Hukuk Bölümü 2010/97 E., 2011/11 K.

"İçtihat Metni"

Davacı : K. A.

Vekilleri : Av. N. Ş. - Av. B. Y.

Davalı : Bağ-Kur Genel Müdürlüğü

Vekili : Av. G. Ç.

O L A Y : Davacı vekilinin dilekçesi üzerine BAĞ-KUR Isparta İl Müdürlüğü'nce davacıya gönderilen 21.10.2003 gün ve 67477 sayılı yazıda, "…

…İlgide kayıtlı dilekçe ile adınıza 4956 sayılı Kanunun 6. maddesiyle değişik 1479 sayılı Kanunun 7. maddesine istinaden ek ödeme yapılması gerektiği belirtilerek ek ödeme talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

Söz konusu dilekçeniz Genel Müdürlüğümüze gönderilmiş, gelen 6.10.2003 tarih, 86393 sayılı cevabi yazının içeriği aşağıda belirtilmiştir.

4956 sayılı Kanunun konuyla ilgili olan 7. maddesinin yürürlük tarihi 8.8.2001 olarak 2.8.2003 tarih ve 25187 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış ise de; daha sonra bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılmasına dair 4969 sayılı Kanunla yürürlük tarihi 15.8.2003 olarak değiştirilmiştir. Fiilen görev yapan personelimize bu tarihten itibaren ek ödemede bulunulmaya başlanılmıştır.

Bu itibarla, İl Müdürlüğümüzde görev yapmakta iken 20.5.2003 tarihinde emekli olmanız ile lehinize tekemmül etmiş müktesep hak bulunmamaktadır…

…" denilmiştir.

Davacı vekili, davalı idarenin 21.10.2003 gün ve 67477 sayılı işleminin iptali ile 4956 sayılı Yasa uyarınca 8.8.2001 ile davacının emekli olduğu 20.5.2003 tarihleri arasındaki 21 aylık süre için en yüksek Devlet memurunun aldığı maaşın %15'i tutarında ek ödemenin ödenmesine, ayrıca yasal faizin hüküm altına alınmasına karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

ISPARTA İŞ DAVALARINI GÖRMEYE YETKİLİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ; 10.3.2004 gün ve E:2003/307, K:2004/79 sayı ile, davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin davalı Kurumdan 20.5.2003 tarihinde emekli olduğunu, 2.8.2003 günlü Resmi Gazetede ilan edilerek yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa'nın 6. maddesi ile 1479 sayılı Yasa'nın 7. maddesinin tamamen değişikliğe uğrayarak 5 fıkra halinde yeniden düzenlendiğini, 7. maddenin 3. fıkrasında, yönetim giderleri için ayrılan tutarın %15 ine kadar olan kısmından ve ... elde edilecek gelirlerden Kurumun merkez ve taşra teşkilatında fiilen görev yapan personele görev unvanı, çalışma verimi, hizmetlerin rasyonelliğini sağlayacak ilkeler göz önünde bulundurularak Yönetim Kurulunca öngörülen ve Bakanlıkça onaylanan oran ve miktarda ek ödenek verileceğinin, bu ek ödeneğin en yüksek Devlet memuru aylığının % 15 kadar olacağının, yine aynı Kanunun 57. maddesinin a fıkrası ile, 1479 sayılı Yasa'nın 7. maddesinin 2. fıkrasının Kanunun yayımı tarihinde, b fıkrası ile, diğer hükümlerin 8.8.2001 tarihinden itibaren geçerli olacağının öngörüldüğünden bahsederek müvekkilinin 8.8.2001 tarihinden emekli olduğu 20.5.2003 tarihine kadar geçen 21 aylık süre için bu ek ödemenin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava ettiği, davalı Kurum vekili cevap dilekçesini ve yargılama sırasındaki anlatımlarını tekrar ederek, 1479 sayılı Kanun'un 4956 sayılı Kanun'un 6. maddesi ile değişik 7/1 maddesinde, Kurum personeli hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerinin uygulanacağının belirlendiğini, yine 2577 sayılı Kanun'un 2. maddesine göre, Devlet memurlarının idare ile olan uyuşmazlıklarının idari yargının görev alanına girdiğini, 4956 sayılı Kanun'un ve bu Kanunun bazı maddelerini değiştiren 4969 sayılı Kanun'un 2003 yılı Ağustos ayı içinde yürürlüğe girdiğini, idarenin işlemlerine karşı mahkemelere yapılacak başvuru süresinin 2 ayla sınırlı olduğunu, bu hali ile davacının zamanaşımı süresini geçirdiğini, ayrıca 4969 sayılı Kanun'un 14. maddesi ile yürürlük tarihinin 15.08.2003 olarak değiştirildiğini, Kurum personeline de bu tarihten itibaren ödemede bulunulduğunu, dolayısıyla davacının emeklilik tarihi olan 20.5.2003 tarihi itibariyle lehine tekemmül etmiş bir müktesep hakkının bulunmadığını bildirerek davacının davasının reddine karar verilmesini istediği, davanın, davacı tarafından davalı Kurum aleyhine açılan ek ödenek tahsiline ilişkin alacak davası olduğu, bu davada tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına ve Kurum kayıtlarına dayanıldığı, davacının, davalı Kurumda 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu statüsünde çalıştığı ve 20.5.2003 tarihinde emekli olduğu hususunda taraflar arasında bir uyuşmazlığın bulunmadığı, uyuşmazlık konusunun, davacının Kurum personeline ödenen % 15 ek ödeneği hak edip etmediği hususundan kaynaklandığı, bu hali ile uyuşmazlığın davacı ile davalı idare arasında olduğu, davacının çalışma statüsü göz önünde bulundurulduğunda, uyuşmazlığın hallinin idari yargının görev alanına girdiği anlaşılmakla, yargı yolu yanlışlığı nedeniyle davacının davasının reddine karar verilmesi gerektiği, bu durumda, davacının statüsü gereği idarenin işlemine karşı açmış olduğu davada idare mahkemelerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

