|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2014 / 701 KARAR NO : 2014 / 947 KARAR TR : 17.11.2014 |
ÖZET : Gecekonduda ikamet etmekte olan davacıya davalı belediye tarafından 2981 sayılı yasa uyarınca, Encümen kararı ile 132/625 m² arsa tahsis edilmesi ve arsa bedelinin yatırılmasının istenilmesi üzerine, davacının yükümlülüklerini yerine getirmesi sonrasında, 16.09.1997 tarihinde taşınmazın hisseli tapusunun davacı adına tescil edilmiş olması ve bu bölgenin yapılaşmaya ve inşaat izni verilmesine müsait olduğunun belirtilmiş olmasına karşın, davacının bu yerde oturmak üzere bina inşaatı yapılması için müracaat ettiğinde, inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesi ile taleplerinin reddedilmesi işleminin, 2981 sayılı Yasa’ya dayalı re’sen ve tek yanlı olarak tesis edilen bir idari tasarruf mahiyetinde bulunması karşısında; bu nedenle uğradığını öne sürdüğü zararın tazmini istemiyle açılan davanın İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
Davacı : E. K.
Vekilleri : Av. S. A. & Av. H. D.
Davalı : Çankaya Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. Z. Ö.
O L A Y : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Ankara İli, Çankaya İlçesi, Dikmen, İlker 756 parsel üzerinde bulunan Mürsel Uluç Mahallesi 91. Sokak No:14 adresindeki gecekondusunda uzun yıllar oturduğunu, daha sonra davacıya Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından tebliğ edilen yazı ile 2981 sayılı yasa uyarınca kendisine 01.05.1997 tarih ve 2005 sayılı Encümen kararı ile 27236 ada 10 nolu 132/625 m² arsa tahsis edildiği ve arsa bedeli olan 297.680.698 TL’nin yatırılmasının istendiğini, davacının 4 ay içerisinde gecekondusunu da yıkarak yükümlülüklerini yerine getirdiğini, davacıya 16.09.1997 tarihinde Ankara İli, Çankaya İlçesi, Malazgirt Mahallesi 27236 ada, 10 parsel nolu taşınmazın 132/625 hisse olarak tapusunun tescil edildiğini, 29.09.2000 tarihli, Çankaya Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğünce onaylı Malazgirt Mahallesi 27191 den 27251 adalar arası plan notlarına göre bu bölgenin yapılaşmaya ve inşaat izni verilmesine müsait olduğunun belirtildiğini, ancak davacının bu yerde oturmak üzere bina inşaatı yapılması için müracaat ettiğinde, inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesi ile taleplerinin bugüne kadar reddedildiğini, davacının tapulu taşınmazına inşaat yapamadığı için mecburen yıllardır kirada oturmak zorunda kaldığını ve zarara uğradığını belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde sunduğu cevap dilekçesinde özetle, görev itirazında bulunmuştur.
Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesi: 11.02.2014 gün ve E:2013/301 sayı ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının reddine karar vermiştir.
Davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin, idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdiği dilekçe üzerine, dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı'na gönderilmiştir.
