O L A Y : Antalya 3. P. Er Eğt. Tug. Avcı Tb. 3. Bl. Komutanlığı emrinde görevli P. Er Muharrem Yavuz'un, cezaevi idaresine karşı ayaklanmaya teşvik ve azmettirmek ve fiilen ayaklanmaya katılmak suçu nedeniyle yapılan yargılaması sonucunda 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce 25.12.1996 gün ve E:1996/84, K:1996/811 sayı ile yedi yıl altı ay hapis ile, görevli memura hakaret, saldırgan sarhoşluk suçları nedeniyle Koyulhisar Asliye Ceza Mahkemesi'nce yapılan yargılaması sonucunda 16.12.1998 gün ve E:1998/6, K:1998/65 sayı ile verilen iki ay altı gün hapis, 1.672.000.TL ağır para, iki ay hafif hapis cezaları, Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce 5.3.1999 gün ve 1996/84, K:1999/14 sayı ile içtima edilerek yedi yıl sekiz ay altı gün hapis, 1.672.000.TL ağır para, iki ay hafif hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiş, kesinleşen bu hükmün, Hafik Kapalı Cezaevinde infazı sırasında, askeri yargı yerince verilen yedi yıl altı ay hapis cezası dışında kalan cezalarının 4616 sayılı Yasa kapsamında kaldığı, askeri yargı yerince verilen cezasının 647 sayılı Yasa hükümleri uyarınca hesap edilerek şartla salıverilmesine karar verilmesi için Hafik Cumhuriyet Başsavcılığı'nca gönderilen yazı üzerine, Sivas 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nce, 25.12.2000 gün ve 2000/285 Müt. sayı ile, 647 sayılı Yasa'nın 19 ve ek-2. maddeleri uyarınca, bihakkın tahliye tarihi 21.6.2005 olan sanığın 25.12.2000 gününden geçerli olmak üzere şartla salıverilmesine karar verilmiştir.

Hükümlü Muharrem Yavuz'un, bihakkın tahliye tarihi olan 21.6.2005 gününden önce deneme süresi içinde,16.7.2001 günü hırsızlık suçunu işlemesi nedeniyle Koyulhisar Asliye Ceza Mahkemesi'nce 29.3.2002 gün ve E:2001/76, K:2002/17 sayı ile, üç yıl bir gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesi ve hükmün de 21.12.2004 günü kesinleşmesi üzerine, Koyulhisar Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, sanık hakkındaki 25.12.2000 günlü, 2000/285 Müt. sayılı şartla salıverilme kararının geri alınması Sivas 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nden istenilmiştir.

SİVAS 2. AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 7.4.2005 gün ve 2005/51 Müt. sayıyla; 825 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca, hükümlü hakkında mahkumiyet kararını vermiş bulunan askeri mahkemece şartla salıverilme kararının geri alınmasına karar verilmesi gerektiği açıklanarak, "mahkememizin yetkisizliğine" şeklinde karar vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

DAĞ KOMANDO OKULU VE EĞİTİM MERKEZİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ 29.4.2005 gün ve E:2005/803, K:2005/154 sayıyla; Uyuşmazlık Mahkemesi'nin yerleşmiş içtihatları dikkate alındığında şartla salıverilme kararının geri alınmasına karar verme görevinin şartla salıverilme kararını veren mahkemeye ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ahmet AKYALÇIN'ın Başkanlığında,Üyeler; Süleyman ÖZCAN, Hamdi Yaver AKTAN, Muvaffak TATAR, Tamer KORKMAZ, Hasan DENGİZ, M.Sadık LİMAN'ın, katılımlarıyla yapılan 11.12.2006 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME : Her ne kadar adli yargı yerince hükümde "mahkemenin görevsizliğine" denmemiş ise de; karar gerekçesinde adli mahkemenin görevli olmayıp, askeri mahkemenin görevli olduğu açıkça belirtildiğinden, "mahkemenin yetkisizliğine" şeklinde verilen karar görevsizlik kararı olarak kabul edilmiştir. Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmediği, adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu anlaşıldığından, esasın incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ :Raportör-Hakim G.Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ'nin askeri yargı, Askeri Yargıtay Başsavcı Tezer Türkay GÜVEN'in, davanın çözümünün askeri yargı yerinin görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Şartla salıverilme, 1.3.1926 tarih ve 765 sayılı Türk Ceza Yasası'nın 16 ile 17. maddelerinde ve daha sonra da 13.7.1965 tarih ve 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Yasa'nın 19. maddesinde yeniden düzenlenmiş ve şartla salıverilme kararının geri alınması ise, Türk Ceza Yasası'nın 17. maddesinin 3506 sayılı Yasa ile değişik 1. fıkrasının 1. cümlesinde "şartla salıverilmiş olan hükümlü geri kalan süre içinde işlediği kasıtlı bir cürümden dolayı şahsi hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olur veya mecbur olduğu şartları yerine getirmez ise, şartla salıverilme kararı geri alınır." hükmü ile düzenlenmiş iken, 13.11.2004 gün ve 25642 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanıp 1 Haziran 2005 günü yürürlüğe giren 5252 sayılı Türk Ceza Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun'un 12. maddesi ile 825 sayılı Ceza Kanununun Mevkii Mer'iyete Vaz'ına Müteallik Kanun ve 765 sayılı Türk Ceza Kanunu bütün ek ve değişiklikleri ile birlikte, 29.12.2004 gün ve 25685 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanıp 1 Haziran 2005 günü yürürlüğe giren 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 122. maddesi ile de 647 sayılı Cezaların İnfazı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.

