|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/670 KARAR NO : 2022/709 KARAR TR : 26/12/2022 |
ÖZET: Uyuşmazlık Mahkemesince daha önce "adli yargı yerinin görevli olduğu" yönünde karara bağlanan konuyla ilgili olarak yapılan mükerrer başvuruda BAŞVURUNUN REDDİ hk.
|
K A R A R
Davacılar: 1-K. D 2-Ö. D3-Ö. D4-R. D
Vekili : Av. O. T
Davalı : TCDD Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. A. C
I. DAVA KONUSU OLAY
1. Davacılar vekili, 20/03/2014 tarihinde davacılar K. D ve R. D in müşterek çocuğu, diğer davacıların kardeşi H. D'in yolcu olarak bulunduğu... M ... plakalı servis aracına hemzemin geçitten geçtiği sırada Mersin-Adana istikametinde seyreden hızlı trenin çarpması sonucu vefat ettiğini, kazanın geçit bekçisinin bariyeri zamanında indirip tren yolunu araç trafiğine kapatmaması nedeniyle meydana geldiğini ileri sürerek, uğranılan maddi ve manevi zararın tazmini istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.
II. UYUŞMAZLIĞA İLİŞKİN BAŞVURU SÜRECİ
A. Adli Yargıda
2. Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01/02/2018 tarihli ve E.2014/192, K.2018/75 sayılı kararı ile, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karar aleyhine taraflarca istinaf yoluna müracaat edilmiştir.
3. Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 30/10/2018 tarihli ve E.2018/889, K.2018/1048 sayılı kararı ile, istinaf talebinin kabulüne, ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. Kararın ilgili kısmı şöyledir;
"Bir kamu kurumu tarafından kamu yasaları uyarınca yapılmış olan tesislere bakma ve o tesisleri kullanma yükümlülüğü yine kamu yasalarından doğan bir yükümlülüktür. O halde anılan nitelikteki bir kamu tesisinin gerek yapılmasındaki gerekse kullanılması veya muhafazasındaki kusurdan doğan zararlar, idari karar ve eylemlerden doğan /ararlar niteliğinde bulunduğundan onların ödetilmesi istekleri 11.2.1959 günlü ve 17 15 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının 11. bendi uyarınca tam yargı davasının konusunu oluştururlar. Bu davaların ise 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası'nın 2. maddesi gereğince idari yargı yerinde açılması gerekir.
İstinafa konu edilen davada davacılar, davalı olarak gösterilen TCDD'nin hemzemin geçitte gerekli önlemleri almadığı ileri sürülerek sorumlu tutulmasını istemişlerdir. Adı geçen davalı bir kamu kurumu olup demiryolu yapımı, bakımı ve yol işaretleme gibi görevi kamusal görevler arasındadır. Bu görevlerin yapılmamış olması hizmet kusurunu oluşturur. Davacılar, adıgeçen davalının hizmet kusuruna dayanarak istekte bulunduklarına göre tazminat istemine konu olayın, kamu hizmetinin görüldüğü bir sırada ve hizmet ile ilgili bulunduğu sonucuna varılarak, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın reddedilmesi gerekirken, işin esası incelenerek istemin kısmen kabul edilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın kaldırılması gerekmiştir."
4. Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesi 09/11/2018 tarihli ve E.2018/964, K.2018/790 sayılı kararı ile, davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiği gerekçesiyle usulden reddine karar vermiş, karar istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir.
5. Davacılar vekili benzer istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. İdari Yargıda
6. Mersin 2. İdare Mahkemesinin 12/11/2020 tarihli ve E.2018/1514, K.2020/1116 sayılı kararı ile, davacıların maddi tazminat talebinin kabulüne, manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verilmiş, karar istinaf edilmiştir.
7. Adana Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesi 24/06/2021 tarihli ve E.2021/229, K.2021/1185 sayılı kararı ile, 2918 sayılı Kanun'un 19/01/2011 tarihinde yürürlüğe giren 110. maddesinin karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzeninin sağlanarak trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri kapsadığı ve Kanunun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev yetki ve sorumlulukları ile çalışma usullerini kapsadığı, dolayısıyla oluşan trafik kazası nedeniyle açılacak sorumluluk davalarının görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu, meydana gelen zararın tazmini istemiyle açılan bu davanın da adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın mahalline iadesine kararvermiştir.
8. Mersin 2. İdare Mahkemesi 17/08/2021 tarihli veE.2021/887, K.2021/760 sayılı kararı ile, uyuşmazlıkta adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar vermiş, karar istinaf edilmeksizin kesinleşmiştir.
9. Davacının adli ve idari yargı yerlerince verilmiş görevsizlik kararları nedeniyle oluşan görev uyuşmazlığının giderilmesi ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi istemli başvurusu üzerine dosya Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.
