Ceza Bölümü         1999/10 E.  ,  1999/10 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

             Davacı             : K.H.

            Mağdur-Sanık  : H.A.

            Sanık               : A.P. 

            O L A Y            : Tatvan 6. Zh. Tug. 1. Mknz. P. Tb. 3. Mknz. P. Bl. Komutanlığı emrinde görevli P. Er sanık A.P.'ın Kışla kantininde görevlendirildiği 27.11.1994 günü, kantinde alış-veriş yaptığı sırada yedi adet kartpostal ile bir adet cep ajandasını parkasının altına saklayan aynı Komutanlık emrinde görevli P. Er mağdur-sanık Hüseyin Ayhan'ı 7 gün iş ve gücünden kalacak şekilde yaraladığı ileri sürülerek;

             1- P. Er sanık A.P.'ın eylemine uyan Türk Ceza Yasası'nın 456/1.,

            2- P. Er  mağdur-sanık Hüseyin Ayhan'ın  eylemine uyan Türk  Ceza  Yasası'nın  491/ilk maddesi uyarınca ayrı ayrı cezalandırılmaları istemiyle 21. Jandarma Sınır Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 25.5.1995 gün 301-361 sayılı iddianamesiyle kamu davası  açılmıştır. 

            21. JANDARMA SINIR TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 13.12.1995 gün ve 747-742 sayıyla;  yargılama sırasında sanıkların terhis olmaları sebebiyle askeri mahkemelerde yargılanmalarını gerektiren ilginin kesildiği, sanıklara yüklenen eyleminde askeri bir suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı gerekçesiyle 353 sayılı Yasa'nın 17, 19 ve 176. maddeleri uyarınca görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir. 

            TATVAN ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 23.1.1997 gün ve 1996/191-1997/2 sayıyla; iddianame ve görevsizlik kararında açıklanan eylemler nedeniyle sanıkların Türk Ceza Yasası'nın 491/ilk ve 456/4. maddeleri  uyarınca yargılanmalarının sulh ceza mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, itiraz edilmeyen karar kesinleşmiştir. 

            TATVAN SULH CEZA MAHKEMESİ: 7.10.1998 gün ve 1997/13-1998/77 sayıyla; suç günü asker kişi olan sanıkların askeri mahalde birbirlerine karşı işledikleri suçları ile ilgili kamu davasının 353 sayılı Yasa hükümleri uyarınca çözümünün askeri mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.  

            Böylece, askeri ve adli yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü  biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 22.3.1999 gün ve 1737 Muh.  sayılı yazısı ile Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmiştir. 

            İNCELEME VE GEREKÇE : Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler; Teoman Üneri, Zeki Aslan, Seydi Yetkin, Ferhat Ferhanoğlu, M. Münip Emre, A. Necmi Özler'in katılımlarıyla yapılan  18.6.1999 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in P. Er mağdur-sanık H.A.hakkında açılan davanın çözümünde askeri yargı yerinin P. Er sanık A.P. hakkında açılan davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci  ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan Yılmazlar  'ın P. Er mağdur-sanık H.A.hakkında açılan davanın çözümünün askeri yargının, P. Er sanık A.P. hakkında açılan davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü: 

353 Sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

            "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. 

            Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir.           

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında; P. Er mağdur-sanık H.A.1.12.1995, P. Er sanık A.P. ise 26.2.1995 günü terhis edilmişlerdir. Sanık A.P.'ın asker kişi sıfatını taşıdığı sırada işlediği ileri sürülen suçun, asker kişiye karşı askeri mahalde işlendiği belirtilmekle beraber; askeri suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı ve sanık hakkındaki kamu davasının da terhis edilmesinden sonra 25.5.1995 gününde askeri mahkemeye açıldığı anlaşılmaktadır. 

            Bu durumda; askeri suç olmayan ve askeri bir suça da bağlı bulunmayan Türk Ceza Yasası'nın 456. maddesinde unsurları ve cezaları yazılı olan etkili eylem suçuna ilişkin davanın; sanığın terhisinden sonra açılmış olması, bu halde de askeri mahkemenin görevi sona ermiş bulunduğundan adli yargı yerinde, Hüseyin Ayhan'ın ise asker kişi sıfatını taşıdığı sırada askeri mahalde işlediği ileri sürülen suçu nedeniyle terhis edilmeden önce hakkındaki kamu davası askeri mahkemeye açıldığından bu sanık hakkındaki kamu davasının ise 353 sayılı Yasa'nın 17. maddesi hükmü karşısında askeri yargı yerinde görülmesi gerekmektedir.     

 Açıklanan nedenlerle, P. Er mağdur-sanık H.A.hakkında, terhis tarihinden önce kamu davası açılmış olması  nedeniyle 21. Jandarma Sınır Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının ve P. Er sanık A.P. hakkında ise, terhis tarihinden sonra  kamu davası açılması  nedeniyle Tatvan Sulh Ceza Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

S O N U Ç : Anlaşmazlığın niteliğine göre, P. Er mağdur-sanık H.A.hakkında açılan davanın çözümünde askeri yargının görevli olduğuna, bu nedenle 21. Jandarma Sınır Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 13.12.1995 gün ve 747-742 sayılı görevsizlik kararının, P. Er sanık A.P. hakkında açılan davanın çözümünde adli yargının görevli olduğuna bu nedenle Tatvan Sulh Ceza Mahkemesi'nin 7.10.1998 gün ve  yerinde 1997/13-1998/77 sayılı görevsizlik kararlarının kaldırılmasına 18.6.1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.