OLAY : Mersin İl J.A. Komutanlığı Ruhsatlar Kısım Amirliği emrinde görevli sanık J.Astsb.Kad.Bçvş. İbrahim Sarıkaya'nın, 2.10.2002 - 18.10.2002 tarihleri arasında, silah ruhsatı almak için başvuruda bulunan Mehmet Şahinoğlu hakkında, jandarma sorumluluk bölgesinde ikamet etmediğine dair tutulan karakol tutanağını imha ederek, jandarma sorumluluk bölgesinde ikamet ettiğine dair sahte tutanak tanzim ettiği, yine bu kişi adına sahte ikametgah belgesi düzenlediği ve bu sahte belgeler ile şahsın ruhsat alması yolunda Valilikten onay aldığı, böylece, resmi evrakta sahtekarlık ayrıca ruhsat işlemlerinde yardımcı olacağını söyleyerek yirmi kişiden haksız para ve mal edindiği, böylece, irtikap suçlarını işlediği, aynı Komutanlık emrinde görevli diğer sanıklar Uzm.Çvş. Erdem Çınar ile Uzm.Çvş. Mustafa Aktaş'ın ise, sanık İbrahim Sarıkaya'nın işlemiş olduğu irtikap suçlarından bir kısmına iştirak suçunu işledikleri ileri sürülerek, sanık İbrahim Sarıkaya'nın eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 339, 209/2. ( 20 kez ), sanık Erdem Çınar'ın eylemine uyan aynı Kanun'un 64. maddesi delaletiyle 209/2. ( 8 kez ), sanık Mustafa Aktaş'ın eylemine uyan aynı Kanun'un 64. maddesi delaletiyle 209/2. ( 3 kez ) maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 19.12.2002 gün ve E: 2002/11660, K: 2002/838 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

MERSİN 3. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 7.2.2003 gün ve E: 2002/674, K: 2003/25 sayıyla; sanıklara yüklenen eylemlerin, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

6. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 22.4.2003 gün ve E: 2003/2302, K: 2003/231 sayıyla; sanıklara yüklenen eylemlerin, Jandarmanın mülki görevleri ile ilgili olarak işlendiği gerekçesiyle, görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası 6. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Yalçın ACARGÜN'ün Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Erdoğan GENEL, Hasan DENGİZ'in katılımlarıyla yapılan 17.11.2003 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Turgut SÖNMEZ'in, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise öğretide ve uygulamada:

a ) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b ) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c ) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanıklar, Jandarma Personeli olduğuna göre, Jandarmanın hangi nitelikteki görevler ile görevlendirildiğine ilişkin yasal düzenlemenin göz önünde tutulması, suça konu olayın meydana geldiği sırada yerine getirilmekte olan görevin ise, Yasa'da belirtilen görevlerden hangisine uygun olduğunun incelenmesi gerekmektedir.

2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev Ve Yetkileri Kanunu'nun 7. maddesinde, Jandarmanın sorumluluk alanlarında genel olarak görevleri:

a ) Mülki görevleri;

Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin dış korunmalarını yapmak,

b ) Adli görevleri;

İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek,

c ) Askeri görevleri;

Askeri kanun ve nizamların gereği görevlerle Genelkurmay Başkanlığı'nca verilen görevleri yapmak,

d ) Diğer görevleri;

Yukarıda belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmak, şeklinde sayılmıştır.

Jandarma Teşkilatı Görev Ve Yetkileri Yönetmeliğinin "Başlıca Mülki Görevler" bölümünde "Ateşli Silahlar ile Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçakları ile Diğer Aletlere İzin Verilmesi Konusunda Yetki ve Görevler" başlığı altında düzenlenen 58. maddesinde; "Ateşli Silahlar, Bıçaklar ve Diğer Aletler Hakkındaki Kanun'a göre, ilgili yönetmelik uyarınca Valiler tarafından verilecek izin belgesine ilişkin olarak;

Avda ve sporda kullanılan tüfekler, nişan tabancaları ve av bıçaklarının yapımı, alımı, satımı ve bulundurulmasına dair kanun çerçevesinde; av tezkeresi, yivsiz av tüfek sahipliği belgesi; av bıçaklarının imali, damgalanması, bulundurulması ve taşınması konusundaki yönetmelik uyarınca verilecek izin belgelerine ilişkin niteliklerin soruşturulması: Jandarmanın görev ve sorumluluk alanında, Jandarma tarafından yürütülür. Bu konuyla ilgili denetim kesintisiz sürdürülür." denilmekte, Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin onikinci bölümünde, Çeşitli Hükümler kısmında," Ruhsat işlemleri, ruhsatların şekli" başlığı altında düzenlenen değişik 85. maddesinde, "Bu Yönetmelikle düzenlenen, Genel Müdürlükçe yerine getirilen işlemlerden jandarma sorumluluk bölgesinde ikamet etmekte olan gerçek ve tüzel kişilere ilişkin işlemler aynı esaslara göre Genel Komutanlıkça yerine getirilir.