Danıştay Başsavcısı; “...2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun 3290 sayılı Kanun ile değişik 13. maddesinin (b) bendinde, Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edileceği, gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya hisse verileceği, tahsis edilen arsa veya hissenin bedelinin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edileceği, 14 üncü maddenin a, b, c, d, e, g, h ve i bentleri kapsamında kalmaları nedeniyle, bulundukları yerde korunamayan gecekondu sahiplerinden hak sahibi sıfatı taşıyanlarına, bir gecekondu önleme veya ıslah bölgesinde veya yakın bölgelerde yapılmış ıslah imar planlan içinde meydana gelen boş imar parsellerinin müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esasına göre verileceği, bu gibi hallerde gecekondu sahibine ayrıca enkaz bedelinin bu Kanunla kurulan fondan belediye veya valilikçe ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait gecekondunun bulunduğu taşınmazın ıslah imar planında yol ve park alanında kalması nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığından, davacıya gecekondusuna karşılık enkaz bedelinin arsa bedelinden düşülmesinden sonra 27236 ada, 10 sayılı parselden pay verildiği, anılan taşınmazın planda 4 katlı konut alanı olarak belirlenmiş olmasına karşın bölgenin Çaldağ Askeri Güvenlik Bölgesinde kalması nedeniyle, Hava Kuvvetleri Komutanlığının yazısı üzerine imar planında değişiklik yapılarak bölgenin 2 katlı konut alanı olarak belirlendiği anlaşılmaktadır. Davacı tarafından, uyuşmazlığa konu taşınmazda inşaat yapmak amacıyla yapılan başvuruların, bölgede inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, ayrıca Asliye Hukuk Mahkemesinde açılan dava ile askeri alanda kalan taşınmazların tapularının iptali ile Hazine adına tescilin istenildiğinden bahisle, davalı idarenin ayıplı mal teslimi nedeniyle zarara uğranıldığı öne sürülmekte, davalı idare tarafından ise, 2981 sayılı Yasanın 13/b maddesi uyarınca davacıya paylı tahsis edilen imar parselinin 2 katlı konut yapılabilecek alanda kaldığı, davacı tarafından inşaat ruhsatı almak üzere herhangi bir başvuru yapılmadığı gibi Hazine tarafından açılmış olan davanın reddine karar verildiği ve bu kararın kesinleştiği, davacının başvurusu halinde taşınmaz için inşaat ruhsatı verilebileceği öne sürülmektedir.
Dava, davalı idarece ayıplı mal teslimi yapıldığından bahisle uğranıldığı öne sürülen zararın tazmini istemiyle açılmışsa da, oluştuğu öne sürülen zararın özel hukuka dayalı bir satış işleminden değil, 2981 sayılı Yasaya dayanılarak yapılan tahsis işleminden kaynaklanması nedeniyle, uyuşmazlığın çözümü 2981 sayılı Yasaya dayanılarak gerçekleştirilen işlemlerin hukukilik denetiminin yapılmasına bağlıdır. Anılan işlemlerin ise, idarenin imar uygulaması kapsamında re'sen ve tek yanlı tesis ettiği idari işlem niteliği taşıdığında kuşku bulunmamaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-b maddesinde, "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" idari dava türleri arasında sayılmıştır.
Bu durumda, 2981 sayılı Kanun gereğince tesis edilen idari nitelikteki uygulama işlemlerinden doğduğu anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.” demek suretiyle 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
Başkanlıkça, 2247 sayılı Yasa’nın 13. maddesine göre Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın yazılı düşüncesi istenilmiştir.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı: “...Davacı, Ankara ili, Çankaya İlçesi, Dikmen, İlker 756 parsel üzerinde bulunan Mürsel Uluç Mah. 91. Sok. No: 14 adresindeki gecekondusunun 2981 sayılı yasa kapsamında yapılan düzenlemeler sonucu, Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından tebliğ edilen 22.05.1997 tarih ve 1018-3592 sayılı yazı, 01.05.1997 tarih ve 2005 sayılı Encümen kararı ile 27236 ada 10 No lu 132/625 m2 arsanın tahsis edildiğini ve arsa bedeli olan 297.680.698 TL' yi ödemesi sonucu, 16.09.1997 tarihinde Ankara İli, Çankaya İlçesi, Malazgirt Mah. 27236 ada 10 parsel No' lu taşınmazın 132/625 hisse olarak tapusu tescil edildiğini, 29.09.2000 tarihli Çankaya Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğünce onaylı Malazgirt Mah. 27191- den 27251 adalar arası plan notlarına göre bu bölgenin yapılaşmaya ve inşaat izni verilmesine müsait olduğu belirtilmesine rağmen, bu yerde oturmak üzere bina inşaatı yapılması için müracaat ettiğinde, inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesi ile talepleri bugüne kadar reddedilmesi sonucu doğan zararının tazminini talep etmektedir.
