Vekili              : Av. Y.D.

            Davalı             : PTT   Genel Müdürlüğü

            Vekili              : Av. H.O.

            O  L  A  Y       : Davacı vekili;  müvekkilinin eski hükümlü ve işsiz olması nedeni ile Karaman İşçi Bulma Kurumuna müracaat ettiğini ve kendisine uygun olan Van Erciş Şeker Fabrikasında işe başlayabilmek için kuruma 15.6.2004 tarihinde başvurduğunu, fabrikaca çekilen kura sunucunda müvekkilinin de işe alınacağının ve işe davet mektubunda 6.8.2004 tarihinde saat 10’da toplantı salonunda olunması gerektiğinin bildirildiğini, 4 kişinin işi alınacağını ve noter kurası sonucunda 4 asil ve 4 yedek üye belirlendiğini, bunlardan birisinin müvekkili olduğunu, Şeker Fabrikasının işe davet mektubunu 30.7.2004 tarihinde APS ile postaya verdiğini ancak müvekkilinin eline 5.8.2006 tarihinde öğleden sonra geldiğini, postayla eline geçişi arasında 6 gün geçtiğini, Karaman - Van arasının 24 saat olduğunu, müvekkilinin eline geçer geçmez yola çıkmasına rağmen toplantı saatine yetişemediğini ve işe giremediğini, eski hükümlü ve işe girmesi kolay olmaması nedeni ile müvekkilinin davalının ihmalinden dolayı işe giremediğinden ve emekli oluncaya kadar alacağı maaş, ikramiye vs gelirlerden mahrum kaldığından bahisle;  fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 5.500 YTL maddi tazminatın davalıdan alınarak müvekkiline verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KARAMAN  1.  ASLİYE   HUKUK   MAHKEMESİ ;  26 .1 .2006  gün  ve  E: 2005 / 343,     

K:2006/17 sayı ile davanın, Erciş Şeker Fabrikasında işe başlatmak amacıyla noter huzurunda yapılan çekilişte ismi çıkan davacıya ilgililerce gönderilen davet mektubunun, davalı PTT idaresince geç iletilmesi nedeniyle davet mektubundaki yerde gün ve saatinde hazır olamayan ve bu yüzden işe başlayamayan davacının yoksun kaldığı gelirin, davalı idareden tazmini istemine ilişkin olduğu; idari makamların faaliyetleri nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıkları çözümleyen hukuk dalının Adli Yargı olmayıp, idari Yargı olduğu, bunun sonucu olarak; gerek Anayasanın ilgili hükmü, gerekse idari Yargılama Usul Yasasının ilgili hükümleri ile ilgili İdari Mahkemelerin Kuruluş ve Görevleri hakkındaki yasalarda, idarenin her türlü eylem ve işlemlerinin yargı denetimine bağlı olacağı ve bu yargı denetiminin de ilgili idari mahkemelerce çözümleneceği düzenlenmiş olup, getirilen düzenlemelerin buyurucu nitelik taşıdığı; somut olayda, davacının TC Ulaştırma Bakanlığına bağlı olan davalı PTT idaresinin hizmet kusurundan dolayı uğramış olduğu zararın tazminini istediği; açıklananlar aşığında, uyuşmazlığın çözüm yerinin Adli Yargı olmayıp, idari yargı olduğu gerekçesiyle davayı görev yönünden reddetmiş, anılan karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı vekili aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

KONYA 1. İDARE MAHKEMESİ; 3.10.2007 gün ve E: 2007/3 sayı ile, 1953 tarih ve 6145 sayılı Kanun ile "Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi" kurulmuş; 1924 tarih ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu'nun 10.6.1994 tarih ve 4000 sayılı Kanun'la değiştirilen 1. maddesi ile, posta ve telgraf tesis ve işletmesine ilişkin hizmetler Posta işletmesi Genel Müdürlüğü'nce (P.İ), telekomünikasyon hizmetleri ise Türk Telekomünikasyon A.Ş. tarafından yürütülecek şekilde yeniden yapılandırılmış; 27.1.2000 tarih ve 4502 sayılı Kanun ile de "Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü" adını almış olup, 22.2.2000 tarih ve 23972 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Ana Statü'nün "Hukuki Bünye" başlıklı 3. maddesinin 1 numaralı bendinde, bu Ana Statü ile teşkil olunan Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğünün, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir Kamu iktisadi Kuruluşu olduğu belirtilmiş ve aynı maddenin 2 numaralı bendinde de, 233 sayılı KHK ve bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabi bulunduğuna işaret edilmiş olduğu; buna göre, Posta ve Telgraf Teşkilatının, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşu ise de, 233 sayılı Kamu iktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Ana Statü ile, özerk bir tarzda ve ekonomik gereklere uygun olarak karlılık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda yönetilmesi amacıyla, iktisadi faaliyetleri bakımından özel hukuk hükümlerine tabi kılındığı; bu durumda, posta hizmetini yürüten Kuruluş ile bu hizmetten yararlananlar arasındaki hukuki ilişkinin, Kuruluşun günlük iktisadi faaliyetlerinden doğan bir özel hukuk ilişkisi niteliğini taşıdığında kuşkuya yer bulunmadığı, nitekim, posta faaliyeti sırasında doğan zararlardan dolayı Kuruluşun sorumluluğu ve sınırları ile ödenecek tazminatın miktarlarının, 1950 tarih ve 5584 sayılı Posta Kanunu'nun IV. Bölümünde yer alan 46-55. maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlendiği; belirtilen durum karşısında, olayda bir idari işlem ya da eylemden doğmuş bir zarar sözkonusu olmayıp, posta alıcısının uğradığı zarardan dolayı Kuruluşun tazmin yükümlülüğünün saptanmasına ilişkin bulunan davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözüm yerinin Adli Yargı Mahkemeleri olduğu sonucuna varıldığı;  açıklanan nedenlerle, Mahkemelerinin görevine girmeyen ve Karaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından da görevsizlik kararı verilen bu davada, görevli mahkemenin belirlenmesi için iş bu dava dosyasının ve Karaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesince Mahkemelerine gönderilip dava dosyaları içerisinde yer alan Karaman 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2005/343, K:2006/17 sayılı dava dosyasının, 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi'nin Kuruluş ve  İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine, Uyuşmazlık Mahkemesince bir karar verilinceye kadar yargılamanın ertelenmesine karar verilmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE :

            Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mustafa KICALIOĞLU, Erdoğan BUYURGAN, Habibe ÜNAL, Ayper GÖKTUNA, Muhittin KARATOPRAK ve Gürbüz GÜMÜŞAY’ın katılımlarıyla yapılan 2.6.2008 günlü toplantısında;

            I-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasanın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre İdare Mahkemesince anılan Yasanın 19. maddesinde öngörülen şekilde başvurulduğu ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.  

II-ESASIN İNCELENMESİ  : Raportör-Hakim Taşkın Çelik’in, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ayla SONGÖR ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 Dava, eski hükümlü ve işsiz olan davacının, Van Erciş Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi tarafından gönderilen işe davet mektubunun PTT Genel Müdürlüğü tarafından zamanında teslim edilmediğinden bahisle işe giremediği ileri sürülerek hizmet kusuru nedeniyle uğramış olduğu 5.500.YTL maddi zararın tazmini istemiyle açılmıştır.

1953 tarih ve 6145 sayılı Kanun ile “Türkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon İşletmesi” kurulmuş; 1924 tarih ve 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu’nun10.6.1994tarih ve 4000 sayılı Kanun’la değiştirilen 1. maddesi ile, posta ve telgraf tesis ve işletmesine ilişkin hizmetler Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü’nce (P.İ), telekomünikasyon hizmetleri ise Türk Telekomünikasyon A.Ş. tarafından yürütülecek şekilde yeniden yapılandırılmış;27.1.2000tarih ve 4502 sayılı Kanun ile de “Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü” adını almış olup,22.2.2000tarih ve 23972 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ana Statü’nün “Hukuki Bünye” başlıklı 3. maddesinin 1 numaralı bendinde, bu Ana Statü ile teşkil olunan Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü’nün, tüzel kişiliğe sahip, faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir Kamu İktisadi Kuruluşu olduğu belirtilmiş ve aynı maddenin 2 numaralı bendinde de, 233 sayılı KHK ve bu Ana Statü hükümleri saklı kalmak üzere özel hukuk hükümlerine tabi bulunduğuna işaret edilmiştir.

Buna göre, Posta ve Telgraf Teşkilatı, tekel kapsamında kamu hizmeti yürüten, tüzel kişiliğe sahip bir kamu kuruluşu ise de, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ve Ana Statü ile, özerk bir tarzda ve ekonomik gereklere uygun olarak kârlılık ve verimlilik ilkeleri doğrultusunda yönetilmesi amacıyla, iktisadi faaliyetleri bakımından özel hukuk hükümlerine tabi kılındığı açıktır.

Bu durumda, posta hizmetini yürüten Kuruluş ile bu hizmetten yararlananlar arasındaki hukuki ilişkinin, Kuruluşun günlük iktisadi faaliyetlerinden doğan bir özel hukuk ilişkisi niteliğini taşıdığında kuşkuya yer yoktur.

Nitekim, posta faaliyeti sırasında doğan zararlardan dolayı Kuruluşun sorumluluğu ve sınırları ile ödenecek tazminatın miktarları, 1950 tarih ve 5584 sayılı Posta Kanunu’nun IV. Bölümünde yer alan 46-55. maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Belirtilen durum karşısında, olayda bir idari işlem ya da eylemden doğmuş bir zarar söz konusu olmayıp, posta alıcısının uğradığı zarardan dolayı Kuruluşun tazmin yükümlülüğünün saptanmasına ilişkin bulunan davanın, özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümünde adli yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi’nce yapılan başvurunun kabulü ile Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ    : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Konya 1. İdare Mahkemesi’nin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Karaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 26.1.2006 gün ve E:2005/343 K: 2006/17 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 2.6.2008 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.