|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2015 / 444 KARAR NO : 2015 / 450 KARAR TR : 1.6.2015 |
ÖZET : Davalı Elektrik Dağıtım Şirketince yapılan tranşenin hasarlı bırakıldığı iddiası üzerine; davacı Belediye tarafından tahakkuk ettirilen hasar bedelinin davalı tarafından ödenmediği iddiası ile, bu tutarın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
Davacı : İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. S. Y.
Davalı : AYEDAŞ Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. F. N. T.
İhbar Olunan: META Makine Elektrik İnş. ve Tic. A.Ş.
O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde; “Ümraniye İlçesi, Tavukçuyolu caddesi üzerinde TEDAŞ (AYEDAŞ) tarafından açılan tranşenin hasarlı bırakılması sonucu 17.505,00 YTL hasar bedeli tahakkuk etmiş ve ödenmesi hususunda gerekli tebligat yapılmıştır.
Ancak bugüne kadar davalı kurum tarafından hasar bedelinin ödenmediği görülmüştür.
Davalı tarafından haksız ve kusurlu olarak verilen zararın tazmini için dava açmak zarureti doğmuş olup söz konusu bedelin faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmekteyiz.
SONUÇ VE İSTEK: Açıklanan nedenlerle 17.505,00 YTL alacağımızın ve bu alacağa ilişkin hasar tarihinden ödeme yapılacak olan tarihe kadar işlemiş ve işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsiline, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.” demek suretiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Ümraniye 3.Asliye Hukuk Mahkemesi: 02.06.2011 gün ve E:2008/494, K:2011/262 sayı ile özetle; davanın kabulüne karar vermiştir.
İş bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 21.03.2013 gün, E:2013/2332, K:2013/3895 sayılı ilamı ile özetle; “2577 Sayılı İdari Yargılama Usuli Yasası’nın 2/1-b maddesi gereğince söz konusu uyuşmazlığın çözüm yerinin idari yargı yeri olduğu göz önüne alınarak yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken yerinde olmayan yazılı gerekçeyle işin esasının incelenmiş olması isabetli görülmemiştir.” demek suretiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.
İstanbul Anadolu 20.Asliye Hukuk Mahkemesi: Yargıtay’ın bozma ilamına uyduktan sonra 27.05.2014 gün ve E:2014/159, K:2014/257 sayı ile özetle davanın görev yönünden reddine karar vermiş, karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 17.Hukuk Dairesi 21.10.2014 gün ve E:2014/15932, K:2014/13880 sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar vermiş ve karar kesinleşmiştir.
Davacı vekili aynı istemle bu kez idari yargı yerinde dava açmıştır.
İstanbul 8.İdare Mahkemesi: 09.01.2015 gün ve E:2014/2490 sayı ile özetle; “…özel hukuk tüzel kişisine karşı açılan işbu davanın idari bir dava olduğunun kabulüne olanak bulunmamaktadır.” demek suretiyle davanın adli yargı yerinde görülmesi gerektiğini belirterek, 2247 sayılı Kanunun 19.maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Nurdane TOPUZ, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Ayhan AKARSU ve Mehmet AKBULUT’un katılımlarıyla yapılan 1.6.2015 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde görev uyuşmazlığı doğduğu,idari yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Uğurtan ALTUN ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Davalı AYEDAŞ Genel Müdürlüğü’nün Ümraniye Tavukçuyolu Caddesi üzerinde yaptığı tranşenin hasarlı bırakıldığı iddiası üzerine; davacı tarafından tahakkuk ettirilen 17.505,00 TL hasar bedelinin davalı tarafından ödenmediği iddiası ile, söz konusu hasar bedelinin hasar tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle uyuşmazlığa konu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dosya kapsamında yapılan incelemede; 11.06.2003 tarihinde yapılan kontroller neticesinde Ümraniye İlçesi Tavukçu Yolu Caddesi üzerinde yer alan ve davalı İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım AŞ. (AYEDAŞ) tarafından açıldığı belirtilen tranşenin 100 mt lik kısmında bariyer ve güvenlik şeridi bulunmadığı gerekçesi ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın 1997 – 3 sayılı Genelgesinin ekinde yer alan Altyapı Hizmetleri Yönergesinin17.maddesi gereğince davalıya 17.505.000.000 TL ceza kesildiği, davalı tarafından söz konusu cezanın ödenmemesi üzerine uyuşmazlığa konu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile bir kamu iktisadi kuruluşu olarak kurulan TEK- Türkiye Elektrik Kurumu, 12.8.1993 tarih ve 93/4789 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla, “Türkiye Elektrik Üretim, İletim Anonim Şirketi (TEAŞ)” ve “Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ)” unvanlı iki ayrı iktisadi devlet teşekkülü şeklinde teşkilatlandırılmış olup, 233 sayılı KHK.’ ye ekli listede Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile ilgilendirilen “Teşekküller” olarak gösterilmiştir.
