Davacı: K. H.

Sanık: R. B.

O L A Y: Güven Bekirhan'ın Mayıs 2002 celbinde sevke tabi olduğu, askerlik yapmak istemediği, akrabaları vasıtasıyla Kasımpaşa Deniz Hastenesinde sivil memur olarak görev yapan Semra Dündar ile irtibat kurduğu, sahte rapor almak konusunda 9000 Dolar karşılığında anlaştığı, Semra Dündar'ın akrabası olan sivil kişi sanık Resul Berge ile irtibata geçerek sahte rapor almak için Kütahya'ya gideceğini bildirmesi üzerine, sanık Resul Berge'nin önceden tanıdığı İrfan Kömür ile Cuma Polat'ı Kütahya'ya çağırdığı, üçünün Semra Dündar ile Güven Bekirhan'ı Kütahya'da otogarda karşıladıktan sonra, hep birlikte Altıntaş Askerlik Şubesinden Güven Bekirhan'ın akıl hastası olduğunu söyleyerek sevk alıp, 7.5.2002 tarihinde Kütahya 100 Yataklı Hava Hastanesine gittikleri, burada görevli doktorun Güven Bekirhan'dan şüphelenip daha önce de deli takliti yapan birini yakaladığını belirtmesi üzerine, Güven Bekirhan'ın herşeyi anlattığı, böylece, sanık Resul Berge'nin bir kişiyi askerlikten kurtarmak bahanesiyle dolandırıcılığa eksik teşebbüs suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan 765 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 64/1, 504/6,61, 522/1. maddeleri uyarınca cezalandırılması istemiyle Kütahya Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 24.12.2004 gün ve E:2004/2656, K:2004/278 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

KÜTAHYA AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 31.3.2006 gün ve E:2005/2, K:2006/59 sayıyla; olaya karışan diğer kişeler hakkında askeri savcılıkça açılan kamu davasında, askeri mahkemenin eylemin Türk Ceza Kanunu'nun 504/6. maddesinde düzenlenen suç kapsamında kaldığından bahisle verdiği görevsizlik kararının, Askeri Yargıtay tarafından, eylemin bir bütün olarak askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçunu oluşturacağı nedeniyle bozulmasına karar verildiği gözetildiğinde, sanığa yüklenen eylemin de askerlikten kurtulmak için hile yapmak suçunu oluşturacağı, bu durumda da sanığı yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, 1. Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

1. HAVA KUVVETİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 15.11.2006 gün ve E:2006/473, K:2006/584 sayıyla; 353 sayılı Yasa'nın 5530 sayılı Yasa ile değiştirilmesi ve bu değişiklik sonrası barış zamanında sivil kişilerin Askeri Ceza Kanununa tabi suçlarında yargılamanın adliye mahkemelerince Askeri Ceza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılacağının belirtilmesi karşısında, yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevli ve yetkili mahkemenin Kütahya Asliye Ceza Mahkemesi olduğu belirtilerek görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, Kütahya 2. Asliye Ceza Mahkemesi'ne gönderilen dava dosyasında, iddianamedeki sevk maddesine göre yargılama görevinin ağır ceza mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş, karar kesinleştikten sonra dava dosyası Kütahya Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmiştir.

Kütahya Ağır Ceza Mahkemesince, Kütahya 2. Asliye Ceza Mahkemesi ile 1. Hava Kuvveti Komutanlığı Askeri Mahkemesi arasında oluşan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için dava dosyası, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ahmet AKYALÇIN'ın Başkanlığında, Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Recep SÖZEN, Tamer KORKMAZ, Hasan DENGİZ'in, katılımlarıyla yapılan 02.07.2007 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözü-münde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ayla SONGÖR'ün adli yargı, Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Kamil SEVİMLİ'nin davanın çözümünün adli yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanığın sivil kişi olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan (sivil) kişilerin askeri mahkemelerde yargılanma koşullarını belirleyen maddeleri yönünden değerlendirme yapılması gerekmektedir.

353 sayılı Yasa'nın 11. maddesinde, "Askeri mahkemeler, asker olmayan kişilerin aşağıda yazılı suçlarına ilişkin davalarına bakarlar.

A) Askeri Ceza Kanununun 55, 56, 57, 58, 59, 63, 64, 81, 93, 94, 95, 100, 101 ve 102nci maddelerinde yazılı suçlar;

B) Birinci askeri yasak bölgeler içinde veya nöbet yerlerinde, karakollarda, kışla ve karargahlarda, askeri kurumlarda, yerleşme ve konaklama amacıyla kullanılan bina ve mahaller içinde askerlere fiilen taarruzda bulunan, söven veya hakaret eden veyahut askerlik görevine ilişkin işleri yapmaya veya yapmamaya zorlamak için şiddet ve tehdide başvuranların Türk Ceza Kanunu'nun bu fiillere ilişkin 188, 190, 191, 254, 255, 256, 257, 258, 260, 266, 267, 268, 269, 271, 271 ve 273 üncü maddelerinde gösterilen suçları;

C) Nöbetçi, devriye, karakol, inzibat, askeri trafik, kolluk veya kurtarma ve yardım görevi yapan askerlere (Umumi emniyet ve asayişi korumaya ilişkin önleyici ve adli zabıta görevlerini ifa ettikleri sırada jandarma, subay, astsubay, erbaş ve erleri hariç) karşı bu görevleri yaptıkları sırada işlenen yukarıdaki (B) fıkrasında yazılı suçlar;"

D) (İptâl: Anayasa Mah. nin 14.2.1978 Tarihli ve E. 1977/130, K. 1978/13 sayılı kararı ile.)

E) Diğer kanunlar ile askeri mahkemelerde yargılamaları öngörülen suçlar" denilerek asker olmayan kişilerin askeri mahkemede yargılanma koşulları belirlenmiş iken, madde, 5530 sayılı Yasa'nın 3. maddesi ile değiştirilerek, uluslararası anlaşmalar gereğince yabancı asker kişilerin askeri mahkemede yargılanmalarını gerektiren suçları hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasının Milli Savunma Bakanının iznine bağlı olacağı düzenlenmiştir.

Öte yandan, 353 sayılı Yasa'nın 13. maddesi 5530 sayılı Yasa'nın 4. maddesi ile değiştirilerek, Askeri Ceza Kanunu'nun 55, 56, 57, 58, 59, 61, 63, 64, 75, 79, 80, 81, 93, 94, 95, 114 ve 131. maddelerinde yazılı suçların, askeri mahkemelerin yargı yetkisine tabi olmayan sivil kişiler tarafından barış zamanında işlenmesi halinde, bu kişilerin yargılanmalarının adli yargı mahkemeleri tarafından, Askeri Ceza Kanunu hükümleri uygulanmak suretiyle yapılacağı, belirtilmiştir.

353 sayılı Yasada yapılan bu değişiklikle, sivil kişilerin barış zamanında, Askeri Ceza Kanunu'nun yukarıda belirtilen maddelerinde yazılı suçları işlemeleri halinde adli yargı yerinde yargılanacakları kuşkusuzdur.

Biran için sanığa yüklenen eylemin dolandırıcılık suçunu oluşturduğu kabul edilse dahi, bu suçun da Askeri Ceza Kanununda düzenlenen suçlardan olmayıp, Türk Ceza Kanununda düzenlenen suçlar kapsamında bulunduğu açıktır.

Açıklanan nedenlerle, 5530 sayılı Yasa ile değişik 353 sayılı Yasa'nın 13. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Kütahya Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Kütahya Ağır Ceza Mahkemesi'nin 31.3.2006 gün ve E:2005/2, K: 2006/59 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA,02.07.2007 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.