OLAY : Davacı, davalı kurumda iş akdine bağlı kapsam dışı personel statüsünde görev yapmakta iken, Kapsam Dışı Personel Yönetmeliğinin 22/2-a ve 1475 sayılı İş Yasası`

`nın 13. maddesine dayanılarak, ihbar önel ücreti ödenmek suretiyle görevine son verilmesine ilişkin 5.7.1993 gün ve 2495 sayılı işlemin iptali ve mahrum kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tahsili istemiyle, 5.8.1993 tarihinde idare mahkemesinde dava açmıştır.

Davalı idare savunmasında görev itirazında bulunmuş, İzmir 1. İdare Mahkemesi 29.3.1994 gün ve 93/847 sayıyla idarenin görev itirazının reddine ve mahkemelerinin görevli olduğuna karar vermiş, davalı idarenin 31.5.1994 tarihli itiraz dilekçesi ile dosyayı 2247 sayılı Yasa`

`nın 10. maddesi uyarınca Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına göndermiştir.

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı; 27.12.1994 gün ve 109752 sayılı düşünce yazısıyla olumlu görev uyuşmazlığı çıkarmış; Danıştay Başsavcılığının, davanın çözümünün adli yargı yerinin görevine girdiği yolundaki 20.1.1995 gün ve 1-G sayılı düşünce yazıları da alınarak dosyaya konulmuştur.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü Selçuk Tüzün`

`ün Başkanlığında, Şükrü Kaya Erol, Dr. Ekrem Serim, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, İrfan Erdinç ve Osman Şimşek`

`in katılmaları ile yaptığı 13.2.1995 günlü toplantıda raportör Hakim Ayten Anıl`

`ın raporu ile Yargıtay ve Danıştay Başsavcılarının anlaşmazlığın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği yönünde düşünce yazıları ve dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıya Yargıtay Cumhuriyet başsavcısı yerine katılan Savcı İsmet Gökalp ile Danıştay Başsavcısı yerine katılan Savcı M. İlhan Dinç`

`in adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki yazılı düşünceler doğrultusundaki sözlü açıklamaları da alındıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Dava Kapsam Dışı Personel Yönetmeliğinin 22/2-a ve 1475 sayılı İş Yasası`

`nın 13. maddelerine dayanılarak göreve son verilmesi işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

Görevli yargı yerinin belirlenmesi için iş yerinin ve davacının statülerinin belirlenmesi gerekmektedir.

Petkim-Petrokimya A.Ş. 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurulmuş bir kamu iktisadi kuruluşu iken, Bakanlar Kurulunun 11.9.1987 gün ve 87/12184 sayılı kararı ile 3291 sayılı Yasa`

`nın 13. maddesine göre özelleştirilmiştir.

Özelleştirme sonrasında düzenlenen ana sözleşmede, Anonim Şirketin temsil ve yönetim organının şirket yönetim kurulu olduğu, kurulun, yasa ve ana sözleşme ile genel kurula verilmiş olanlar dışındaki bütün görev ve yetkileri yüklendiği, ancak haiz olduğu temsil yetkilerinin bir bölümünü veya tamamını Ticaret Kanunu`

`nun ilgili hükümleri uyarınca üyelerden birine veya bir kaçına yahut yönetim kurulu üyesi olmayan genel müdüre bırakabileceği, genel müdürün yönetim kurulu tarafından seçileceği, şirketin organizasyon yapısı, personelin istihdam şartları, ücret ve maaşlara ilişkin usul ve esasları yönetim kurulunca belirleneceği, genel kurulun Türk Ticaret Kanunu ve diğer yasalarda öngörülen yetkileri haiz bir karar organı olduğu belirtilmiş ve sözleşmede diğer bazı hususlarda yer almıştır.