Dosya içerine göre ise, davacıya tahsis edilip tapuda tescili yapılan alanın askeri güvenlik alanında kalması sonucu plan notlarına uygun inşaat izninin verilmesinde sorun yaşandığı anlaşılmaktadır. Davacı tarafından, Çankaya Belediye Başkanlığının ayıplı yer teslimi nedeni ile konut hakkından ve kira gelirinden mahrum kalındığı iddia edilmektedir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, 2981 sayılı gecekondu mevzuatından kaynaklanmakta olup, Anılan Mevzuat uyarınca yapılan tespit ve değerlendirme sonucunda, öngörülen koşullara uygunluğu saptanan ilgililere arsa veya hisse tahsis etmek ve bunlar adına tapuya tescil ettirmek, koşulları taşımayanların istemlerini ise reddetmek yetkisine sahip olan idarenin söz konusu uygulama işlemleri, kamu gücüne dayalı, re’sen ve tek yanlı nitelik taşımaktadır. 2981 sayılı yasa uyarınca tapu tahsis belgesine dayanan davanın, 2577 sayılı Kanun’un 2/1-b maddesinde yer alan idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan zarar görenler tarafından açılan tam yargı davaları kapsamında idari yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği düşünülmektedir.” demiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Nurdane Topuz, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Ayhan AKARSU ve Mehmet AKBULUT’un katılımlarıyla yapılan 17.11.2014 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2.maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1.maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunması üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı açısından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Selim Şamil KAYNAK’ın, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Ankara İli, Çankaya İlçesi, Dikmen, İlker 756 parsel üzerinde bulunan Mürsel Uluç Mahallesi 91. Sokak No:14 adresindeki gecekonduda ikamet etmekte olan davacıya Çankaya Belediye Başkanlığı tarafından 2981 sayılı yasa uyarınca, 01.05.1997 tarih ve 2005 sayılı Encümen kararı ile 27236 ada 10 nolu 132/625 m² arsa tahsis edilmesi ve arsa bedeli olan 297.680.698 TL’nin yatırılmasının istenilmesi üzerine, davacının yükümlülüklerini yerine getirmesi sonrasında, 16.09.1997 tarihinde Ankara İli, Çankaya İlçesi, Malazgirt Mahallesi 27236 ada, 10 parsel nolu taşınmazın 132/625 hisse olarak tapusunun davacı adına tescil edilmiş olması ve 29.09.2000 tarihli, Çankaya Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğünce onaylı Malazgirt Mahallesi 27191 den 27251 adalar arası plan notlarına göre bu bölgenin yapılaşmaya ve inşaat izni verilmesine müsait olduğunun belirtilmiş olmasına karşın, davacının bu yerde oturmak üzere bina inşaatı yapılması için müracaat ettiğinde, inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesi ile taleplerinin bugüne kadar reddedildiği, böylece davacının tapulu taşınmazına inşaat yapamadığı iddiasıyla kirada oturmak zorunda kalarak zarara uğradığından bahisle,fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 10.000 TL nin yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dosya kapsamında yer alan Çankaya Belediye Başkanlığı’nın, davacı Ergül Kurt’a hitaben yazmış olduğu 01.05.1997 gün, 1018-3592 sayılı yazısında özetle, 01.05.1997 gün ve 2005 sayılı Encümen kararına istinaden, 2981 sayılı Yasa uyarınca 27236 ada 10 parsel sayılı 132/625 m2 taşınmazın davacıya tahsis edildiği, arsa bedelinin 297.680.698 TL olduğu, tapu işlemlerine başlanabilmesi için 2981 sayılı Yasa uyarınca yazının tebliğinden itibaren gecekondunun yıkılarak 4 ay içerisinde arsa bedelinin tamamı veya ilk yasal taksidinin yatırılması gerektiği belirtilmiştir.
