|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/82 KARAR NO : 2022/99 KARAR TR : 28/02/2022 |
ÖZET: İdari ve adli yargı yerlerince verilen kararlar arasında hüküm uyuşmazlığı bulunduğu ileri sürülerek yapılan BAŞVURUNUN, 2247 sayılı Kanun’un 24. maddesinde öngörülen “kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması” koşulunu taşımaması nedeniyle REDDİ gerektiği hk. |
K A R A R
Hüküm Uyuşmazlığının
Giderilmesi İsteminde
Bulunan : Ö... A
Vekili : Av. Ş.E
Karşı Taraf (Davalı) : Malatya Valiliği
Vekili : Av. A. M
I. İDARİ YARGIDA DAVA SÜRECİ
A. Dava Konusu Olay
1. Malatya Valiliği İl Disiplin Kurulu tarafından, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığında mühendis olarak görev yapan davacının süresi içinde mal beyanında bulunmadığından bahisle 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin D fıkrasının (j) bendi uyarınca "kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile cezalandırılmasına 01/03/2016 tarih ve 2016/1 sayı ile karar verilmiştir.
2. Davacı vekili, 15/04/2016 tarihli dilekçesiyle, haksız yere mal edinilmesinin söz konusu olmadığı, süresi içinde mal bildiriminde bulunulduğu, kendisine herhangi bir ihtarda bulunulmadan cezai işlem uygulanmasının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, İl Disiplin Kurulunun 01/03/2016 tarihli ve 2016/1 sayılı kararının iptali istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
B. Yargılama Aşamaları
3. Malatya İdare Mahkemesi 30/12/2016 tarihli, E.2016/456, K.2016/1661 sayılı kararı ile, "..... Dava dosyasının incelenmesinden; Malatya Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığında Mühendis olarak görev yapan davacı hakkında 17/08/2015 tescil tarihli .. .. ... plakalı 2015 model araç, 25/11/2015 tescil tarihli .. .. .. plakalı 2004 model araç, 06/07/1989 yevmiye tarihli, ../.. arsa paylı 65m² üzerine kat:2 daire:ll nolu dükkan ve 13/11/2015 tarihinde ayrıldığı eşi adına olan 06/11/2015 tescil tarihli .. .. ... plakalı 2013 araç ile 28/07/2010 yevmiye tarihli ../.. Arsa Paylı 95 m² üzerine kat:4 daire: 19 nolu daireye ait bildirilmesi gereken mal bildirim beyanlarının yasal süresi içerisinde verilmediği, yine 19/09/2007 tarihli ve 6898 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde yayımlanarak kurulan A... C... A.., A... S.. A, İ.... A adına tescilli K... M... P... N... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine 23/03/2009 tarihinde Gelir İdaresi Başkanlığı kayıtlarında %75 oranında ortaklığının bulunduğu ancak bu şirkete ait mal bildirim beyanının da yapılmadığı iddiaları ile ilgili olarak yapılan disiplin soruşturması sonucunda, davacının edindiği söz konusu mallara ilişkin mal bildirim beyanlarının yasal süresi içerisinde yapılmadığı hususu sübut bulduğundan bahisle davacının 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125/D-j maddesi uyarnıca "1 Yıl Kademe İlerlemesinin Durdurulması" cezası ile cezalandırılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda; 17/08/2015 tarihinde tescil edilen ... ... ... plakalı aracın 11/02/2016 tarihinde beyan edildiği, 25/11/2015 tescil tarihli ... ... ... plakalı araç ile K.. M.. P... N... Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine olan % 75 ortaklığının ise hiç beyan edilmediği hususunun davacının da beyanlarıyla sabit olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davacının şahsi mal varlığında önemli bir değişiklik olmasına rağmen, değişikliği izleyen bir ay içinde yeni edindiği mal ve gelirlere ilişkin ek mal bildiriminde bulunması gerekirken, bazı mallara ilişkin bildirimlerin süresinin geçirilmesi, bazı malların ise hiç bildirilmemesi karşısında, davacının eylemine uyan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 125/D-j maddesi uyarınca "1 yıl kademe ilerlemesinin durdurulması" cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; davanın reddine..." şeklinde karar vermiştir.
4. Davacının istinaf talebi, Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesinin 13/04/2017 tarihli E.2017/285, K.2017/455 sayılı kararı ile kesin olarak reddedilmiştir.
II. ADLİ YARGIDA DAVA SÜRECİ
A. Dava Konusu Olay
5. Malatya Cumhuriyet Başsavcılığının 12/05/2016 tarihli ve E.2016/3297 ve 2016/2723 sayılı iddianamesiyle, kamu görevlisi olan şüphelinin 17/08/2015 tarihinde edindiği .. .. ... plakalı, 25/11/2015 tarihinde edindiği ... .. ... plakalı araçlar ve K... M... P... N... Sanayi ve Ticaret Ltd Şti'nde sahip olduğu % 75 hisse ile ilgili edinme tarihinden sonra mal bildiriminde bulunmamak sureti ile atılı suçu işlediğinden bahisle, eylemine uyan 3628 sayılı Kanun'un 12. TCK/53 maddeleri gereğince yargılamasının yapılarak cezalandırılmasına karar verilmesi istemiyle kamu davası açılmıştır.
