OLAY : Ankara Mrk.K.lığı Özel Kor.Tb. Komutanlığı emrinde görevli sanık J. Er Ali Özduman'ın, 1.3.1999 günü, yönetimindeki askeri araçla, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı üzerinde seyir halinde iken, karşıdan karşıya geçmeye çalışan, sivil kişi Salih Çıdar'a çarpmak suretiyle ölümüne sebebiyet verdiği, böylece, tedbirsizlik ve dikkatsizlik nedeniyle bir kişinin ölümüne sebebiyet verme suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk ceza Kanunu'nun 455/1. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 26.3.1999 gün ve E: 1999/10045, K: 1999/6574 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

ANKARA 21. ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 26.5.1999 gün ve E: 1999/339, K: 1999/464 sayıyla; sanığın olay sırasında asker kişi olduğu, yüklenen suçun da askeri araçla ve askeri görev yaptığı sırada işlendiği bu nedenlerle davaya bakma görevinin askeri mahkemeye ait bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası Kara Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

Kara Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nce, yüklenen suç nedeniyle sanığın cezalandırılmasına karar verilmiş, Askeri Yargıtay 5. Dairesi, 353 sayılı Yasa'nın 9. maddesi hükmü uyarınca yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle hükmü görev yönünden bozmuştur.

KARA KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 18.10.2000 gün ve E: 2000/1254, K: 2000/744 sayıyla; suç gününde asker kişi olan sanığa yüklenen tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne sebebiyet verme suçunun, askeri suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması, asker kişi aleyhine ve askeri mahalde işlenmemesi, verilen görev ile bir ilgi ve irtibatının da bulunmaması, sivil kişi mağdura karşı ve askeri mahal dışında karayolu üzerinde işlendiğinin ileri sürülmesine göre davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, Kara Kuvvetleri Komutanlığı Askeri Savcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Recep SÖZEN, Ahmet ALKIŞ'ın katılımlarıyla yapılan 16.4.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Kıymet AYYILDIZ'ın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanığa yüklenen tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne neden olmak suçu; Askeri Ceza Yasası'nda yazılı bir suç olmadığı gibi, bu Yasa ile Türk Ceza Yasası'na atıfta bulunan bir suç da değildir. Bu nedenle olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasındaki suçun, "askeri suç" kapsamında olduğunu söylemek olanaklı değildir. Ayrıca suçun asker kişi aleyhine veya askeri mahalde işlenmediği açıkça ortada olup, askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işlenmediğinde de kuşku yoktur. Görevli olarak Kızılay istikametine doğru kullanımındaki askeri araçla karayolu üzerinde hareket halindeyken oluşan, tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir sivil kişinin ölümüne neden olma suçunun, sanık tarafından yerine getirilen görev ile ilgisi ve bağlantısı bulunmamaktadır.

Askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olmayan, asker kişiye karşı ve askeri mahalde işlenmediği belirtilen, askeri bir suça da bağlı bulunmayan sanığa yüklenen Türk Ceza Yasası'nın 455/1. maddesinde unsurları ve cezaları düzenlenen, tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir kişinin ölümüne neden olmak suçuna ilişkin kamu davasının adli yargı yerinde çözümlenmesi, bu nedenle Ankara 21. Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 21. Asliye Ceza Mahkemesi'nin 26.5.1999 günlü, E: 1999/339, K: 1999/464 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 16.4.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.