Davacı vekili, bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

ANKARA 8. İDARE MAHKEMESİ; 16.2.2006 gün ve E:2004/3393, K:2006/144 sayı ile, davanın, 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca ödenmesi talep edilen ek ödeneğin ödenmemesiyle ilgili 21.10.2003 gün ve 67447 sayılı işlemin iptali ve 8.8.2001 tarihinden 20.5.2003 tarihine kadarki süre için ek ödenek verilmesi talebiyle açıldığı, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu'nun "Uyuşmazlıkların Çözüm Yeri" başlıklı 70. maddesinin 1. fıkrasında, "Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür" hükmünün yer aldığı, dava dosyasının incelenmesinden, davacının, davalı Kurumdan 20.5.2003 tarihinde emekli olduğu, 4956 sayılı Yasa'nın 6. maddesiyle değiştirilen 1479 sayılı Yasa'nın 7. maddesine göre, Kurum personeline ödenen ek ödenek talep ettiği ve bu isteğinin reddi üzerine dava açtığının anlaşıldığı, 1479 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın, yukarıya alınan Yasa hükmü uyarınca adli yargı mercilerince çözümlenmesinin icap ettiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü'nün, Ahmet AKYALÇIN'ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Erdoğan BUYURGAN, Sıddık Yıldız, Ayper GÖKTUNA, Muhittin KARATOPRAK ve Sedat ÇELENLİOĞLU'nun katılımlarıyla yapılan 7.2.2011 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME : Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece 15. maddede belirtilen hükmün aksine, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası temin edilmeden gönderildiği, Başkanlıkça, adli yargı dosyasının da ilgili Mahkemesinden getirtildiği, başkaca usule aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, adli ve idari yargı yerleri arasında doğan görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ'un, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Dr. İlknur ALTUNTAŞ ile Danıştay Savcısı Mehmet AKKAYA'nın davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ :

Dava, Bağ-Kur Isparta İl Müdürlüğü'nde şef kadrosunda görev yaparken 20.5.2003 tarihinde emekli olan davacı tarafından, 4956 sayılı Kanun'un 6. maddesiyle değişik 1479 sayılı Kanun'un 7. maddesine istinaden ek ödeme yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile 4956 sayılı Yasa uyarınca 8.8.2001 ile emekli olduğu 20.5.2003 tarihleri arasındaki 21 aylık süre için en yüksek Devlet memurunun aldığı maaşın %15'i tutarında ek ödemenin ödenmesine, ayrıca yasal faizin hüküm altına alınmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

24.7.2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanun'un 6. maddesinde, "1479 sayılı Kanunun 7 nci maddesi başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Personel statüsü

Madde 7. - Kurum personeli hakkında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri ile 10.2.1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu hükümleri uygulanır. Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile Kurumun diğer çalışanları sorumlulukları bakımından 1.3.1926 tarihli ve 765 sayılı Türk Ceza Kanununun uygulanmasında Devlet memuru sayılır ve haklarında 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Yönetim giderlerinden karşılanmak üzere her yıl Kurum merkez ve taşra teşkilatında kadrolu olarak fiilen çalışan personele asgarî ücretten az olmamak kaydıyla kendi aylıkları tutarında (gösterge ve ek gösterge dahil) iki ikramiye verilir.