B. Yargılama Aşamaları
6. Malatya 4. Asliye Ceza Mahkemesinin E.2016/648, K.2016/971 sayılı dosyasında 01/06/2016 tarihinde, ".... 3628 sayılı yasanını 6. maddesinin yollamasıyla aynı kanunun 10. maddesi kapsamında değerlendirmek gerektiği, bu haliyle mal bildiriminde bulunmamaya yönelik 10. maddedeki suçun oluşması için öncelikle ilgili mercii tarafından 30 gün içinde bildirimde bulunulması için ihtar yapılmasının zorunlu olduğu, söz konusu ihtarın yapıldığına dair şekil şartının oluşmadığı, aynı zamanda şekli bir suç olan atılı suçun ancak bu madde de gösterilen ihtarnameye rağmen bildirimde bulunulmaması halinde atılı suçun oluştuğu, somut olayda da değinilen bu koşulların oluşmadığı, anlaşılarak atılı suçun 3628 sayılı yasanın 10. maddesinde kalana suç vasfını taşımadığından eylemden dolayı sanığın beraatine " dair verdiği karar temyiz edilmeksizin 22/06/2016 tarihinde kesinleşmiştir.
III. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİNDEN İSTEK
7. Davacı vekili, Malatya 1. İdare Mahkemesine verdiği dilekçe ile tarafları, esası ve konusu aynı olanMalatya 4. Asliye Ceza Mahkemesinin E.2016/648, K.2016/971 sayılı kararı ile Malatya İdare Mahkemesinin E.2016/456, K.2016/1661 sayılı kararlarının, aynı konuya ilişkin adli ve idari soruşturmalarının sonucuna dayanarak açıldıklarını, Malatya 4. Asliye Ceza Mahkemesince beraat kararı verildiğini, Malatya İdare Mahkemesince idari işlemin iptali istemi hususunda davanın reddine karar verildiğini, böylece iki karar arasında hüküm uyuşmazlığı doğduğunu ileri sürerek, Malatya İdare Mahkemesi tarafından verilen davanın reddine ilişkin kararın usul ve kanuna aykırı olması masumiyet karinesini ihlal etmesi nedeniyle kaldırılarak dava konusu idari işlemin iptaline karar verilmesini ve bu suretle hüküm uyuşmazlığının giderilmesi için dosyanın Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmesini istemiş, dava dosyaları Malatya İdare Mahkemesince Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilmiştir.
IV. İLGİLİ HUKUK
8. 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un "Mahkemenin görevi" başlığını taşıyan 1. maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile görevlendirilmiş, adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözmeye yetkili ve bu kanunla kurulup görev yapan bağımsız bir yüksek mahkemedir."
9. 2247 sayılı Kanun'un 24. maddesi şöyledir:
"1nci maddede gösterilen yargı mercileri tarafından, görevle ilgili olmaksızın kesin olarak verilmiş veya kesinleşmiş, aynı konuya ve sebebe ilişkin, taraflarından en az biri aynı olan ve kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesi olanaksız bulunan hallerde hüküm uyuşmazlığının varlığı kabul edilir.
İlgili kişi veya makam Uyuşmazlık Mahkemesine başvurarak hüküm uyuşmazlığının giderilmesini istiyebilir. Bu halde olumsuz görev uyuşmazlığının çıkarılması ile ilgili 15 ve 16 ncı maddelerdeki usul kuralları uygulanır."
10. Aynı Kanun'un "Yargı merciince yapılacak işlemler" başlıklı 15. maddesi şöyledir:
"Olumsuz görev uyuşmazlıklarında dava dosyaları, son görevsizlik kararını veren yargı merciince, bu kararın kesinleşmesinden sonra taraflardan birinin istemi üzerine, ilk görevsizlik kararını veren yargı merciine ait dava dosyası da temin edilerek Uyuşmazlık Mahkemesine gönderilir ve görevli yargı merciinin belirlenmesi istenir."
