Sanık ve Hüküm Uyuşmazlığının

Giderilmesini

İsteyen           : İ.T.

Vekili              : Av. H.S. 

            Konu              : İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi’nin 12.8.1982 günlü, 1981/274 esas, 1982/187 karar sayılı ve sanığın sonuç olarak TCK.’nun 168/2. maddesine göre 5 yıl ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kararı ile Elazığ Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin 24.8.1984 günlü, 1982/31 esas, 1984/149 karar sayılı ve sanığın TCK. nun 168/1,1402 sayılı Yasanın 17/1. maddeleri uyarınca sonuç olarak 13 yıl 4 ay ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına ilişkin mahkumiyet kararı arasında oluştuğu ileri sürülen hüküm uyuşmazlığının giderilmesi istemidir. 

Olay: 1 - İzmir C. Savcılığı'nca düzenlenen 5.10.1979 gün, 1979/14653 Hz. sayılı iddianame ile sanığın sahibi olduğu TKP/ML-PARTİZAN örgütünün görüşlerini yansıtan Partizan isimli bir gaze­teyi arkadaşları ile birlikte çıkardığı iddiası ile T.C. Yasasının 168/2. maddesi uyarınca cezalandırılmaları istemiyle açılmış bulunan davada, İzmir 1. Ağır Ceza Mahkemesi'nce görevsizlik kararı verilmesi üzerine, dosya İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi'ne gönderilerek 1981/274 esasına kaydedilmiş ve adı geçen örgüt ile ilgili açılmış dava ile birleştirilmiştir. 

2 - İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi; 12.8.1982 günü, 1981/274 esas, 1982/187 karar sayı ile; Sanık hak­kında, T.C. Yasasının 146. maddesinde yazılı suçu işlemek için kurulan silahlı çete niteliğindeki TKP/ML-TİKKO-PARTİZAN adlı yasa dışı örgüte girdiği tüm dosya kapsamı ile anlaşıldığından, eyle­mine uyan T.C. Yasasının 168/2. maddesi uyarınca takdiren ve so­nuç olarak 5 yıl süre ile ağır hapis cezası ile cezaIandırılmasına, sa­nığın İstanbul İl Merkezinde ikametle genel güvenlik gözetimi altına alınması, T.C. Yasasının 31. maddesi uyarınca hükümlendirildiği süreye eşit olarak 5 yıl süre ile kamu hizmetlerinden yasaklanmasına karar verilmiştir. 

Mahkumiyet hükmü onanmak suretiyle kesinleşmiştir. 

3 - Elazığ Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Savcılığı’nın; 9.11.1981 günlü, 1981/5014 -418-428 sayılı iddianamesi ile sanık ve arkadaşları hakkında T.C. Yasasının 141/1, 173/son, 1402 sayılı Ya­sanın 17/1; T.C. Yasasının 296/1. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemi ile açılan dava aynı Savcılığın, 1.2.1982 günlü 1981/ 5085 - 526 ve buna ek iddianameleri ile açılan mahkemenin 1981/31 esasında kayıtlı dava ile 22.6.1982 günlü, 1981/497 esas, 1982/144 sayılı kararla birleştirilmiştir.  

Yapılan, yargılama sonunda sanığın TKP/ML-PARTİZAN örgütünün ­yayın organı olan PARTİZAN Dergisi'nin sahibi olduğu, örgütsel eylemlerinden dolayı İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nce tutuklanıp tahliye olduktan sonra, bu kez Tunceli yöresine gelerek ikinci kez örgütsel faaliyetlere başlayarak T.C. Yasasının 168. maddesinde nitelikleri belirtilen yasa dışı silahlı bir cemiyet ve çete olan TKP/ML-PARTİZAN adlı örgütte sorumluluk yüklendiği, örgütü sevk ve idare ettiği gerekçesi ile eylemine uyan T.C. Yasasının 168/1. maddesi uyarınca takdiren 10 yıl ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına, atılı suç sıkıyönetim süresi içinde işlediği sabit olduğundan, cezası 1402 sayılı Yasanın değişik 17/­. maddesi uyarınca 1/3 oranında artırılarak sonuç olarak üç yıl dört ay süre ile ağır hapis cezası ile cezalandırılmasına, başkaca artırma ve eksiltme yapmaya ve T.C. Yasasının 59. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmiştir. 

