Ölen               : S.Ö.

            Müdahil         : K.Ö.

            Sanık             : M.Ç. 

            OLAY             : Çanakkale Dz. Er. Eğt. Tb. Komutanlığı emrinde görevli sanık Dz.Er M.Ç.'in, 23.4.1999 günü, 15.00 - 18.00 saatleri arasında, cephane kapı nöbetçisi olduğu sırada,  G-3 piyade tüfeği ile nöbetini tutmaya başladıktan birkaç dakika sonra, silahına mermi sürüp emniyetini açtığı ve 5 m. uzağında çimlerin üzerinde yüzüstü bir vaziyette askeri kaputunun üzerinde uyumakta olan aynı Komutanlık emrinde görevli Dz.Er S.Ö.'e nişan alarak ateş ettiği, S.Ö.'ün , kafasına isabet eden mermi nedeniyle oluşan beyin travması sonucu öldüğü, böylece, kasten adam öldürmek suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 448. , Askeri Ceza Kanunu'nun 50, 51/B. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Kuzey Deniz Saha Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 17.5.1999 gün ve E:1999/1300, K:1999/218 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

             KUZEY DENİZ SAHA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ : 14.11.2000 gün ve E:2000/116, K:2000/443 sayıyla; yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması, yargılama sırasında sanığın terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olması nedeniyle yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Çanakkale Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

             ÇANAKKALE AĞIR CEZA MAHKEMESİ : 6.11.2001 gün ve E:2001/56, K:2001/345 sayıyla; asker kişi sanığı, asker kişiye karşı, askeri mahalde, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlediği ileri sürülen suç nedeniyle yargılama görevinin askeri mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası,Çanakkale Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.       

           İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Samia AKBULUT'un Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ' ın  katılımlarıyla yapılan 27.5.2002 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Haluk ZEYBEL 'in, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

 USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oy birliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

 "Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.       

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir.

             Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir.

             Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. Artık, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır.

 Somut olayda, görevsizlik kararı veren adli yargı yerine, asker kişi sanık hakkında, asker kişiye karşı, askeri mahalde, askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği ileri sürülen suç nedeniyle açılan kamu davasında, sanığın askerlikle ilişiğinin kesilmesiyle askeri mahkemenin görevinin sona ermeyeceği gerekçesine yer verilmiş ise de; sanığın yargılama aşamasında terhis edildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Bu durumda, yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanığın askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesi hükmü uyarınca, davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Çanakkale Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ         : Davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Çanakkale Ağır  Ceza  Mahkemesi'nin  6.11.2001  günlü,  E :2001/56,  K :2001/345 sayılı görevsizlik KARARININ kaldırılmasına,27.5.2002 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ   ile karar verildi.