|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2018/199 KARAR NO : 2018/338 KARAR TR: 28.05.2018 |
ÖZET : Davacı şirket ile davalı idare arasında yapılan Kira Kontratı ve Şartnamesi uyarınca, davacının para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin ceza ihbarnamesinin iptali istemiyle açılan davanın ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : F.D.K. Turizm İnşaat Tekstil Gıda Ticaret İthalat İhracat
Limited Şirketi
Vekili: Av. H.T.
Davalı : Fethiye Belediye Başkanlığı
Vekili: Av. M.E.
OLAY : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili ile davalı idare arasında Muğla İli, Fethiye İlçesi, Foça Mahallesi, Çalış Plajı, Otel M. ile Ş.B. arasında yer alan kafeteryanın kullanımı için 27.10.2006 tarih ve 21557 yevmiye numarası ile Fethiye 3.Noterliği'nce üç yıllık süre için kira sözleşmesi düzenlendiğini; sözleşme süresinin bitiminden itibaren her yıl sair tarih ve encümen kararları ile birer yıllık süreler için kira ilişkisinin yenilendiğini; en son kira ilişkisinin bitim tarihinin 1.11.2015 olduğunu; ancak davalı idarenin kira kontratı ve kira şartnamesinin 19. maddesinde yer alan kullanım hakkı süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için, cari yıl kira bedelinin %1 oranında ödeneceğine ilişkin maddesi uyarınca01.12.2016 tarih ve 2016/1546 sayılı 172.500,00-TL para cezasına ilişkin ceza ihbarnamesinin ve 01.12.2016 tarih ve 2016/1 sayılı 51.113,00-TL tutarlı ecrimisil ihbarnamesinin tebliğ edildiğini ileri sürerek, tebliğ üzerine para cezasına ilişkin ceza ihbarnamesinin iptali istemiyle 10.12.2016 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.
FETHİYE SULH CEZA HAKİMLİĞİ: 16.3.2017 gün, D.İş: 2016/2599 sayı ile,toplanan deliller ve uygulanan ceza ihbamanesi ile müteerrizin ceza ihbarnamesine karşı itirazda bulunulduğu, her ne kadar 1.12.2016 tarih ve 2016/1546 dosya sayılı ceza ihbarnamesinde tebliğ tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde Fethiye Sulh Ceza Hakimliğine dava açılabileceği belirtilmiş ise de; ceza ihbarnamesinin Fethiye Belediyesi ve şirket arasında Fethiye 3. Noterliğince düzenlenen 27.10.2006 tarih ve 21557 sayılı Kira Kontratosu ve Eki Şartnameleri gereğince tanzim edildiği, 2886 Sayılı Yasa gereğince yapılan işlemlerin idari işlemler olduğu ve idare mahkemelerinin görevi alanında kaldığı görülmekle; dosyaya bakma yetkisinin idare mahkemelerine ait olduğu anlaşıldığından 5326 sayılı Kanun'un 28/1-b maddesi gereğince başvurunun görev yönünden reddine kararvermiş, bu karar kesinleşmiştir.
Davacı vekilibu kez aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
Muğla 2. İdare Mahkemesi : 24.5.2017 gün ve E:2017/594, K:2017/939 sayı ile,idarenin davacı ile yapmış olduğu kira sözleşmesinin idarenin özel hukuk alanında gerçekleştirdiği bir hukuksal işlem olduğu ve bu ilişkiden doğan hakların kullanılmasına ve takibine ilişkin davaların da özel hukuk hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceği dikkate alındığında, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargının görevinde bulunduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a. maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş, bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf isteminde bulunulmuştur.
İzmir Bölge İdare Mahkemesi Altıncı İdare Dava Dairesi: 7.12.2017 gün ve E:2017/1922, K:2017/1764 sayı ile, olayda adli yargı yerinde verilen "görevsizlik" kararının kesinleşmesi üzerine açılan davada; uyuşmazlığın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu değerlendirmesini yapan Mahkemenin 2247 sayılı Yasanın 19. maddesi uyarınca görevli merciin belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvuruda bulunması gerekirken; bu yolu kullanmayarak davanın "görevsizlik nedeniyle reddine" karar vermesininusul kurallarına uygun olmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararın kaldırılmasına karar vermiştir.
