OLAY : Sınır tabur bölüğünde Jandarma Astsubay Çavuş olan sanığın, köy görevindeyken güvercin çaldığı ve askerlere: "PKK lı teröristlere ateş etmeyin, çatışmaya girmeyin, zira sonra sivil hayatta sizi rahat bırakmazlar" dediği, bu suretle görevini ihmal ettiği tespit edilerek Nusaybin İlçe İdare Kurulunun 24.4.1989 gün ve 5 sayılı kararı ile TCK. 492, 65 ve 230. maddeleri gereğince yargılanması için Luzumu Muhakeme kararı verilmiş ve Nusaybin Cumhuriyet Savcılığının 3.7.1991 gün ve 184-91 sayılı Ek iddianamesi ile, yalnız hırsızlık suçundan dolayı TCK. 491/1. ve 522 maddeleri uyarınca cezalandırılması istemi ile kamu davası açılmıştır.

NUSAYBİN ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: Dava dosyasının daha önce sanık hakkında hırsızlığa teşebbüs suçundan dolayı açılmış bulunan 89/95 esas sayılı dosya ile birleştirilmesine karar verdikten sonra, 10.7.1995 gün ve E. 1989/95; K. 1995/128 sayıyla: Sanık hakkında TCK. 230. maddesine uyan ve görev yaptığı sırada personele: "PKK lı teröristlere ateş etmeyin, çatışmaya girmeyin zira sonra sivil hayatta sizi rahat bırakmazlar" demek suretiyle işlediği suç ile, Yasanın 492/1. maddesine uyan, görevi sırasında güvercin çalma suçunun askerlik görevi sırasında asker kişi tarafından askeri mahalde işlenmiş olması ve askerlik şeref ve haysiyetiyle ilgili bulunması nedeniyle Askeri Ceza Yasasının 136. maddesi de gözönüne alındığında çözümünün askeri mahkemenin görevine girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

DİYARBAKIR 7. KOLORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 5.3.1996 gün ve 567-82 sayıyla: Sanığın, askeri, "PKK ile çatışmaya girmeyin, zira sonra sizi sivil hayatta rahat bırakmazlar" şeklindeki eyleminin subut bulması halinde TCK. 153. maddesinde düzenlenen "askeri itaatsizliğe teşvik" suçunu oluşturacağı kanaatına vararak bu suçtan yargılama görevinin Genelkurmay Başkanlığı Askeri Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine; sivil şahsın kafesinden güvercin çalmak eyleminin de askeri bir suç olmadığı, askeri mahalde ve askere karşı ve askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlenmediği ve dosya kapsamından sanığın silahlı kuvvetlerle ilişkisinin kesildiğinin anlaşıması ile askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesilmiş olduğu gerekçesiyle, davanın çözümünün adli yargıya ait bulunduğuna, meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlığının çözümlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiş; dosya, Diyarbakır 7. Kolordu Komutanlığı Askeri Savcılığının 1.11.1996 gün ve A-10 sayılı yazıları ekinde Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümü, Selçuk Tüzün'ün Başkanlığında, İrfan Kılınç, Teoman Üneri, Seydi Yetkin, Fahrettin Demirağ, Dr. Ferhat Ferhanoğlu, A.Necmi Özler'in katılmaları ile yaptığı 20.12.1996 günlü toplantıda, raportör Hakim Ayten Anıl'ın raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; toplantıda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı yerine katılan Savcı Erdoğan Güneş ile Askeri Yargıtay Başsavcısı yerine katılan Hava Hakim Yarbay A.Fahir Kayacan'ın, davanın çözümünün adli yargı yerinin görevine girdiği yolundaki yazılı düşünceleri doğrultusunda; sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

353 sayılı Askeri Mahkemelerin Kuruluşu ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığını taşıyan 9. maddesinde: "Askeri mahkemelerin görevleri, asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara bakmak" olarak sayılmıştır.

Askeri suç ise, öğretide ve uygulamada:

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasasında yazılı olan, bir diğer ifadeyle, askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasasında, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasasına atıf suretiyle, askeri suç haline getirilen suçlar olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir. 2803 sayılı Jandarma Teşkilat Görev ve Yetkileri Yasası'nın 7. maddesinde Jandarmanın sorumluluk alanlarında görevleri:

a) Mülki görevleri; Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kurumları ve tutukevleri dış korumalarını yapmak,

b) Adli görevi;

İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek,

c) Askeri görevleri;

Askeri kanun ve nizamların gereği görevlerde Genelkurmay Başkanlığınca verilen görevleri yapmak,

d) Diğer görevleri;

Yukarıda belirtilen görevler dışında kalan ve diğer kanun ve nizam hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla Jandarmaya verilen görevleri yapmak, şeklinde sayılmıştır.

Jandarma Astsubay olan sanık hırsızlık suçunu köy görevindeyken işlemiştir. Bu görev Jandarmanın mülki görev niteliğindedir. Hırsızlık suçu askeri bir suç olmadığı gibi, askeri bir suça bağlı veya atıf suretiyle askeri suç niteliği kazanmış da değildir.

Açıklanan nedenlerle açılan kamu davasının adli yargı yerinde çözümlenmesi, Nusaybin Asliye Ceza Mahkemesinin hırsızlık suçundan dolayı verdiği görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre davanın Adli yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Nusaybin Asliye Ceza Mahkemesinin 10.7.1995 günlü E. 1989/95, K. 1995/128 sayılı görevsizlik kararının hırsızlık suçu yönünden kaldırılmasına, 20.12.1996 gününde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.