Vekili              :Av. H.K.

Davalı            :Çankaya Belediye Başkanlığı

Vekili              :Av. C.D. 

            O L A Y          :Davacı, kendisine ait tapulu arsası üzerinde izinsiz yaptığı ikibuçuk katlı yapı ve eklentilerinin, 2981- 3290- 3366 sayılı Yasalardan yararlanmak suretiyle mevzuata uygun hale getirilmesi için başvuruda bulunmuş ise de, imar planında yolda kaldığı nedeniyle muhafaza edilemeyen yapıya belediyece ruhsat verilmemiştir.

            Belediyece, çalışma proğramına alınan imar yolu üzerinde kalan bu gibi yapılar için İlçe Kıymet Takdir Komisyonundan kıymet takdir edilmesi istenilmiş olup; 16.7.1998 günlü, 3166 sayılı Encümen kararı ile, Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen enkaz bedelleri ilgililere ödenerek yapıların kaldırılması öngörülmüştür.

            Belediye Başkanlığının 7.8.1998 günlü yazısı ile, yapının 15 gün içinde yıkılması veya boş olarak belediyeye teslim edilmesi; binanın yıkımı veya teslimi sonrasında Belediye Emlak ve İstimlak Müdürlüğüne başvurması halinde takdir edilen 323.332.667.-TL. enkaz bedelinin ödeneceği hususu davacıya  tebliğ edilmiştir.

            Davacı vekili, belediyece yıkılarak enkazına el konulan yapı için takdir edilen bedelin 323.332.667.- liradan 6.715.168.320.-liraya arttırılarak aradaki fark tutarı alacağın yasal faiziyle birlikte davalı idareden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 18.9.1998 gününde adli yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 22.3.2000 gün ve E:2000/62, K:2000/132 sayı ile, davanın kısmen kabulü yolundaki Mahkemenin 12.7.1999 gün ve E:1998/618, K:1999/559 sayılı kararının, davalı vekilinin temyizi üzerine YARGITAY 5. HUKUK DAİRESİ’nin 7.12.1999 gün ve 1999/17548-19742 sayılı kararıyla “Davaya konu teşkil eden ağaçlara değer biçilmesinde ve bedelinin ödenmesine karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Ancak;davalı idarece, encümen kararına dayanılarak davacının binasının enkaz bedeli takdir edilmiştir. Davacı, binasına enkaz bedeli değil, bina bedeli verilmesini öne sürdüğüne ve encümen kararına karşı çıktığına göre, idarenin enkaz bedeli takdiri idari bir işlem olan encümen kararına dayalı olduğundan bina bedeline ilişkin ihtilaf yönünden mahkemenin görevsizliğine karar verilmesi gerekirken esasdan karar verilmesi doğru görülmemiştir.”gerekçesiyle bozulduğu ve Mahkemece anılan Yargıtay bozma kararına uyulduğundan bahisle,ağaç bedeline ilişkin davanın kabulüne, bina bedeli yönünden ise Mahkemenin görevsizliğine karar vermiş; bu karar YARGITAY’ ca onanarak kesinleşmiştir.           

Davacı vekili, bina bedeline ilişkin 5.852.886.573.-lira fark tutarının, yasal faiziyle birlikte davalı belediyeden tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 26.5.2000 gününde idari yargı yerinde dava açmıştır.

            ANKARA 7. İDARE MAHKEMESİ; 7.2.2001 gün ve E:2001/585 sayı ile, dava konusu encümen kararındaki enkaz bedelinin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenen İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlendiği; uyuşmazlığın, takdir komisyonunca belirlenen enkaz bedelinin arttırılarak bina ve eklentileri için yapı maliyet bedelinin ödenmesi isteminden kaynaklandığı ve 2942 sayılı Yasa’nın 14. maddesine göre idarece takdir olunan bedelin arttırılması davası olduğu anlaşıldığından görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna varıldığı;ancak, daha önce adli yargı yerince görevsizlik kararı verildiği ve bu kararın kesinleştiğinden bahisle, görevli yargı yerinin belirlenmesi için 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesi’ne başvurulmasına ve Uyuşmazlık Mahkemesi’nce karar verilinceye kadar davanın incelenmesinin ertelenmesine karar vermiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler: Dr. Mustafa KILIÇOĞLU , Ümran SAYIŞ, Bekir AKSOYLU,Mustafa BİRDEN,Turgut ARIBAL ve Hıfzı ÇUBUKLU’nun katılımlarıyla yapılan 24/12/2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim İsa YEĞENOĞLU’nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Danıştay Savcısı Emin Celalettin ÖZKAN’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki  yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:           

            USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesi’nce anılan Yasa’nın 19. maddesinde öngörülen usul ve yönteme uygun biçimde başvuruda bulunulduğu anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık görülmemiş, esas inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir. 

            ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

Dava, imar yolunun açılması için yıkımına karar verilen binaya takdir edilen bedelin arttırılması isteminden ibarettir.

            Olayda, davacıya ait tapulu arsa üzerinde izinsiz olarak yapılmış bulunan bina ve eklentilerinin, imar yolunda kaldığı nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığı; 2981 sayılı Yasa’nın 13/b. maddesine göre, yapı sahibine enkaz bedelinin ödenmesi için İlçe Kıymet Takdir Komisyonuna kıymet takdir ettirildiği ve takdir edilen bedel üzerinden uygulama yapıldığı anlaşılmakta olup; dava konusu enkaz bedeli, encümen kararıyla değil, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10. maddesine göre teşkil olunan İlçe Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenmiş olduğundan, uyuşmazlığın çözümü için anılan Yasa’daki düzenlemeye bakılması gerekmektedir.

            2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nda, 10. maddeye göre teşkil olunan kıymet takdiri komisyonlarınca, 11. maddede belirtilen objektif esaslar dikkate alınarak bedel takdir edileceği belirtilmiş ve 14. madde ile de, takdir olunan bedel ile maddi hatalara karşı adli yargıda dava açılacağına işaret edilmiştir.

Bu duruma göre ve olayda imar uygulamasına ilişkin idari bir işlemin iptalinin istenilmemiş olması karşısında, kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedelin arttırılması istemiyle açılan davanın görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

            Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi'nin başvurusunun kabulü ile Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli  olduğuna, bu nedenle  Ankara 7. İdare Mahkemesi’nin başvurusunun KABULÜ ile Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin  22.3.2000  gün ve  E:2000/62,  K:2000/132 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.12.2001 gününde KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ İLE karar verildi.