|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2021/474 KARAR NO : 2021/467 KARAR TR : 20/09/2021 |
ÖZET: İcra ve İflas Kanunu'nun 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının, ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : Z.S. A.Ş.
Vekili : Av. O.D.
Davalı : Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. M.Ç.
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacı vekili, davacı şirketçe sigortalanan 34 B.... plakalı aracın, 06/02/2019 tarihinde Şaşmaz Dökmeciler Sanayi Sitesi 2492 cadde üzerinde seyir halindeyken su dolu çukura düşmesi sonucu oluşan kaza sebebiyle ortaya çıkan 2.320 TL tutarındaki hasarın davacı şirket tarafından teminat kapsamında ödenmesi sonrasında, kazanın meydana gelmesinde davalı idarenin kusurlu olduğundan bahisle yapılan ödemenin faiziyle birlikte tahsili için başlatılan icra takibinin itiraz üzerine durduğunu belirterek itirazın iptaline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesi, E.2020/251 K.2021/59 sayılı dosyasında, 26/01/2021 tarihinde "Davanın HMK'nın 114 1-b, 115/2 maddeleri gereğince yargı yolunun caiz olmaması nedeniyle dava şartı yokluğundan usulden reddine" karar vermiş, kararın istinaf edilmeksizin 26/04/2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir;
"...Davacının dava konusu olayda idarenin ihmali, kasıtlı kusuru olduğu iddiasında bulunduğu, kazanın meydana geldiği yerde davalı idarenin kendi hakim ve sorumluluğunda olan yolun asfalt kaplaması üzerinde herhangi bir uyarı ya da işaretleme olmaksızın yolda bulunan çukur nedeniyle idarenin hizmet kusurunun bulunduğu, idarenin haksız eylem ve işlemlerinden dolayı tam yargı davasının idari yargıda açılması gerektiği ..."
3. Davacı vekili bu kez rücuan tazminat istemiyle idari yargıda dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
4. Ankara 5. İdare Mahkemesi, E.2021/943 sayılı dosyasında 09/06/2021 tarihli gönderme kararıyla; 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesi'nin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin belirlenmesi için 29/06/2021 tarih ve E.2021/943 sayılı üst yazı ile Uyuşmazlık Mahkemesine başvurmuştur. Kararın gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
"2918 sayılı Yasa'nın 19.1.2011 günlü Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6099 sayılı Yasa'nın 14. maddesiyle değişik "Görevli ve Yetkili Mahkeme" başlıklı 110. maddesinde, “İşleteni veya sahibi Devlet ve diğer kamu kuruluşları olan araçların sebebiyet verdiği zararlara ilişkin olanları dahil, bu Kanundan doğan sorumluluk davaları, adli yargıda görülür. Zarar görenin kamu görevlisi olması, bu fıkra hükmünün uygulanmasını önlemez. Hemzemin geçitte meydana gelen tren-trafık kazalarında da bu Kanun hükümleri uygulanır.
Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket tarafından sigortalanan 34 BHS 171 plaka sayılı araçta, 06.02.2019 tarihinde Ankara ili Etimesgut ilçesi Bahçekapı mahallesi Şaşmaz 2492. caddesinde seyir halinde iken no:3/2 adresinde yer alan binanın önündeki su dolu çukura düşmesi neticesinde maddi hasar meydana geldiği, hasarın tamiri ve giderilmesi için ödenen 2.320,30-TL tazminatın idarenin hizmet kusuru bulunduğundan bahisle ödeme tarihi olan 30.05.2019 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2918 sayılı Kanun'un 110. maddesi hükmünün iptali istemiyle idare mahkemesince yapılan başvuru neticesinde, Anayasa Mahkemesi'nin 08.12.2011 tarih ve E:2011/124, K:2011/160 sayılı kararı ile, "2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ’nurı 110. maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanun 'dan doğan sorumluluk davalarının adli yargıda görüleceği öngörülmektedir. İtiraz başvurusunda bulunan mahkeme ise idare mahkemesi olup davaya bakmakta görevli ve yetkili mahkeme değildir." gerekçesi ile başvuruyu reddettiği dikkate alındığında, anılan Kanunda yer alan görev kuralının idarelerin hizmet kusurundan kaynaklanan davaları da kapsadığının kabulü gerekmektedir.