Çankaya Belediye Başkanlığı Emlak ve İstimlak Müdürlüğü’nün 11.01.2010 günlü yazısında özetle, Çankaya İlçesi İlker Mahallesinde mülkiyeti Çankaya Belediyesine ait olan 27236 ada, 10 nolu parselden 132/625 m2 hissenin, yerinde korunamayan gecekondusu için 2981/3290/3366 sayılı Yasanın 13/b maddesi gereği hak sahibi olan Ergül Kurt’a tahsis edildiği ve imar tapusu verildiği belirtilmiştir.
2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun 3290 sayılı Kanun ile değişik 13. maddesinin (b) bendinde, Hazine, belediye, il özel idarelerine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idaresinde olan veya bu Kanun uyarınca mülkiyetlerine geçen arsa veya araziler üzerinde, ıslah imar planları ile meydana getirilen imar parselleri içinde hak sahiplerine, yapılarının işgal ettiği arazi de dikkate alınarak ıslah imar planında getirilen ölçülere uygun şekilde arsa veya hisse tahsis edileceği, gecekondusu muhafaza edilemeyen hak sahiplerine aynı bölgede veya diğer gecekondu ıslah veya önleme bölgesinde başka bir arsa veya hisse verileceği, tahsis edilen arsa veya hissenin bedelinin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununa göre tespit edileceği, 14 üncü maddenin a, b, c, d, e, g, h ve i bentleri kapsamında kalmaları nedeniyle, bulundukları yerde korunamayan gecekondu sahiplerinden hak sahibi sıfatı taşıyanlarına, bir gecekondu önleme veya ıslah bölgesinde veya yakın bölgelerde yapılmış ıslah imar planlan içinde meydana gelen boş imar parsellerinin müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esasına göre verileceği, bu gibi hallerde gecekondu sahibine ayrıca enkaz bedelinin bu Kanunla kurulan fondan belediye veya valilikçe ödeneceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait gecekondunun bulunduğu taşınmazın ıslah imar planında yol ve park alanında kalması nedeniyle bulunduğu yerde korunamadığından, davacıya gecekondusuna karşılık enkaz bedelinin arsa bedelinden düşülmesinden sonra kalan miktarın ödenmesi karşılığında 27236 ada, 10 sayılı parselden pay verildiği, anılan taşınmazın planda 4 katlı konut alanı olarak belirlenmiş olmasına karşın bölgenin Askeri Güvenlik Bölgesinde kalması nedeniyle, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nın yazısı üzerine imar planında değişiklik yapılarak bölgenin 2 katlı konut alanı olarak belirlendiği, buna karşın davacı tarafından uyuşmazlığa konu taşınmazda inşaat yapmak amacıyla yapılan başvuruların, bölgede inşaat izni verilmesinin uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği belirtilerek, davacının tapulu taşınmazına inşaat yapamadığı için kirada oturmak zorunda kalmasından kaynaklandığını iddia ettiği zararın tazmini istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davaya konu işlem, 2981 sayılı Yasaya dayanılarak yapılan tahsis işleminden kaynaklanması nedeniyle, uyuşmazlığın çözümü 2981 sayılı Yasaya dayanılarak gerçekleştirilen işlemlerin hukukilik denetiminin yapılmasına bağlıdır. Anılan işlemlerin ise, idarenin imar uygulaması kapsamında re'sen ve tek yanlı tesis ettiği idari işlem niteliği taşıdığında kuşku bulunmamaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2/1-b maddesinde, "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" idari dava türleri arasında sayılmıştır.
Bu durumda, 2981 sayılı Kanun gereğince tesis edilen idari nitelikteki uygulama işlemlerinden doğduğu anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin görev itirazının Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile, davalı Çankaya Belediye Başkanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE İLİŞKİN Ankara 17.Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 11.02.2014 gün ve E:2013/301 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 17.11.2014 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye Eyüp Sabri BAYDAR
Üye Alaittin Ali ÖĞÜŞ |
Üye Ali ÇOLAK
Üye Ayhan AKARSU |
Üye Nurdane TOPUZ
Üye Mehmet AKBULUT |