askerlik Şubesi Başkanlığı emrinde görevli sivil memur sanık M.B.'un, Afşin Askerlik Şubesi yükümlülerinden 1995 celbinden itibaren yoklama kaçağı kalması nedeniyle aranmakta olan S.G. yerine kardeşi H.G.'i son yoklamaya çağırarak, H.G.'in resmi yapıştırılmış evrak ile son yoklamasını yaptığı, yoklama sonunda S.G.'in yurt dışına çıkışında askerlik yönünden bir sakınca olmadığına dair belge düzenlediği ve bu belge sayesinde S.G.'in yoklama kaçağı durumu sona erdirilerek takibin durdurulmasına dair Afşin Kaymakamlığına yazı yazdığı ve askerlikle ilişiksiz  belgesi düzenlediği, bu işlem karşılığı miktarı ve cinsi tespit edilemeyen maddi menfaat temin ettiği, böylece, sanıklar M.B. ve H.G.'in askerlikten kurtulmak için hile yapmak ve bu suça iştirak etmek suçunu işledikleri ileri sürülerek, eylemlerine uyan Askeri Ceza Kanunu'nun 81/1-2 maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle 6.Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 16.10.1997 gün E:1997/3491, K:1997/850 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

            6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce yüklenen eylemler nedeniyle sanıkların cezalandırılmalarına karar verilmiş; Askeri Yargıtay 4.Dairesi'nce hükmün suç vasfından bozulmasına karar verilmesi üzerine, Başsavcılık tarafından yapılan itiraz sonucunda, Askeri Yargıtay Daireler Kurulu, itirazın reddine karar vermiştir. 6.Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi, bozma ilamı doğrultusunda, sanıkların memuriyet görevini kötüye kullanmak ve bu suça iştirak etmek suçlarından cezalandırılmalarına karar vermiş, bu kez Askeri Yargıtay 4.Dairesi, hükmün, yüklenen eylemin sahtecilik suçunu oluşturduğu gerekçesiyle, suç vasfı yönünden bozulmasına karar vermiştir. 

            6.KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 26.6.2001 gün ve E:2001/570, K:2001/526 sayıyla; sanık M.B.'un MSB Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile devlet memurluğundan çıkarılmakla asker kişi statüsünün sona erdiği, diğer sanığın ise sivil kişi olduğu, yüklenen eylemin Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen sahtecilik suçunu oluşturduğu, 353 sayılı Yasa'nın 17. maddesi hükmü uyarınca sanıkların askeri mahkemede yargılanmalarını gerektiren ilginin kesildiği, yüklenen eylemin askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Elbistan Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 

            ELBİSTAN AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 6.12.2001 gün ve E:2001/192, K:2001/142 sayıyla; sanıklardan M.B.'un yargılama aşamasında asker kişi olduğu, eylemin askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Elbistan Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

            İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Tamer KORKMAZ, Haydar MALKOÇ, Ahmet Şükrü DAĞLI'nın katılımlarıyla yapılan 18.11.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL'ün, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

            ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.       

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, yüklenen eylemin olay kısmında ve yerel mahkemelerin görevsizlik kararlarında belirtildiği üzere "evrakta sahtekarlık" suçunu oluşturabileceği anlaşılmaktadır. 

353 sayılı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

            Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir. 

            Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.   

Somut olayda, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, asker kişi sanığa yüklenen eylemin, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği gerekçesine yer verilmiş ise de; yargılama sırasında sanığın MSB Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile devlet memurluğundan çıkarıldığı, böylece, asker kişi statüsünün sona erdiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

           Sanıklardan M.B. hakkında açılan kamu davasının, yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, adli yargı yerinde görülmesi, diğer sanık H.G. hakkında açılan kamu davasında ise, sanığın, sivil kişi olması nedeniyle 353 sayılı Yasa'nın, asker olmayan (sivil) kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen 11. maddesi ile benzer düzenlemenin yer aldığı 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun EK.6. maddesi yönünden değerlendirilme yapılması gerekmektedir. Sanığa yüklenen "evrakta sahtekarlık" suçunun, 353 sayılı Yasa'nın 11 ve Askeri Ceza Kanunu'nun Ek. 6. maddelerinde yer almaması karşısında davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Elbistan Ağır Ceza Mahkemesi'nin her iki sanık hakkında vermiş olduğu görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

 SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Elbistan Ağır Ceza  Mahkemesi'nin 6.12.2001  günlü,  E:2001/192,  K:2001/142 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 18.11.2002 günü Üyelerden, Tamer KORKMAZ’ ın karşı oyu ile  KESİN OLARAK OYÇOKLUĞU   ile karar verildi