Birinci fıkradaki esaslar doğrultusunda jandarma tarafından yerine getirilecek işlemlere ilişkin olarak, polis laboratuvarınca yerine getirilen görevler jandarma kriminal laboratuvarınca yerine getirilir.

Ruhsatların rengi, şekli, muhtevası, ruhsatlı silahlar ile silahların sahibine ait bilgilerin kaydedileceği defterlerin şekil ve kayıt usulleri Genel Müdürlük ve Genel Komutanlığın müşterek çalışmaları ve koordinasyona ilişkin esaslar ile diğer hususlar Bakanlıkça tespit edilir." hükmü ile Ek 5. maddesinde "İllerde ve eğer yetki devredilmişse ilçelerde silah ruhsatı verilebilmesine ilişkin olarak yapılacak işlemler en üst düzey emniyet ve jandarma yetkilisinin ( illerde il jandarma komutanları, ilçelerde ilçe jandarma komutanları ) imzasıyla mülki idare amirinin onayına sunulur." hükmü ve Geçici 1. maddesinde "Emniyet Genel Müdürlüğünden Jandarma Genel Komutanlığına devredilecek hizmetlere ilişkin devir işlemleri Bakanlıkça belirlenecek esaslara göre 31/12/2001 tarihine kadar tamamlanır." hükümleri yer almaktadır.

Dosya içinde bulunan Jandarma Genel Komutanlığının 22.9.1999 gün ve HRK: 6665/99/ASYŞ.D.RUH.Ş. ( 268002 ) sayılı yazı içeriğinden, yönetmelik hükümleri uyarınca Silah Ruhsatlarının Verilmesi Konusunda Emniyet Genel Müdürlüğünden Jandarma Genel Komutanlığına Devredilecek Hizmetlerin Belirlenmesi Amacıyla Hazırlanan ve Bakanlıkça Onaylanan Protokole göre, devir işlemlerinin 1.3.2000 tarihine kadar tamamlanacağı, bu tarihten itibaren yönetmelik ile devredilen yetkiler çerçevesinde ruhsat işlemlerinin jandarma tarafından yürütüleceği ve bazı tedbirlerin alınacağı belirtilmiş olup, ruhsat verme işlemlerinin yürütülmesindeki esaslar saptanıp, bulundurma ve taşıma ruhsatlarının verilmesinde ikamet yerinin esas alınacağı, sorumluluk bölgesi esasına göre Jandarma veya Polis tarafından verileceği, kişinin taşıma ruhsatına gerekçe teşkil eden işyeri ile ikamet yeri farklı ise ikamet yerinin esas alınacağı hususlarının kararlaştırılmış olduğu anlaşılmaktadır.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, sanıklara yüklenen eylem, 6136 sayılı Yasa ve Yönetmelik hükümleri uyarınca verilecek ya da yenilenecek ruhsat işlemleri sırasında, bu işlemlere esas olacak evraklarda sahtekarlık yapıldığı ve işlemler ile ilgili olarak birtakım kolaylıklar sağlanacağı söylenerek haksız para ve mal edinildiği iddiasından ibaret olup, bu görevlerin de Jandarmanın mülki görevleri arasında yer aldığı görülmektedir.

2803 sayılı Yasa'nın 15. maddesinde, Jandarma personelinin askeri görevleri dışında kalan görevleri sırasında işledikleri suçlar nedeniyle adli yargı yerinde yargılanacakları kuralı düzenlenmiş bulunmaktadır. Bu durumda, asker kişi sanıkların mülki görevleri sırasında işledikleri ileri sürülen suçlar nedeniyle adli yargı yerinde yargılanmaları gerekir.

Açıklanan nedenlerle, sanıklar hakkında açılan kamu davasının adli yargı yerinde görülmesi ve Mersin 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Mersin 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nin 7.2.2003 günlü ve E: 2002/674, K: 2003/25 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 17.11.2003 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.