Vekili      : Av. P.A.

Davalı      : T.C. Sağlık Bakanlığı

Vekili      : Av. U.Y.Ç.           

İhbar edilen  : Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. G.Ö.

Birleşen dosya Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi E:2012/290, K:2013/39

Davacılar :1- E.H.P., 2- N.A., 3- M.A., 4- H.H.A., 5- O.Ş., 6- Ş.A.

Vekili      : Av. P.A.

Davalı      : 1-Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. G.Ö.

                  2- İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı          

Vekili      : Av. H.Ö. 

O L A Y  : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı İstanbul İli, Gaziosmanpaşa ilçesi, Küçükköy Mahallesi, 3711 ada, 7 parsel sayılı taşınmazın malikleri olduğunu, taşınmazın imar planında “Küçükköy Aile Sağlığı Merkezi’’ olarak ayrıldığını, taşınmazın tapu kaydının davalı adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik  10.000 TL’nin dava tarihi itibariyle işleyecek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi istemiyle 10.05.2012 tarihinde adli yargıda dava açmıştır.

İhbar edilen Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Birleşen dosyadaki davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacıların 3711 sayılı taşınmazın maliki olduklarını, taşınmazın tamamına Belediyeye ait üç katlı hizmet binası olarak el atıldığından taşınmazın tapu kaydının davalı adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik  10.000 TL’nin dava tarihi itibariyle işleyecek faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesi ile dava konusu taşınmazla ilgili olarak daha önceden Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesine açılan 2012/688 Esas sayılı dosya ile birleştirme kararı verilmesi istemiyle 19.10.2012 tarihinde  adli yargıda dava açmıştır.

Birleşen dosyanın davalısı Gaziosman Belediyesi Başkanlığı vekili süresi içerisinde görev itirazında bulunmuştur.

Gaziosmanpaşa 2. Asliye Hukuk Mahkemesi: 15.02.2013 gün ve E:2012/290, K.2013/39 sayılı kararı ile 2012/290 sayılı dosya ile Gaziosmanpaşa 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/488 Esas sayılı dosyası arasında dava konusu ve taraf bakımından hukuki ve fiili irtibat olduğu gerekçesi ile HMK nun 166. Maddesi uyarınca birleştirme kararı vermiştir.

GAZİOSMANPAŞA 4. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ;  09.05.2013 gün ve E:2012/688 sayı ile davalı Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı  vekillerinin görev itirazlarının reddine karar vermiştir.

Davalı Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.

DANIŞTAY BAŞSAVCISI; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile 2981 sayılı Yasanın 13.maddesinin (c) bendi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem’’, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 11.11.2013 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2. maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Gaziosmanpaşa Belediye Başkanlığı açısından, davanın, taşınmazın bedelinin tahsiline hükmedilmesi istemine ilişkin kısmı yönünden, 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Filiz BUDAK’ın, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, imar planında “kısmen park, kısmen Belediye Hizmet Alanı’’ olarak ayrılan ve fiilen de  Belediye hizmet binası olarak kullanılan  taşınmazın tapu kaydının davalı idare adına tescili ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, şimdilik 10.000 TL’nin dava tarihi itibariyle işleyecek faizi ile birlikte davalı idareden tahsili istemiyle açılmıştır.

    Dosya arasında bulunan 07.06.2013 tarihli bilirkişi raporunda; davacılara ait dava konusu 3711 ada 7 parsel nolu taşınmaz üzerinde park, park içerisinde oyun yeri, spor aletleri, basket sahası ve oturma banklarının bulunduğu, parkın Gaziosmanpaşa Belediyesince yaptırıldığı, parkın Cebeci Caddesi tarafında Küçükköy Aile Sağlığı Merkezi olarak içinde hizmet verilen 3 kat ve ilave çatı katı betonarme binanın olduğu açıklanmış, taşınmazın 07.08.2006 onay tarihli 1/1000 ölçekli TEM güneyi Revizyon Uygulama İmar Planında kısmen park, kısmen Belediye Hizmet alanında kaldığı açıklanarak  Gaziosmanpaşa Belediyesi Encümeninin 27.12.2013 gün ve 1130( 1425344) nolu kararında da taşınmazın tamamı hakkında kamulaştırma kararı verildiği tespit edilmiştir.

Belediyelerin 3194 sayılı imar Kanunu 8. maddesi ve 18. maddesinin verdiği yetki ile arazi ve arsalar üzerinde imar planlarının hazırlanması ve yürürlüğe konulması, arazi ve arsa düzenlemesi gibi faaliyetleri kapsamında yaptıkları imar planlarından kaynaklanan işlemlerin tek yanlı ve kamu gücüne dayanan irade açıklamaları ile tesis edilen genel ve düzenleyici işlemler olduğu bu yönü ile de idari eylem ve işlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların idari yargı yerlerinde çözümlenmesi gerektiği tartışmasızdır. Buna karşılık, Belediyece, Kamulaştırma Kanunu’nda öngörülen usul ve yöntemlere uygun idari nitelikte uygulama işlemleri yapılmaksızın, dava konusu taşınmazlardan bir tanesine fiilen el atılması karşısında, idarenin bu eyleminin kamulaştırmasız el atma niteliğini taşıdığı açıktır.

Öte yandan, İdarenin yürütmekle yükümlü bulunduğu kamu hizmetine ilişkin olarak uygulamaya koyduğu plan ve projeye göre meydana getirdiği yol, kanal, baraj, su yolları, su şebekesi gibi tesislerin kurulması, işletilmesi ve bakımı sırasında kişilere verdiği zararların tazmini istemiyle açılacak davaların görüm ve çözümünün, idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları muhtel olanlar tarafından açılacak tam yargı davaları kapsamında yargısal denetim yapan idari yargı yerine ait olduğu; idarece herhangi bir ayni hakka müdahalede bulunulduğu, özel mülkiyete konu taşınmaza kamulaştırmasız el atıldığı veya plan ve projeye aykırı iş görüldüğü iddiasıyla açılacak müdahalenin men’i ve meydana gelen zararın tazmini davalarının ise, mülkiyete tecavüzün önlenmesine ve haksız fiillere ilişkin özel hukuk   hükümlerine göre adli yargı yerinde çözümleneceği, yerleşik yargısal içtihatlarla kabul edilmiş bulunmaktadır.

Nitekim, yukarıda belirtilen genel kabul doğrultusundaki Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulunun 11.2.1959 günlü, E:1958/17, K:1959/15 sayılı kararının III. bölümünde,  “İstimlaksiz el atma halinde amme teşekkülü İstimlak Kanununa uygun hareket etmeden ferdin malını elinden almış olması sebebiyle kanunsuz bir harekette bulunmuş durumdadır. Ve bu bakımdan dava Medeni Kanun hükümlerine giren mülkiyete tecavüzün önlenmesi veya haksız fiil neticesinde meydana gelen zararın tazmini davasıdır. Ve bu bakımdan adliye mahkemesinin vazifesi içindedir.” görüşüne yer verilmiştir.

Bu durumda, idarenin dava konusu taşınmaza kamulaştırmasız el atmasından doğan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, haksız fiillere ilişkin özel hukuk hükümlerine göre görüm ve çözümü,  adli yargı yerinin görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun reddi gerekmiştir. 

SONUÇ  : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN REDDİNE, 11.11.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.