Davacı           : K.H.

            Sanık             : M. S.

             O L A Y          : Malatya 2.Ordu Ulş.Er Eğt. A. 1.Tb. 2.Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık Ulş. Çvş. M.S.'nın, izinde bulunduğu 2.10.2000 günü, gece saat 24.00 sıralarında bulunduğu kahvehanenin kapanmasını isteyen polis memurlarına "diğer kahvehaneler niye açık" şeklinde aldığı alkolün etkisiyle bağırıp çağırdığı, böylece, adiyen sarhoşluk suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 571/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Dörtyol Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2.11.2000 gün ve E:2000/755, K:2000/292 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

DÖRTYOL SULH CEZA MAHKEMESİ: 14.3.2001 gün ve E:2000/633, K:2001/257 sayıyla; asker kişi sanığın, sarhoşluk suçunu işlediği ileri sürüldüğünden, eylemin Askeri Ceza Kanunu'nun 150. maddesinde düzenlenen suçu oluşturacağı gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 2.Ordu Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

 2. ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 12.12.2001 gün ve E:2001/639, K:2001/479 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin, askeri suç olmadığı, askeri bir suça bağlı bulunmadığı ve yargılama sırasında sanığın terhis edilmiş olması nedeniyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş,  kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, 2. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

 İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Ahmet ALKIŞ, Tamer KORKMAZ'ın  katılımlarıyla yapılan 18.11.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ULUGÖL'ün, davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

             ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.        

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında, görevsizlik kararı veren adli yargı yerince sanığa yüklenen suçun, Askeri Ceza Kanunu'nun 150. maddesinde düzenlenen suçu oluşturacağı gerekçesine yer verilmiş ise de iddianame içeriğine göre, sanığa yüklenen eylemin subutu halinde unsurları ve cezalarıyla Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenmiş bulunan "sarhoşluk" suçunu oluşturabileceği anlaşılmaktadır. Bu suçun da askeri suç olmadığı kuşkusuzdur. 

353 sayılı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

            Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir. 

            Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.   

Somut olayda, asker kişi sanık hakkında, unsurları ve cezaları Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen "sarhoşluk" suçu nedeniyle kamu davası açıldığı, yargılama sırasında sanığın terhis edildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanığın askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa  ile  değişik  17.  maddesi  hükmü  uyarınca,  davanın  adli  yargı  yerinde  görülmesi ve  Dörtyol  Sulh  Ceza  Mahkemesi'nin  görevsizlik  kararının  kaldırılması  gerekmektedir. 

            SONUÇ         : Davanın çözümünde ADLi yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Dörtyol Sulh Ceza Mahkemesi'nin 14.3.2001 günlü, E:2000/633, K:2001/257 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına, 18.11.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.