C. Uyuşmazlık Mahkemesinde
10. Uyuşmazlık Mahkemesinin 30/05/2022 tarihli ve E.2022/218, K.2022/320 sayılı kararı ile, 2918 sayılı Kanun'un 110. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği belirtilerek, adli yargı yerinin görevsizlik kararının kaldırılmasına kesin olarakkarar verilmiştir.
11. Davacılar vekili süreler bakımından hak kaybına uğramak istemediğinden bahisle bu defa tekrar aynı istemle adli yargı yerinde dava açmıştır.
D. Adli Yargıda
12. Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 01/12/2021 tarihli ve E.2021/315, K.2021/446 sayılı kararı ile, dava şartı yokluğu nedeniyle açılan davanın reddine karar verilmiştir.
13. Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi, 26/04/2022 tarihli ve E.2022/1171, K.2022/942 sayılı kararı ile, istinaf başvurusunun kabulüyle daha önce aynı olaya dair açılan dava dosyalarının her ikisinin de temin edilerek yargı yolunun belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken davanın usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırarak dosyanın iadesine kesin olarak karar vermiştir.
14. Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11/05/2022 tarihli ve E.2022/164, K.2022/171 sayılı kararı ile, görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
15. Oluşan görev uyuşmazlığının çözümü için dava dosyaları Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04/07/2022 tarihli ve E.2022/164 sayılı üst yazısıyla Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.
III. İLGİLİ HUKUK
16. 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyisi Hakkında Kanun'un 14. maddesi şöyledir:
"Olumsuz görev uyuşmazlığının bulunduğunun ileri sürülebilmesi için adli ve idari yargı mercilerinin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davada kendilerini görevsiz görmeleri ve bu yolda verdikleri kararların kesin veya kesinleşmiş olması gerekir.
Bu uyuşmazlığın giderilmesi istemi, ancak davanın taraflarınca … ileri sürülebilir."
17. Kanun'un "Yargı merciilerinin uyuşmazlık mahkemesine başvurmaları" başlıklı 19. maddesi şöyledir:
"Adli ve idari yargı mercilerinden birisinin kesin veya kesinleşmiş görevsizlik kararı üzerine kendisine gelen bir davayı incelemeye başlayan veya incelemekte olan bir yargı mercii davada görevsizlik kararı veren merciin görevli olduğu kanısına varırsa, gerekçeli bir karar ile görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine başvurur ve elindeki işin incelenmesini Uyuşmazlık Mahkemesinin karar vermesine değin erteler.
Yargı merciince, önceki görevsizlik kararına ilişkin dava dosyası da temin edilerek, gerekçeli başvuru kararı ile birlikte dava dosyaları Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir."
18. Kanun'un "Kararların bildirilmesi" başlıklı 28. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, vereceği bütün kararların sonuçlarını ilgili Başsavcı ve Başkanunsözcüsüne, görev uyuşmazlığının çözülmesi için kendisine başvuran yargı merciine, kararı beklemesi için yazı yazılmış bulunan yargı merciine veya mercilerine uyuşmazlığın çözülmesi için başvurmuş olan kişilere veya makamlara hemen tebliğ eder.
İlgili yargı mercileri ile bütün makam, kuruluş ve kişiler; mahkeme kararlarına uymak, geciktirmeksizin onları uygulamakla ödevlidirler.
Gerekçeli kararın birer örneği de birinci fıkrada yazılı yerlere ve kişilere gönderilir."
19. Aynı Kanun'un "Kararların kesinliği ve yayınlanması"başlıklı 29. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesinin kararları kesindir. Başkanın uygun göreceği kararlar Resmî Gazete’de yayımlanır."
IV. İNCELEME VE GEREKÇE
20. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL'ın başkanlığında, Üyeler Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Eyüp SARICALAR, Ahmet ARSLAN, Mahmut BALLI ve Bilal ÇALIŞKAN’ınkatılımlarıyla yapılan 26/12/2022 tarihli toplantısında; Raportör-Hâkim Arzu ÇETİNDERE ŞAŞI'nın başvurunun reddi yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın başvurunun reddi yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
21. Dava, hemzemin geçitte meydana gelen kaza nedeniyle oluştuğu ileri sürülen maddi ve manevi zararın,davalı idarenin kusurlu olduğundan bahisle tazmini istemiyle açılmıştır.