Şartla salıverilme öğretide, mahkum edildiği hürriyeti bağlayıcı cezalardan Yasa'nın gösterdiği bir kısmını iyi hal ile kurallara tam uyarak geçirmiş bulunan mahkumun, konulmuş olan şartlara her bakımdan uymaması durumunda geri alınması koşuluyla mahkumiyet süresini tamamıyla bitirmeden mercii'nce alınacak bir kararla salıverilmesi olarak tanımlanmaktadır.

Şu halde, şartla salıverilme; ceza hükmünü ve ilgilinin hükümlü sıfatını ortadan kaldırmayıp, ceza süresinin sonuna kadar şahsi hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olacak şekilde yeniden kasten suç işlememek ve mecbur olduğu şartları yerine getirmek koşullarıyla tanınan bu haktan yararlanan hükümlü hakkındaki cezanın infaz şekillerinden biridir.

Şartla salıverilme 5275 sayılı Yasa'nın "Koşullu salıverilme" başlığı altında düzenlenen 107. maddesi ile yeniden düzenlenmiştir. Maddenin 11. fıkrasında, "Bir hükümlünün koşullu salıverilmesi hakkında ceza infaz kurumu idaresi tarafından hazırlanan gerekçeli rapor, hükmü veren mahkemeye; hükümlü başka bir yerde bulunuyorsa o yerde bulunan aynı derecedeki mahkemeye verilir. Mahkeme, bu raporu uygun bulursa hükümlünün koşullu salıverilmesine dosya üzerinden karar verir.

Mahkeme, raporu uygun bulmadığı takdirde gerekçesini kararında gösterir. Bu kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir", 12. fıkrasında, "Koşullu salıverilen hükümlünün, denetim süresinde hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesi veya kendisine yüklenen yükümlülüklere, hakimin uyarısına rağmen, uymamakta ısrar etmesi halinde koşullu salıverilme kararı geri alınır" denilmektedir.

Aynı Yasa'nın 15. fıkrasında ise "Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına;

a)Hükümlü geri kalan süre içinde işlediği kasıtlı bir suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilirse, hükmü veren ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi tarafından,

b)Hükümlünün bağlı tutulduğu yükümlülükleri yerine getirmemesi halinde koşullu salıverilme kararına esas teşkil eden hükmü veren ilk derece mahkemesi veya bölge adliye mahkemesi veya koşullu salıverilme kararını vermiş olan mahkeme tarafından,

Dosya üzerinden karar verilir. Bu kararlara karşı itiraz yolu açıktır" hükmü yer almaktadır.

Açıklanan nedenlerle, cezaevi idaresine karşı ayaklanmaya teşvik ve azmettirmek ve fiilen ayaklanmaya katılmak suçu nedeniyle 58. Er Eğitim Tümen Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin kararıyla yedi yıl altı ay hapis cezasına mahkum olan hükümlü Muharrem Yavuz'un, deneme süresi içinde hırsızlık suçu nedeniyle hapis cezasına mahkum edildiği anlaşıldığından, koşullu salıverilme kararının hükmü veren ilk derece mahkemesi tarafından geri alınması, bu nedenle Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

SONUÇ: Davanın çözümünde ASKERİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Dağ Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 29.4.2005 gün ve E:2005/803, K:2005/154 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 11.12.2006 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.