OLAY : Saray 1. Mknz. P. Tb. 1. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık P. Çvş. Erhan Öztin'in, rahatsızlığı sebebiyle 25.12.1995 günü GATA Haydarpaşa Hastanesi Psikiyatri Kliniğine sevk edildiği ve aynı gün muayenesi yapılarak 15 gün istirahatle kıt'asına taburcu edildiği, 2.1.1996 günü birliğine katılan sanığın, 5 gün hastanede film için bekletildiğini belirtir yazıyı sevk belgesi üzerine yazdığı, böylece, resmi evrakta tahrifat suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 343. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Saray Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 27.8.1996 gün ve E: 1996/109, K: 1996/67 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

SARAY ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 31.12.1998 gün ve E: 1996/76, K: 1998/223 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin Askeri Ceza Kanunu'nun 81/1. maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

5. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 1.12.2000 gün ve E: 2000/478, K: 2000/1081 sayıyla; sanığın hile yaparak askerlikten kısmen kurtulduğu belirtilen 26.12.1995 - 2.1.1996 tarihleri arasında istirahatli olduğu ve henüz bu istirahat süresi sona ermeden kendiliğinden birliğine katıldığı, bu durumda yüklenen suçun, Türk Ceza Kanunu'nun 356. maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu, bu suçun da askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı ve kamu davası açılmadan önce sanığın terhis edilmiş olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 5. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler, Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Tamer KORKMAZ, M. Sadık LİMAN'ın katılımlarıyla yapılan 24.12.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan YILMAZLAR'ın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince sanığa yüklenen suçun "askerlikten kurtulmak için hile yapmak" olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; iddianame içeriğine göre, sanığa yüklenen eylemin sübutu halinde unsurları ve cezalarıyla Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenmiş bulunan "evrakta sahtekarlık" suçunu oluşturabileceği anlaşılmaktadır.

353 sayılı Yasa'nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4191 sayılı Yasa'yla değişik 17. maddesinde; "askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer" denilmektedir.

Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E: 1996/74, K: 1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir.

Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

Somut olayda, asker kişi sanık hakkında, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen, unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen suç nedeniyle, kamu davası açıldığı dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

Yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanığın da terhis edilmesiyle 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, sanığın askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Saray Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Saray Asliye Ceza Mahkemesi'nin 31.12.1998 gün ve E: 1996/76, K: 1998/223 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.12.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.