Hukuk Bölümü         2013/1335 E.  ,  2013/1497 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacılar : 1. H.H.G., 2. R.A.G., 3. R.N.G.

Vekili      : Av. N.G. 

Davalılar  : 1. Gençlik ve Spor Bakanlığı Spor Genel Müdürlüğü

Vekili      : Av. C.B.

                2. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı

Vekili      : Av. S.A.

                  3. Başakşehir Belediye Başkanlığı   

Vekili      : Av. E.A. & Av. E.K.A.

                  4. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Vekili      : Av. S.T. 

O L A Y  : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin dava konusu İstanbul İli, Başakşehir İlçesi, İkitelli -2 Mah. Altınşehir Mevki’inde kain 20 pafta 1160, 1164, 1165 ve 1167 parsel sayılı taşınmazın hisseli maliki olduklarını, dava konusu taşınmazların imar planında “Olimpiyat Parkı Alanı” olarak ayrıldığını, davacıların kullanım hakkının imar düzenlemesi nedeni ile kısıtlandığını ve bu nedenle zarar gördüklerini belirterek; fazlaya ve maddi hatalara karşı talep ve dava, artırım ve ıslah talebi hakları saklı kalmak kaydıyla 6.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren ilamın kesinleşme tarihine kadar yasal faizi, kesinleşme tarihinden ödeme tarihine kadar ise kamu alacaklarına uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmesi istemi ile adli yargı yerinde dava açmıştır.

Davalı Başakşehir Belediye Başkanlığı vekili süresi içerisinde verdiği cevap dilekçesi ile; Müdahil davalı  Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekili müdahale dilekçesinin kendisine tebliğ edildiği 18.03.2013  tarihinden sonra yapılan   mahkeme nin 22.04.2013  günlü 3.  Oturumdan önce verdiği cevap dilekçesi ile  görev itirazında bulunmuşlardır.

Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesi ’nce; 13.09.2012 tarihli ön inceleme tutanağı ile dosyanın, mahkeme nin 2012/404 Esasına kaydedildiği ve 05.11.2012 gününün duruşma günü olarak dava taraflarına tebliğ edildiği; 05.11.2012 tarihinde yapılan ilk duruşmaya dava taraflarının katıldıkları, mahkemece keşif ara karar verildiği ve duruşmanın 30.01.2013 tarihine bırakıldığı; 30.01.2013 tarihli duruşmaya  taraf vekillerinin katıldıkları, duruşmada  taraf vekillerine bilirkişi raporuna ilişkin beyanda bulunmaları için 2 haftalık kesin süre verildiği ve  bir sonraki duruşma tarihi olarak 22.04.2013 gününün belirlendiği; davacı vekilinin celse arasında verdiği  07.03.2013 tarihli dilekçe ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın davaya dahil edilmesini talep ettiği, , davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekiline 18.03.2013 tarihinde dahiliyet dilekçesinin tebliğ edildiği ve dahili davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekilinin 06.04.2013 tarihli dilekçesi ile  yargı yolu itirazında bulunduğu, bu itirazın mahkeme nin 22.04.2013  tarihli celsesinde  tekrarladığı; ancak, aynı celsede gerek Başakşehir Belediye Başkanlığı vekilinin gerekse Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekilinin görev itirazının reddedildiği anlaşılmaktadır.

Davalılar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekili ile Başakşehir Belediye Başkanlığı vekilinin idari yargı yararına olumlu görev uyuşmazlığı çıkartılması yolunda süresi içinde verdikleri dilekçeler üzerine  dava dosyasının onaylı bir örneği Danıştay Başsavcılığı’na gönderilmiştir.

Danıştay Başsavcısı; İdarelerin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8'inci maddesi uyarınca tek yanlı irade açıklamaları ile tesis ettikleri, genel ve düzenleyici imar planları ile bu planlara dayanılarak tesis edilen parselasyon, kamulaştırma, ruhsat gibi bireysel işlemler, "idari işlem, bu imar planı uyarınca yapmak zorunda oldukları program ve uygulamaları bunun için gerekli zamanda gerçekleştirmemeleri yani, bu konudaki hareketsizliklerin de, idari eylem niteliği taşıdığını belirterek, davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2'nci maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinde yer alan "idari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları," hükmü gereğince idari yargı yerinde görülmesinin gerektiği belirtilerek, 2247 sayılı Yasa'nın 10'uncu maddesi uyarınca, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarılmasına ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesi ’ne gönderilmesine karar vermiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi  Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Bahri AYDOĞAN, Abdullah ERGİN, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Sedat ÇELENLİOĞLU ve Ayhan AKARSU’nun katılımlarıyla yapılan 7.10.2013 günlü toplantısında;