Kurumun yönetim giderleri için ayrılan tutarın %15'ine kadar olan kısmından ve Kurumca hazırlanan kitap, standart form, sağlık karnesi ile benzerlerinin satışından elde edilecek gelirlerden Kurumun merkez ve taşra teşkilatında fiilen görev yapan (Bakanlık merkez teşkilatında sadece Bakan onayıyla görevlendirilenler dahil) personele görev unvanı, çalışma verimi, hizmetlerin rasyonelliğini sağlayacak ilkeler göz önünde bulundurularak Yönetim Kurulunca uygun görülen ve Bakanlıkça onaylanan oran ve miktarda ek ödeme verilir. Ek ödemelerin aylık tutarı 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda tanımlanan en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) brüt tutarının %150'sini geçemez. Ek ödemelerde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaz. Ek ödemenin dağıtım usul ve esasları Kurum Yönetim Kurulunca belirlenir.

Kurum, taşra teşkilatındaki icra, takip ve dava işleri için genel hükümlere göre vekâlet akdi ile lüzum görülecek sayıda avukat çalıştırabilir.

Kurum leh ve aleyhine açılan davalar ile icra takiplerinden tahsil edilen vekâlet ücretlerinden, hukuk müşavirlerine, kadrolu avukatlara ve hukuk servislerinde fiilen görev yapan personele 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 146 ncı maddesi gereğince ödeme yapılır. Vekâlet ücretinin ödeme esas ve usulleri yönetmelikle düzenlenir" ve 57. maddesinde, "Bu Kanunun;

a) 1 inci maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin üçüncü fıkrası, 6 ncı maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin ikinci fıkrası, 19, 25, 27, 28, 29, 30, 31, 32 nci maddeleri, 33 üncü maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun 79 uncu maddesinin ikinci, dördüncü ve beşinci fıkraları, 34 üncü maddesi, 36 ncı maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi, 39 uncu maddesi ile değiştirilen 1479 sayılı Kanunun ek 15 inci maddesinin (a) bendi, 43, 44, 45, 46 ncı maddeleri, 47 nci maddesi ile 1479 sayılı Kanuna eklenen geçici 13, 18, 19, 21, 22, 23 ve 24 üncü maddeleri, 48, 49 uncu maddeleri, 51 inci maddesi ile değiştirilen 2926 sayılı Kanunun 8 inci maddesinin ikinci fıkrası, 52, 53, 54, 56 ncı maddeleri, 55 inci maddesi ile 2926 sayılı Kanuna eklenen geçici 9 uncu maddesi, geçici 1, 2 ve 3 üncü maddeleri yayımı tarihinde,

b) Diğer hükümleri 8.8.2001 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

Yürürlüğe girer" denilmiştir.

31.7.2003 tarihli ve 4969 sayılı Kanun'un 14. maddesinde ise, "2.9.1971 tarihli ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanâtkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanununun, 24.7.2003 tarihli ve 4956 sayılı Kanunla değişik 7 nci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi 4956 sayılı Kanunun yayımı tarihinden, aynı maddeye eklenen üçüncü fıkrası 15.8.2003 tarihinden, 4956 sayılı Kanunun 47 nci maddesi ile yeniden düzenlenen geçici 14 üncü maddesi 4956 sayılı Kanunun yayımı tarihinden, aynı madde ile eklenen geçici 21 ve 22 nci maddeleri 1.1.2005 tarihinden itibaren uygulanır" hükmü yer almıştır.

Öte yandan; 2/9/1971 gün ve 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu'nun 70. maddesinde(Mülga: 31/5/2006-5510/106 md.), "Bu Kanunun uygulanmasından doğan uzlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür" denilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, Bağ-Kur Isparta İl Müdürlüğü'nde şef kadrosunda görev yaparken 20.5.2003 tarihinde emekli olan davacı tarafından, 4956 sayılı Kanun'un 6. maddesiyle değişik 1479 sayılı Kanun'un 7. maddesine(Mülga: 16/5/2006-5502/43 md.) istinaden ek ödeme yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ile 4956 sayılı Yasa uyarınca 8.8.2001 ile emekli olduğu 20.5.2003 tarihleri arasındaki 21 aylık süre için en yüksek Devlet memurunun aldığı aylığın %15'i tutarında ek ödemenin yasal faizi ile birlikte ödenmesine, karar verilmesi istemiyle dava açıldığı anlaşılmıştır.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlığını taşıyan 2. maddesinde, "1. (Değişik: 10/6/1994 - 4001/1 md.) İdari dava türleri şunlardır:

a) (İptal: Ana.Mah.nin 21/9/1995 tarih ve E:1995/27, K:1995/47 sayılı kararı ile; Yeniden Düzenleme: 8/6/2000 - 4577/5 md.) İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları,

b) İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,

c) (Değişik: 18/12/1999-4492/6 md.) Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar…

…" denilmiştir.

Bu durumda, kamu kurumu niteliğindeki davalı idare ile bu Kurumda çalışan personeli arasında ek ödemeden kaynaklanan davanın, idare hukuku ilke ve kurallarına göre görüm ve çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır.

Belirtilen nedenlerle, İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 8. İdare Mahkemesi'nin 16.2.2006 gün ve E:2004/3393, K:2006/144 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 7.2.2011 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.