Vekili        : Av. O.Y.                              

                   3- S.A., 4- E.Ö., 5- A. D.Ö.

Vekili       :  Av. N.O.D.

                   6- T.Ö.

Vekili        : Av. E.Ç.Y.

Davalılar  : 1-Milli Eğitim Bakanlığı

Vekili       : Av. S.O.

                  2-İzmir İl Özel İdaresi Başkanlığı

Vekili      : Av. H.A.Ç., Av. E.D.

Dahili Davalılar: 1-İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. A.T.

  2-Karabağlar Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. G.A.T.

O L A Y  : Davacılar vekilleri 10.03.2011 tarihli dava dilekçesinde, İzmir İl Özel İdaresi Başkanlığını davalı olarak göstermek suretiyle özetle, Davacıların İzmir İli, Karabağlar  İlçesi, Güzelyalı Mahallesi, 13984 ada, 1 parselde bulunan taşınmazın hisseli maliki olduklarını, söz konusu taşınmazın imar planında eğitim alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazdaki davacılar hisselerinin davalı kurum adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 3.000.000 TL tazminat ile 50.000 TL ecri misil tazminatının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline  karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmış olup, iş bu dava İzmir 10.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/139 Esas sayılı dosyasında görülmüştür.

Davacılar vekilleri 24.02.2012 tarihli dava dilekçesinde, Milli Eğitim Bakanlığını davalı olarak göstermek suretiyle özetle, davacıların İzmir İli, Karabağlar İlçesi, Güzelyalı Mahallesi, 13984 ada, 1 parselde bulunan taşınmazın hisseli maliki olduklarını, söz konusu taşınmazın imar planında eğitim alanı olarak ayrıldığını belirterek, taşınmazdaki davacılar hisselerinin davalı kurum adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 3.000.000 TL tazminat ile 50.000 TL ecri misil tazminatının faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmış olup, iş bu dava İzmir 13.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/262 Esas sayılı dosyasında görülmüş ve mahkemece iş bu dosyanın, İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/139 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.

Davalı İzmir İl Özel İdaresi vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesinde özetle; görev itirazında bulunmuştur.

İzmir 10.Asliye Hukuk Mahkemesi; 02.07.2012 gün ve E:2011/139 sayı ile, davalı idarenin görev itirazının reddine karar vermiştir.

Davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçesi üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanununun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem" , bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri, yani, bu konudaki hareketsizlikleri de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiğini ifade ederek, davanın taşınmazın bedelinden ve ecri misilinden oluştuğu ileri sürülen tazminat istemine ilişkin kısmı yönünden 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Mustafa AYSAL, Eyüp Sabri BAYDAR, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 04.02.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi  12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca davalı İzmir İl Özel İdaresi bakımından, davanın, taşınmazın bedelinden ve ecri misilinden oluştuğu ileri sürülen tazminat istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Tuncay DÜNDAR’ın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, Davacıların hissedar oldukları taşınmaza, imar planında eğitim alanı olarak ayrılmak suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazdaki davacılar hisselerinin davalı adına tescili ile, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 3.000.000 TL tazminat ile 50.000 TL ecri misil tazminatının faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

                3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde;  “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

                İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.   

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parselin imar planında eğitim alanında kaldığı, davaya konu taşınmaza idarece fiilen el atılmadığı, davanın konusunun, davalı idarece 3194 sayılı Kanun uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacının hissedar olduğu taşınmazın bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinden ve ecri misilinden oluştuğu ileri sürülen tazminat istemine ilişkin kısmı yönünden, başvurusunun kabulü ile, davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin yapmış olduğu görev itirazının, Asliye Hukuk Mahkemesince reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ     : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın, davanın, taşınmazın bedelinden ve ecri misilinden oluştuğu ileri sürülen tazminat istemine ilişkin kısmı yönünden, BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı İzmir İl Özel İdaresi vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN İzmir 10. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 02.07.2012 gün ve E:2011/139 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 04.02.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.