l-İLK İNCELEME: Başvuru yazısı ve dava dosyası örneği üzerinde 2247 sayılı Yasa'nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, davalılar Başakşehir Belediye Başkanlığı vekil ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekilinin anılan Yasanın 10/2 maddesinde öngörülen yönteme uygun olarak yaptığı görev itirazının reddedilmesi ve dahi 12/1. maddede belirtilen süre içinde başvuruda bulunmaları üzerine Danıştay Başsavcısı'nca, davalı Başakşehir Belediye Başkanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı açısından 10.maddede öngörülen biçimde, olumlu görev uyuşmazlığı çıkarıldığı anlaşılmaktadır. Usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Birgül YİĞİT’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacıların hisseli maliki olduğu taşınmazlara, imar planında “Olimpiyat Parkı Alanı”nda kaldığı belirtilmek suretiyle kamulaştırmasız el atıldığından bahisle, taşınmazların imar planında “Olimpiyat Parkı Alanı”nda kalan kısmı bakımından; fazlaya ve maddi hatalara karşı talep ve dava, artırım ve ıslah talebi hakları saklı kalmak kaydıyla 6.000,00 TL bedelin dava tarihinden itibaren ilamın kesinleşme tarihine kadar yasal faizi, kesinleşme tarihinden ödeme tarihine kadar ise kamu alacaklarına uygulanacak en yüksek faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacılara ödenmesine karar verilmesi istemi ile açılmıştır.

3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinde; “Planların hazırlanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıda belirtilen esaslara uyulur.

                a) Bölge planları; sosyo - ekonomik gelişme eğilimlerini, yerleşmelerin gelişme potansiyelini, sektörel hedefleri, faaliyetlerin ve alt yapıların dağılımını belirlemek üzere hazırlanacak bölge planlarını, gerekli gördüğü hallerde Devlet Planlama Teşkilatı yapar veya yaptırır.

                b) İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik dördüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Belediye ve mücavir alan dışında kalan yerlerde yapılacak planlar valilik veya ilgilisince yapılır veya yaptırılır. Valilikçe uygun görüldüğü takdirde onaylanarak yürürlüğe girer. (Değişik üçüncü cümle: 8/8/2011- KHK.-648/21 md.) Onay tarihinden itibaren valilikçe tespit edilen ilan yerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. İtirazlar valiliğe yapılır, valilik itirazları ve planları onbeş gün içerisinde inceleyerek kesin karara bağlar.

                Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.

                Kesinleşen imar planlarının bir kopyası, Bakanlığa gönderilir.

İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir.

                c) (Ek: 3/7/2005 - 5403/25 md.) Tarım arazileri, Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda belirtilen izinler alınmadan tarımsal amaç dışında kullanılmak üzere plânlanamaz.” hükmüne yer verilmiştir.

Olayda, imar planının uygulaması sonucu, uyuşmazlığa konu parsellerden 1160,1165 ve 1167 numaralı parsellerin imar planında “Park Alanı”nda, 1164 numaralı parselin ise “Kısmen Yol Kısmen Park Alanı”nda kaldığı, taşınmazlara idarece fiilen el atılmadığı, kamulaştırmasız el atma nedeniyle taşınmazların bedelinin ödenilmesi gerektiğinin iddia edildiği; davanın konusunun, davalı idarelerce 3194 sayılı Kanunu uyarınca kamu gücü kullanılarak tek yanlı irade ile yapılan imar planlarında yer alan davacıların hissedar olduğu taşınmazların bedelinin tazminine ilişkin bulunduğu anlaşılmış olup, belirtilen duruma göre, imar planı ve buna dayalı imar uygulaması sonucunda uğranılan zararın tazminine yönelik bulunan davanın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2/1-b maddesinde yer alan "İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları" kapsamında idari yargı yerince çözümlenmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Danıştay Başsavcısı’nın başvurusunun kabulü ile davalılar Başakşehir Belediye Başkanlığı vekili ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekilinin görev itirazının Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesi ’nce reddine ilişkin kararın kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Danıştay Başsavcısı’nın BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile davalılar Başakşehir Belediye Başkanlığı vekili ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı vekilinin GÖREV İTİRAZININ REDDİNE ilişkin Küçükçekmece 3.Asliye Hukuk Mahkemesi ’nin 22.04.2013 gün ve E:2012/404 sayılı KARARININ KALDIRILMASINA, 7.10.2013 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.