22. Tüm dava dosyalarının incelenmesinden; davacılar vekili tarafından meydana gelen kaza nedeniyle uğranılan zararın tazmini için davalı aleyhine, Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde tazminat davası açıldığı, mahkemece yapılan yargılama neticesinde, 01/02/2018 tarihli ve E.2014/192, K.2018/75 sayılı kararı ile, davanın kısmen kabulüne karar verildiği, karar aleyhine taraflarca istinaf yoluna müracaat edilmesi üzerine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 30/10/2018 tarihli ve E.2018/889, K.2018/1048 sayılı kararı ile, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle davanın reddedilmesi gerektiği belirtilerek istinaf talebinin kabulüne, ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verildiği,gönderme kararı sonrası Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/11/2018 tarihli ve E.2018/964, K.2018/790 sayılı kararı ile, davanın idari yargı yerinde görülmesi gerektiğinden usulden reddine karar verildiği, kararın kesinleştiği, davacılar tarafından bu defa aynı istemle, Mersin 2. İdare Mahkemesinde dava açıldığı, mahkemece yapılan yargılama neticesinde, 12/11/2020 tarihli ve E.2018/1514, K.2020/1116 sayılı karar ile, davacıların maddi tazminat talebinin kabulüne, manevi tazminat talebinin kısmen kabulüne karar verildiği, kararın istinaf edilmesi üzerine Adana Bölge İdare Mahkemesi 2. İdari Dava Dairesinin 24/06/2021 tarihli ve E.2021/229, K.2021/1185 sayılı kararı ile, davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği belirtilerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın mahalline iadesine kararverildiği, bunun üzerine Mersin 2. İdare Mahkemesi tarafından yeniden yapılan yargılama neticesinde 17/08/2021 tarihli veE.2021/887, K.2021/760 sayılı karar ile, uyuşmazlıkta adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle, davanın görev yönünden reddine karar verildiği, kararın istinaf edilmeksizin kesinleştiği, davacının adli ve idari yargı yerlerince verilmiş görevsizlik kararları nedeniyle oluşan görev uyuşmazlığının giderilmesi ve dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesi istemiyle yapmış olduğu başvuru üzerine dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderildiği, Uyuşmazlık Mahkemesinin 30/05/2022 tarihli ve E.2022/218, K.2022/320 sayılı kararı ile, 2918 sayılı Kanun'un 110. maddesi uyarınca davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği belirtilerek, adli yargı yerinin görevsizlik kararının kaldırılmasına kesin olarak karar verildiği anlaşılmıştır.
23. Davacılar vekili tarafından süreler bakımından hak kaybına uğramak istemediği belirtilerek uyuşmazlık mahkemesine müracaat ile birlikte bu defa tekrar aynı istemle Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmış, mahkemece yapılan yargılama neticesinde 01/12/2021 tarihli ve E.2021/315, K.2021/446 sayılı kararı ile, dava şartı yokluğu nedeniyle açılan davanın reddine karar verilmiş, kararın istinaf edilmesi üzerine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin, 26/04/2022 tarihli ve E.2022/1171, K.2022/942 sayılı kararı ile, istinaf başvurusunun kabulüyle daha önce aynı olaya dair açılan dava dosyalarının her ikisinin de temin edilerek yargı yolunun belirlenmesi için Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken davanın usulden reddine karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle, ilk derece mahkemesi kararının kaldırarak dosyanın iadesine kesin olarak karar verilmesi üzerine, Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesi 11/05/2022 tarihli ve E.2022/164, K.2022/171 sayılı kararı ile, tüm bu yargılama süreci gerekçelendirilerek görevli yargı yerinin belirlenmesi için dosyaların Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
24. Uyuşmazlık Mahkemesinin kararı ile belirlenen ve yargılamada görevli mahkeme olan Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde, halen davanın derdest olduğu ve 2022/298 esas üzerinden yargılamaya devam edildiği anlaşılmıştır.
25. Olayda, Uyuşmazlık Mahkemesince, aynı taraflarca aynı konu ve sebebe ilişkin olarak adli yargı yerinde daha önce açılan dava nedeniyle önüne gelmiş bulunan görev uyuşmazlığında görevli mahkemenin belirlenerek, adli yargı yerinin görevli olduğuna kesin olarak karar verildiği ancak adli yargı istinaf merciinin bu kararı göz ardı ederek, uyuşmazlık sürecini yeniden başlatmak suretiyle ve bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurulabilecek olmasına karşın aynı istemle yeniden başvurulmasına sebebiyet verdiği belirlenmiştir.
26. Bu durumda, daha önce Uyuşmazlık Mahkemesinin önüne gelmiş olan davada, görevli mahkemenin belirlendiği, adli yargı yerinin görevli kılındığı ve bu kararın kesin olduğu gözetildiğinde ikinci kez yapılan başvurunun reddine karar verilmesi gerekmektedir.
27. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak, Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesi başvurusunun reddi gerekmiştir.
V. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Uyuşmazlık Mahkemesinin 30/05/2022 tarihli ve E.2022/218, K.2022/320 sayılı ilamı ile, Mersin 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 09/11/2018 tarihli ve E.2018/964, K.2018/790 sayılı görevsizlik kararı kaldırılarak ADLİ YARGI GÖREVLİ KILINMIŞ OLMAKLA,
B. Mersin 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11/05/2022 tarihli ve E.2022/164, K.2022/171 sayılı BAŞVURUSUNUN REDDİNE,
26/12/2022 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Muammer Nilgün Doğan Eyüp
TOPAL TAŞ AĞIRMAN SARICALAR
Üye Üye Üye
Ahmet Mahmut Bilal
ARSLAN BALLI ÇALIŞKAN