Bu durumda; 2918 sayılı Kanun'un 110. maddesinde yapılan değişiklik sonrası, Karayolları Trafik Kanunu'na dayalı olarak Kanun değişikliğinin yürürlüğe girdiği 19.01.2011 tarihi sonrasında açılan sorumluluk davalarında adli yargı mercilerinin görevli olduğuna ilişkin düzenleme dikkate alındığında, işbu davanın görüm ve çözümünün adli yargı yerlerinin görevinde olduğu sonucuna varılmıştır..."
III. İLGİLİ HUKUK
5. 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun “İlamsız takip” başlıklı Üçüncü Bap, 42-49. maddelerinde takip yöntemleri gösterilmiş; değişik 58. maddesinde, takip talebinin icra dairesine yazı ile veya sözlü olarak veya elektronik ortamda yapılacağına işaret edilmiş, değişik 60. maddesine göre, takip talebi üzerine icra müdürünce ödeme emri düzenleneceği ve 62-65. maddelerde itiraza ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, değişik 66. maddede, süresi içinde yapılan itirazın takibi durduracağı kurala bağlanmıştır.
6. Aynı Kanun'un 67. maddesi şöyledir:
"Takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağının varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir.
Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu, takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı, diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde kırkından aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkûm edilir.
İtiraz eden veli, vasi veya mirasçı ise, borçlu hakkında tazminat hükmolunması kötü niyetin sübutuna bağlıdır.
Birinci fıkrada yazılı itirazın iptali süresini geçiren alacaklının umumi hükümler dairesinde alacağını dava etmek hakkı saklıdır ”
7. Anılan Kanun'un değişik 1. maddesinin birinci fıkrasında, “Her asliye mahkemesinin yargı çevresinde yeteri kadar icra dairesi bulunur” denilmektedir.
8. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı” başlıklı 2. maddesinde, idari dava türleri: a)İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları, b)İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları, c)Tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olarak sayılmıştır.
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
A. İlk İnceleme
9. Uyuşmazlık Mahkemesinin Celal Mümtaz AKINCI’nın başkanlığında, Üyeler Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 20/09/2021 tarihli toplantısında; 2247 sayılı Kanun'un 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre, İdare Mahkemesince, anılan Kanun'un 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, Mahkemece idari yargı dosyasının ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
B. Esasın İncelenmesi
10. Raportör-Hâkim Engin SELİMOGLU’nun, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
11. Dava, davalı Belediyenin sorumluluk alanındaki yolda meydana gelen kaza sebebiyle, sigorta kapsamında ödenen hasar bedelinin tahsili amacıyla yürütülen icra takibine yapılan itirazın iptali istemiyle açılmıştır.
12. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, itiraz nedeniyle takibin durması üzerine alacaklıya, itirazın iptali için 2004 sayılı Kanun'da iki yola başvurma olanağı tanınmış olup, bunlardan birincisi, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak, İkincisi ise 68, ek 68/a ve ek 68/b maddelerine göre tetkik merciinden itirazın kaldırılmasını istemektir. İncelenen uyuşmazlıkta alacaklı konumundaki davacı tarafından, 67. maddeye göre mahkemeye başvurmak suretiyle itirazın iptali davası açılmıştır.
13. Yukarıda hükmü yazılı 67. maddede sözü edilen mahkeme ile icra dairesinin bulunduğu yargı çevresi bakımından bağlı olduğu asliye mahkemesinin anlaşılması ve takip hukukuna özgü bulunan itirazın iptali davasının adli yargı yerinde görülmesi gerektiği açıktır.
14. Bu duruma göre, İcra ve İflas Kanunu’nun değişik 67. maddesine göre açılan itirazın iptali davasının görüm ve çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu sonucuna varılmıştır. Kaldı ki davanın idarenin hizmet kusuru sonucu oluşan trafik kazasından kaynaklanan rücuan tazminat davası olarak kabulü halinde de, Uyuşmazlık Mahkemesinin yerleşik içtihatları gereği 2918 sayılı Kanun uyarınca açılan her türlü sorumluluk davalarında adli yargı görevlidir.
15. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Ankara 5. İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/01/2021 tarihli ve E.2020/251, K.2021/59 sayılı görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Davanın çözümünde ADLİ YARGI YERİNİN GÖREVLİ OLDUĞUNA,
B. Ankara 5. İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Ankara 7. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26/01/2021 tarihli ve E.2020/251, K.2021/59 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,
20/09/2021 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Celal Mümtaz AKINCI |
Üye Şükrü BOZER |
Üye Mehmet AKSU |
Üye Birol SONER |
|
|
Üye Aydemir TUNÇ |
Üye Nurdane TOPUZ |
Üye Ahmet ARSLAN |