233 sayılı KHK.’ nin 1. maddesinde, bu KHK.’ nin: iktisadi devlet teşekkülleri ile kamu iktisadi kuruluşlarının ve bunların müesseselerinin, bağlı ortaklıklarının kurulmasını, iştiraklerinin teşkilini, özerk bir tarzda ve ekonominin kurallarına uygun olarak yönetilmelerini ve amaçlarına ulaşabilmelerini sağlamak için denetlenmelerini düzenlemek amacı taşıdığına işaret edilmiş; 2. maddesinde, iktisadi devlet teşekkülü “Teşekkül”, sermayesinin tamamı Devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan, kamu iktisadi teşebbüsüdür.” şeklinde tanımlanmış; değişik 15. maddesinde, sermayesinin tamamı Devlete ait teşebbüslerin, işletmelerini müessese halinde teşkilatlandırabilecekleri ve müesseselerin, teşebbüs genel müdürünün teklifi, yönetim kurulunun kararı ile kurulacağı belirtilmiş, 4. maddesinde teşebbüslerin, 16. maddesinde de müesseselerin, tüzel kişiliğe sahip oldukları ve bu KHK.’ de saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi bulundukları ifade edilmiştir.
Buna göre, TEDAŞ’ nin, 233 sayılı KHK.’ de işaret edildiği üzere, özerk bir tarzda ve ekonominin kurallarına uygun olarak faaliyette bulunmak üzere kurulup işletmelerini müessese olarak teşkilatlandıran, sermayesinin tamamı Devlete ait, tüzelkişiliğe sahip bir kamu kurumu olduğu kuşkusuzdur. Ancak, 233 sayılı KHK.’ de saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi bulunduğu gözden kaçırılmamalıdır.
Elektrik dağıtım ve perakende satış sektöründe rekabete dayalı bir ortamın oluşturulması ve gerekli reformların yapılmasını teminen dağıtım bölgeleri baz alınarak Kamu mülkiyetindeki elektrik işletmelerinin yeniden yapılandırılması suretiyle elektrik enerjisi dağıtım hizmetlerinin özelleştirilmesine karar verilmiş ve TEDAŞ 02.04.2004 tarih ve 2004/22 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınmıştır. Dağıtım bölgeleri yeniden belirlenerek, Türkiye 21 dağıtım bölgesine ayrılmıştır.
Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alınan TEDAŞ; özelleştirme sürecinde bulunan ve sermayesinin tamamı T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na ait bir kuruluştur.
İstanbul Anadolu Yakası Elektrik Dağıtım AŞ. (AYEDAŞ), Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (TEDAŞ) Özelleştirme Yüksek Kurulunca özelleştirme kapsamına alınmış olup, 15.03.2013 tarihinde yapılan ihale sonucu İstanbul Anadolu Yakası’nın elektrik tedarik ve dağıtımını yapan AYEDAŞ’ın hisselerinin tamamını Enerjisa devralmaya hak kazanmış ve hisselerin devir işlemi 31.07.2013 tarihinde tamamlanmıştır. Dolayısıyla, davaya konu edilen para cezasının AYEDAŞ’ın hisse devri ve özelleştirilmesinden önce kesildiğinde kuşku bulunmamaktadır.
Öte yandan, 233 sayılı KHK’nın 4. maddesinde teşebbüslerin, 16.maddesinde de müesseselerin, tüzel kişiliğe sahip oldukları ve bu KHK.’ de saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi bulundukları ifade edilmiş olmakla, davaya konu edilen para cezasının sebebini oluşturan “tranşenin bir kısmında bariyer ve güvenlik şeridi bulunmaması” eyleminin 233 sayılı KHK kapsamında düzenlenen bir husus olmaması birlikte değerlendirildiğinde; elektrik dağıtım kamu tekeli görevi kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayan bir faaliyetin icrası esnasında, gerekli güvenlik tedbirlerini almamak şeklinde ortaya çıkan kusurlu davranışın bir idari eylem şeklinde nitelendirilebilmesine ve idari yargının görev alanında kabul edilmesine imkan bulunmadığı, esasen davacı büyükşehir belediyesinin de söz konusu kusurlu davranış nedeniyle davalı AYEDAŞ’a para cezası tahakkuk ettirmesine karşılık, bunun ödenmemesi nedeniyle tahsil amacıyla dava açmış olduğu, bir özel hukuk tüzel kişisi sıfatıyla kusurlu davranışı nedeniyle davalıya kesilen para cezasının tahsilini sağlamaya yönelik davanın görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, İstanbul 8.İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile, İstanbul Anadolu 20.Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle İstanbul 8.İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, İstanbul 20.Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 27.05.2014 gün ve E:2014/159, K:2014/257 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 1.6.2015 gününde Üye Nurdane TOPUZ’un KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye Eyüp Sabri BAYDAR
Üye Alaittin Ali ÖĞÜŞ |
Üye Ali ÇOLAK
Üye Ayhan AKARSU |
Üye Nurdane TOPUZ
Üye Mehmet AKBULUT |