MUĞLA 2. İDARE MAHKEMESİ: 28.2.2018 gün ve E:2018/114 sayı ile, idarenin davacı ile yapmış olduğu kira sözleşmesinin idarenin özel hukuk alanında gerçekleştirdiği bir hukuksal işlem olduğu ve bu ilişkiden doğan hakların kullanılmasına ve takibine ilişkin davaların da özel hukuk hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceği dikkate alındığında, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün adli yargının görevinde bulunduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle, 2247 sayılı Yasanın 19. maddesine göre görevli yargı merciinin belirlenebilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine ve dosya incelemesinin bu konuda Uyuşmazlık Mahkemesince karar verilinceye kadar ertelenmesine karar vermiş, dava dosyası 15.3.2018 tarih ve E:2018/114sayılı üst yazısı ile Mahkememize gönderilmiş olup, 19.3.2018 tarihinde kayda girmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Nuri NECİPOĞLU’nun Başkanlığında, Üyeler: Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Suna TÜRE, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN ve Turgay Tuncay VARLI’nın katılımlarıyla yapılan 28.05.2018 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27.maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı yasa’nın 19.maddesinde öngörülen biçimde görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının, son görevsizlik kararını veren mahkemece, adli yargı dosyası da temin edilmek suretiyle Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Gülşen AKAR PEHLİVAN’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, 01.12.2016 tarih ve 2016/1546 sayılı 172.500,00 TL para cezasına ilişkin ceza ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmıştır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 1. maddesinde; ‘‘Sözleşme, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulur. İrade açıklaması, açık veya örtülü olabilir.’’ hükmüne yer verilmiş, 299. maddesinde özel sözleşme türlerinden kira sözleşmesi, ‘‘…kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.’’ şeklinde tanımlanmıştır. Kanunun 327. maddesinde ise; ‘‘Açık veya örtülü biçimde bir süre belirlenmişse, kira sözleşmesi bu sürenin sonunda kendiliğinden sona erer. Taraflar, bu durumda, açık bir anlaşma olmaksızın kira ilişkisini sürdürürlerse, kira sözleşmesi belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.’’ hükmü ile belirli süreli kira sözleşmelerinin sona erme şekli ifade edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Fethiye Belediyesinin hüküm ve tasarrufu altında bulunan Foça Mahallesi, Çalış Plajı, Otel M. ile Ş.B. arasında yer alan ve Özel Çevre Koruma Kurumunun Tip Projesine göre yapılan 100 m2’lik kapalı alana sahip Kafeterya 27.10.2006 tarih, 21557 sayılı Kira Sözleşmesi ve İhale Şartnamesi ile 1.11.2006 tarihinden itibaren üç yıllığına F.D.K. Turizm İnşaat Tekstil Gıda Ticaret İthalat İhracat Limited Şirketine kiraya verildiği; şirketin kiracılığının 1.11.2009 tarihinden 1.11.2015 tarihine kadar Belediye Encümen Kararı ile birer yıllık süreler halinde uzatıldığı; F.D.K. Turizm İnşaat Tekstil Gıda Ticaret İthalat İhracat Limited Şirketine 3.9.2015 tarih 9042 sayılı yazı ile Kira Sözleşmesinin fesh edildiğinin bildirildiği ve Tebligat Mazbatası ile 9.9.2015 tarihinde tebliğ edildiği; söz konusu taşınmazın 2886 Sayılı Yasa kapsamında 29.9.2016 tarihinde ihalesinin yapıldığı; ihalenin söz konusu taşınmazda bulunan F.D.K. Turizm İnşaat Tekstil Gıda Ticaret İthalat İhracat Limited Şirketi üzerinde kaldığı; ihale kararına istinaden Belediye ile söz konusu şirketin 17.10.2016 tarih ve 010410 nolu Kira Sözleşmesini imzaladığı; davacı şirketin taşınmazda 1.11.2015 tarihinden 16.10.2016 tarihine kadar fuzuli işgalci olarak bulunduğu 345 günlük 51.113,-TL ecrimisil tahakkuku yapıldığının 6.12.2016 tarihli Tebliğ Mazbatası ile tebliğ edildiği; diğer yandan, Fethiye Belediyesi ile F.D.K. Turizm İnşaat Tekstil Gıda Ticaret Gıda Ticaret İthalat İhracat Limited Şirketi arasında imzalanan 27/10/2006 tarih 21557 no ile onaylı Kira Kontratosu ve eklerine istinaden kiracısı bulunduğu taşınmazı davacı şirket 3.09.2015 tarih 95742943/320.12.2/9042 sayılı yazı ve ekine istinaden 15 gün içinde boşaltıp Belediyeye teslim etmediğinden 345 gün fuzuli kullanım olduğu nedeniyle Kira Kontratı ve eki Kira Şartnamesinin 19.maddesinde “Kullanım hakkı süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmazın idareye teslim edilmeksizin geçen her gün için, cari yıl kira bedelinin % 1 (yüzde bir) oranında ceza itirazsız olarak ödenir” denildiğinden taşınmazın cari yıl kira bedelinin 50.000,00-TL olduğu taşınmaza ait 2.11.2015- 16.10.2016 tarihleri arası 11,5 ay (345 gün) ceza tahakkuku yapılarak; davacı şirket hakkında 1.12.2016 gün ve 2016/1546 sayı ile 27.10.2006 tarih ve 21557 sayılı kira kontratosu ve Eki şartnameleri gereğince ceza ihbarnamesi düzenlenerek 172.500,00-TL para cezası verildiği ve bu cezanın dava konusu edildiği anlaşılmıştır.
Dolayısıyla belediyenin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazın kiracısı olan davacı ile davalı idare arasında düzenlenmiş bulunan kira sözleşmesi yoluyla Borçlar Kanununda ifadesini bulan kiracı-kiralayan ilişkisinin kurulduğu açıktır.
Yukarıda belirtildiği üzere ve olayda idarece kamu gücüne dayalı, re'sen ve tek yanlı olarak tesis edilmiş bir işlem veya alacağın idari usullerle tahsil edilmesi söz konusu olmayıp, taraflar arasındaki kira sözleşmesinin uygulanmasından doğan davanın, özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümlenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle davanın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu dolayısıyla, Muğla 2. İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile, Fethiye Sulh Ceza Hakimliğince verilen 16.3.2017 gün, D.İş: 2016/2599 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Muğla 2. İdare Mahkemesi’nin başvurusunun kabulü ile, Fethiye Sulh Ceza Hakimliğince verilen 16.3.2017 gün, D.İş: 2016/2599 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 28.05.2018 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Nuri Şükrü Mehmet Suna
NECİPOĞLU BOZERAKSU TÜRE
Üye ÜyeÜye
Alaittin Ali Süleyman Hilmi Turgay Tuncay
ÖĞÜŞ AYDIN VARLI