11. Kanun'un "Uyuşmazlık Mahkemesince yapılacak işlemler" başlıklı 16. maddesi şöyledir:
"Uyuşmazlık Mahkemesi, olumsuz görev uyuşmazlığı ile ilgili dosyaların ilk incelemesi sırasında ve gerekli gördüğü hallerde ilgili Başsavcıların görüşünü de alarak, görevli yargı merciini belirten kararını verir. "
V. İNCELEME VE GEREKÇE
12. Uyuşmazlık Mahkemesinin Muammer TOPAL’ın başkanlığında, Üyeler Birol SONER, Nilgün TAŞ, Doğan AĞIRMAN, Aydemir TUNÇ, Nurdane TOPUZ ve Ahmet ARSLAN’ın katılımlarıyla yapılan 28/02/2022 tarihli toplantısında; Raportör-Hakim Engin SELİMOĞLU'nun, 2247 sayılı Kanun’da öngörülen koşulları taşımayan başvurunun reddi gerektiği yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan, ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ ile Danıştay Savcısı Yakup BAL’ın başvurunun reddi gerektiği yolundaki açıklamaları da dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
13. 2247 sayılı Kanun'un 24. maddesinde yer alan hükme göre, hüküm uyuşmazlığının varlığı için:
a) Uyuşmazlık doğuran hükümlerin, adli ve idari yargı mercileri tarafından verilmesi,
b) Konu, dava sebebi ve taraflardan en az birinin aynı olması,
c) Her iki kararın da kesinleşmiş olması,
d) Kararlarda davanın esasının hükme bağlanması,
e) Kararlar arasındaki çelişki nedeniyle hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması koşullarının birlikte gerçekleşmesi aranmaktadır.
14. Hüküm uyuşmazlığı bulunduğu ileri sürülen adli ve idari yargı kararlarının incelenmesinden, ortada adli yargı yerince verilmiş temyiz edilmeksizin, idari yargı yerince verilmiş, istinaf başvurusu reddedilmek suretiyle kesinleşmiş kararlar bulunduğu, kararlarda da işin esasının hükme bağlandığı ve davaların taraflarından en az birinin, (olayımızda davacının) aynı olduğu anlaşılmıştır.
15. Konu ve dava sebebinin aynı olup olmamasının incelenmesi: Olayda, Malatya İdare Mahkemesinde; davacının, süresi içinde mal bildiriminde bulunmadığından bahisle yapılan idari soruşturma sonucunda fiili sabit görülerek 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 125. maddesinin birinci fıkrasının D bendinin (j) alt bendi uyarınca uygulanan "kademe ilerlemesinin durdurulması" cezasının kaldırılması kararının iptali istemiyle dava açılmış, davanın reddine karar verilmiştir.
16. Malatya 4. Asliye Ceza Mahkemesinde; kamu görevlisi olan şüphelinin sahibi olduğu bazı menkul mallar ile hisse senetlerini edinme tarihinden sonra mal bildiriminde bulunmamak sureti ile atılı suçu işlediğinden bahisle, eylemine uyan 3628 sayılı Kanun'un 12. TCK/53 maddeleri gereğince yargılamasının yapılarak cezalandırılması istemiyle dava açılmış, yasal unsurları itibarıyla oluşmayan suçtan sanığın (başvurucunun) beraatine karar verilmiştir.
17. İdari yargı yerinde açılan davanın sebebi, disiplin soruşturması sonucunda kendisine verilen disiplin cezasına ilişkindir. Başvurucu hakkında ceza yargılaması sonucunda ise "...şekil şartının oluşmadığı anlaşılarak sanığın atılı suç kastıyla hareket ettiğine dair her türlü şüpheden uzak cezalandırılmasına yeter başkaca bir delil elde edilemediğinden" beraatine karar verildiği görülmektedir. Başvurucunun 3628 sayılı Kanun'da belirtilen sürede mal bildiriminde bulunmadığı dava dosyaları içeriğinden sabittir. Bu anlamda İdare Mahkemesi ile Asliye Ceza Mahkemesine aynı konuda açılmış ve aynı konuda verilmiş birbiriyle çelişen kararların bulunmadığı ve idari yargı yerince davanın reddi yolunda verilen karar ile adli yargı yerince yasal unsur eksikliği sebebiyle verilen beraat kararlarının birbirlerinin uygulanmasına engel teşkil etmediği gözetildiğinde, ortada çelişkili bir karar ve bu çelişki nedeniyle başvuruda bulunan davacı yönünden hakkın yerine getirilmesini olanaksız kılan bir durumun da bulunmadığı anlaşılmıştır.
18. Yukarıda belirtilen hususlar göz önünde bulundurularak; 2247 sayılı Kanun’un 24. maddesinde öngörülen “kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesinin imkânsız bulunması” koşulunu taşımayan başvurunun reddi gerekmiştir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan nedenlerle,
2247 sayılı Kanun’un 24. maddesinde öngörülen “kararlar arasındaki çelişki yüzünden hakkın yerine getirilmesinin olanaksız bulunması” koşulunu taşımayan BAŞVURUNUN REDDİNE,
28/02/2022 tarihinde, OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Muammer TOPAL |
Üye Birol SONER |
Üye Nilgün TAŞ |
Üye Doğan AĞIRMAN |
|
|
Üye Aydemir TUNÇ |
Üye Nurdane TOPUZ |
Üye Ahmet ARSLAN |