OLAY : Aksaz Krh. Ve Dst.Kıtaları Mhf. Ve Mrs.Tb.Komutanlığı emrinde görevli sanık Dz.Er Besim Yumlu'nun, firarda bulunduğu 8.3.1996 günü, önceden tanışıp arkadaşlık yaptığı mağdure Aslı Gözetçi'yi, rızasıyla kaçırıp ırzına geçtiği, kızlığını bozduğu ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 414/1, 418/2, 80, 430/2. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 5.6.1998 gün ve E: 1998/149, K: 1998/36 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

Bitlis Ağır Ceza Mahkemesi, yüklenen eylemin Aydın İli sınırları içinde meydana geldiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı vermiş, dava dosyası Aydın 1.

Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

AYDIN 1. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 29.9.1998 gün ve E: 1998/171, K: 1998/178 sayıyla; asker kişi sanığın, yüklenen askeri suç ve 353 sayılı Yasa'nın 18. maddesinde yer alan bağlılık nedeniyle askeri yargı yerinde yargılanması gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Güney Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

Güney Deniz Saha Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce, sanığın yüklenen suçlar nedeniyle cezalandırılmasına karar verilmesi üzerine, Askeri Yargıtay 1.

Dairesi, görev yönünden yasaya aykırı ve isabetsiz olduğu gerekçesiyle kararı bozmuştur.

GÜNEY DENİZ SAHA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 5.9.2000 gün ve E: 2000/1150, K: 2000/614 sayıyla; 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4551 sayılı Yasa'nın, 38. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun 152. maddesi yürürlükten kaldırıldığından, sanığa yüklenen suçun askeri suç olma niteliği ortadan kalkmış olup, asker kişiye karşı, askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiğinin de ileri sürülmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Güney Deniz Sah Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ'ın katılımlarıyla yapılan 26.2.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL'ün, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada; a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar, b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında görevsizlik kararı veren adli yargı yerince, sanığın yüklenen suçu işlediği ileri sürülen günde asker kişi olması ve yüklenen suçun da "askeri suç" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de, 26.5.2000 tarihinde yürürlüğe giren 26.3.2000 gün ve 24001 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan, 4551 sayılı Yasa'nın 38. maddesi ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu'nun, 152. maddesi yürürlükten kaldırılmış olduğundan sanığa yüklenen "ırza geçme, kızlık bozma, kaçırma ve alıkoyma" suçunun "askeri suç" niteliği ortadan kalkmıştır.

Açıklanan nedenlerle, sanığa yüklenen "kaçırıp-alıkoymak, ırza geçmek, kızlık bozmak" suçları askeri suç olmadığından, asker kişiye karşı veya askeri mahalde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlendiği de ileri sürülmediğinden, açılan kamu davasının adli yargı yerinde çözümlenmesi ve Aydın 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Aydın 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 29.9.1998 günlü, E: 1998/171, K: 1998/178 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 26.2.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.