4 - Sanık ve vekilinin temyiz istemi üzerine dosyayı inceleyen Askeri Yargıtay 1. Dairesi; sanığın İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce İzmir ve yöresindeki örgütsel çalışmalarından ötürü 17.9.1979 tarihinde tutuklandığı, İzmir'deki örgütsel suçu­nu bu tarihte tamamlamış olduğu, ancak 28.11.1979 tarihinde tahliye olduktan sonra Tunceli yöresine gelerek örgütsel faaliyetlerde bu­lunmak suretiyle ikinci bir suçun oluştuğu gerekçesi ile sanık ve vekilinin temyiz itirazlarını redderek 12.6.1985 günlü, 1985/125-153 sayı ile hükmü onamıştır. 

5 - Bu karar üzerine sanık vekili; 25.9.1985 günlü dilekçe ile iki ayrı yargı yerinin, aynı eylemden ötürü, aynı kişi hakkında iki ayrı hüküm, tesis ettiği, hükümlerin kesinleşmiş bulunduğu gözönünde tutularak oluşan hüküm uyuşmazlığının giderilmesini istemiştir. 

İnceleme ve Gerekçe        : Türk Ulusu adına Yargı yetkisini kullanan Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü; Servet Tüzün’ün Başkanlığında, Y. İsmet Ayer, A. Mazhar Akman, Cezmi Elgin, Necati Karakış, Ergun Argon ve A. Vahap Özaslan’ın katılmaları ile yaptığı 14.10.1985 günlü toplantıda, geçici raportör Hakim Tulez Barutoğlu’nun raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya, Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Yardımcı Durmuş Ganioğlu ile Askeri Yargıtay Başsavcısı  yerine katılan Yardımcı Vedat Erkan’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 

Olay kısmındaki açıklamalardan anlaşıldığı, İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi ile Elazığ Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nin aynı sanık hakkındaki iki ayrı kesinleşen kararının içerikleri açısından aralarında hüküm uyuşmazlığı doğduğu ileri sürülerek, çözümlenmesi istenilmektedir. 

Bunun içinde, Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Kuruluş ve İşleyişi Hakkındaki 2247 sayılı Yasanın 1. ve 24. madde hükümleri göz önünde tutulmalıdır. 2247 sayılı Yasanın 1. maddesine göre; Uyuşmazlık Mahkemesi, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasında doğan görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmekle görevlidir. Aynı Yasanın hüküm uyuşmazlığını tanımlayan 24. maddesinde ise; “1. maddede gösterilen yargı mercilerinden en az ikisi tarafından, görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul edilir” denilmek suretiyle, ancak ayrı yargı kollarındaki mahkemeler arasındaki uyuşmazlıkların Uyuşmazlık Mahkemesi’nce çözümleneceği tekrarlanmaktadır. Yani; bir görev veya hüküm uyuşmazlığının Uyuşmazlık Mahkemesi’nce çözümlenebilmesi için, uyuşmazlığın ayrı yargı düzenleri içinde yer alan iki mahkemenin kesinleşen kararları arasında doğması gerekmektedir. 

Olayda ise; aynı yargı kolu içinde yer alan iki askeri mahkeme arasında hüküm uyuşmazlığı doğduğu ileri sürülmekte olduğundan, işin özüne girip başkaca bir konu incelenmeden Uyuşmazlık Mahkemesi'nin görev alanı dışında kalan başvurunun 2247 sayılı Ya­sanın 1 ve 27. maddeleri uyarınca bu yönden reddine karar verilmelidir. 

S O N U Ç: Hüküm uyuşmazlığının iki askeri yargı yeri olan İzmir Sıkıyönetim Komutanlığı 1 Nolu Askeri Mahkemesi ile Elazığ Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce verilen kararlar ne­deniyle doğduğu ileri sürüldüğünden ve bu duruma göre, 2247 sayılı Yasanın 24. maddesinde hüküm uyuşmazlığı için öngörülen koşullar gerçekleşmediğinden, Uyuşmazlık Mahkemesi görev alanı dışında kalan başvurunun aynı Kanununun 1 ve 27. maddeleri uyarınca reddine, 14.10.1985 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.