Diğer taraftan davalı kurum (PETKİM) hisselerinin yarıdan fazlasının Devlete ait olduğu 3291 sayılı Yasa`

`nın 14/a maddesi uyarınca bu hisselerin Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresine devrolunduğu anlaşılmaktadır. (28.12.1987 tarih ve 304 sayılı KHK`

`nin 5. maddesi ile adı geçen Kamu Ortaklığı Kurulu ibaresi; "Yüksek Planlama Kurulu" şeklinde değiştirilmiş, daha sonra 3701 sayılı Kanun`

`la aynen kabul edilmek suretiyle kanunlaşmıştır.) 3291 sayılı Yasa`

`yla özelleştirilen şirketin Ana Sözleşmesi de Türk Ticaret Yasası çerçevesinde düzenlenmiş olup ana sözleşmenin muhtelif yerlerinde Türk Ticaret Yasası`

`na göndermeler bulunmaktadır.

Şirket bir kamu iktisadi kuruluşu iken bir kamu kanunu olan 3291 sayılı Yasa ve Bakanlar Kurulu Kararıyla özelleştirilmiş TTK`

`na göre ana sözleşmesi düzenlenerek yürürlüğe konulmuştur. Davalı kurumun özel hukuk tüzel kişiliğine dönüştürülmesi bir yasa hükmü olup bu yasa davalı kurumu özel hukuk hükümlerine tabi kılmıştır.

3291 sayılı Yasa`

`nın, dava konusu olan işlemin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 14/b maddesinde, sermayelerindeki kamu payı % 50`

`nin altına düşünceye kadar kuruluşları, faaliyetleri, organları, yönetimi, denetimi sermaye miktarını tesbite, Yüksek Planlama Kurulunun yetkili kılındığı belirtilmekte ise de; Şirket TTK hükümlerine göre düzenlenen ana sözleşmeyle yönetilmektedir.

Bu durumda Yüksek Planlama Kurulunun, temsil ettiği kamu payıyla, PETKİM`

`in yönetimde yer aldığı ve yönetimdeki yetkilerini ana sözleşme uyarınca Türk Ticaret Yasası Hükümleri çerçevesinde kullanacağı sonucuna varılmaktadır. Nitekim özelleştirmenin amacı da, kurumun yapısına özel kişi ve kuruluşların alınması, kamu paylarının zaman içinde satılarak tamamen tasfiyesi olmaktadır. Kamu kurumu niteliğinden özel hukuk tüzel kişiliğine geçmiş döneminde, kamu hissesinin % 50`

`nin üzerinde bulunduğu süre içinde kamusal denetime tabi tutulması olayımızda sonucu etkilememekte, tesisin, özel hukuk alanına sokulmuş bir kamu kurumu olduğunu göstermektedir.

Kaldı ki, davalı şirketin iptali davasına konu olan işlemi, davacının tabi olduğu kapsam dışı personel yönetmeliğinin 22/2-a ve 1475 sayılı İş Yasası`

`nın 13. maddelerine dayanılarak iş akdinin ihbar önel ücreti ile kıdem tazminatı peşin ödenmek suretiyle feshedildiğine ilişkindir.

5521 sayılı İş Mahkemeleri Yasası`

`nın 1. maddesinde; İş Yasasına dayanan her türlü hak iddialarından doğan hukuk uyuşmazlıklarının iş mahkemelerinde çözümleneceği belirtilmiştir. Diğer taraftan davacının Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi olduğu tartışmasızdır. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Yasası`

`nın 134. maddesinde: Bu yasanın uygulanmasından doğan anlaşmazlıklar, yetkili iş mahkemelerinde veya bu davalara bakmakla görevli mahkemelerde görülür, denildiğinden bu yasa hükmü karşısında da davacının hak iddiasının adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.

Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının özel hukuk tüzel kişisi olan şirkette hizmet akdine bağlı personel olması, iş akdinin İş Yasası hükümlerine dayanılarak feshedilmiş bulunması karşısında, bu iş akdinin feshi işleminin iptali istemiyle açtığı davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının 2247 sayılı Yasa`

`nın 10. maddesi uyarınca yaptığı başvurusunun kabulüyle, İzmir 1. İdare Mahkemesinin görevlilik kararının kaldırılması gerekmektedir. Bu görüşe NurselAymakoğlu katılmamıştır.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın çözümü adli yargının görev alanına girdiğinden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının başvurusunun kabulüyle İzmir 1. İdare Mahkemesinin 29.3.1994 gün ve 93/827 sayılı görevlilik kararının kaldırılmasına, üyelerden Nursel Aymakoğlu`

`nun karşı oyu ve oyçokluğuyla 13.2.1995 gününde kesin olarak karar verildi.

KARŞI OY :

Görev uyuşmazlığına konu teşkil eden olayda, Petkim-Petrokimya Holding A.Ş. Genel Müdürlüğünün Petkim Aliağa Petrokimya Genel Müdürlüğünde personel servisinde görev yapan davacının hizmet sözleşmesi 5.7.1993 günlü ve 2495 sayılı işlemle feshedilmiştir.

Bu işlemin denetlenmesi konusunda çıkan görev uyuşmazlığının çözümünde, işlemi tesis eden kurumun statüsü ile, davacı ile kurum arasındaki ilişkinin niteliğinin saptanması gerekmektedir.

Petkim-Petrokimya Holding A.Ş. 233 sayılı KHK hükümlerine tabi bir kamu iktisadi teşebbüsü iken Bakanlar Kurulunun 11.9.1987 gün ve 87/12184 sayılı kararı ile 3291 sayılı Kanun`

`un 13. maddesine göre özelleştirilmesine karar verilmiş, aynı Kanunun 14-a maddesine göre Devlete ait hisselerinin tamamı Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresine devredilmiş, Yüksek Planlama Kurulunun 28.10.1988 günlü 88/11 sayılı kararına dayanılarak ana sözleşmesi düzenlenmiştir. Ana sözleşmenin 6. maddesinde de şirketin sermayesinin 2 trilyon TL. olduğu ve bu sermayenin herbiri bin TL. değerinde 2 milyar hisseye ayrıldığı belirtilmiş, 8. maddesinde KOİ`

`nin hissesi 1.989.300.000 adet olarak gösterilmiştir.

3291 sayılı Yasa`

`nın işlem tarihinde yürürlükte olan 14. maddesinin (b) bendinde "sermayelerindeki kamu payı % 50`

`nin altına düşünceye kadar kuruluşları, faaliyetleri, organları, yönetimi, denetimi, sermaye miktarını tesbite" Kamu Ortaklığı Kurulu yetkili kılınmıştır.

Bu durumda özelleştirme sürecine girmiş olmakla beraber halen paylarının hemen hemen tamamının kamuya ait olduğu görülen Petkim-Petrokimya A.Ş.`

`nin kamu kurumu niteliğini taşımakta olduğu anlaşılmaktadır.

Davacının durumuna gelince: davacı yaklaşık 15 yıldan beri davalı kurumda çalışmakta ve işlem tarihinde kapsam dışı personel yönetmeliğine tabi sözleşmeli memur olarak görev yapmaktadır. Davacı toplu iş sözleşmesine tabi değildir. İdarenin kamu gücüne dayanarak düzenlediği bir yönetmelik çerçevesinde sürekli, asli bir kamu hizmeti yürütmektedir. Bu hali ile kamu personeli statüsünde olup işçi değildir. Kendisine kıdem tazminatı ödenmesi bu statüyü değiştiremeyeceği gibi 3291 sayılı Yasa`

`nın 16. maddesinin işlem tarihindeki "personelin, özelleştirme karar tarihi ile özelleştirilen kurumun sermayesindeki kamu payının % 50`

`nin altına düşmesine kadar her türlü hak ve vecibeleri devam eder" hükmü karşısında davalı idarenin kamu gücüne dayanarak tesis ettiği "sözleşme feshi" işlemi idari bir işlem niteliğinde olup, görüşülüp çözümlenmesinin idari yargı yerine ait olduğu düşüncesiyle çoğunluk kararına karşıyım. Üye Nursel AYMAKOĞLU