T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ             HUKUK BÖLÜMÜ             ESAS NO         : 2016 / 115             KARAR NO    : 2016 / 159             KARAR TR     : 14.3.2016

ÖZET : 2015 yılında Kara Kuvvetleri Astsubay Meslek Yüksekokuluna öğrenci seçimine yönelik ikinci aşama elemelerin ve bedeni yeterlilik sınavların ve bu işlemlere bağlı başarı sıralamasının iptaline, başarı sıralamasının yeniden yapılmasına, yeni sıralamaya göre okula kabul için gerekli sıraya yerleştiği takdirde okula kaydının yapılmasına karar verilmesi istemiyle açılan davada, davacının “asker kişi” sıfatının bulunmadığı ve Anayasa’nın 157. ve 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddelerinde öngörülen, idari işlemin asker kişiyi ilgilendirmesi ve askeri hizmete ilişkin bulunması koşullarının birlikte gerçekleşme-diği gözetildiğinde uyuşmazlığın GENEL İDARİ YARGI YERİNDE ÇÖZÜMLENMESİ gerektiği hk.

                                                          

 

 

K  A  R  A  R

 

 

            Davacı             : M. G. A.

            Davalı             : Milli Savunma Bakanlığı

 

O  L  A  Y      : Davacı dilekçesinde, yaptığı müracaatla 1.7.2015 tarihinde ön sağlık ve bedeni yeterlilik, 2.7.2015 tarihinde sözlü mülakat olmak üzere, Kara Kuvvetleri Astsubay Meslek Yüksek Okuluna öğrenci temini ikinci seçim aşamaları sınavlarına katıldığını; birinci gün bedeni yeterlilik için yapılan sınavın tümünü yüksek bir başarı oranı ile geçtiğini, sınav sonuçları rütbeli görevli gözetmen tarafından yüksek sesle kayıtları yapan görevliye bildirilirken tarafından bu sonuçların kayıt altına alındığını, buna rağmen sınav sonuçları ile ilgili hiçbir belgenin kendisi dahil diğer adaylara verilmediğini; ikinci gün ise taban puanı 70/100 olan sözlü mülakattan yeterli puanı (70’in üstü) alarak başarı ile geçtiğini; 3.8.2015 tarihinde ise Yüksek Öğretime Geçiş sınavı (YGS) puanı, Bedeni yeterlilik sınavları puanları ve sözlü mülakattan alınan puanların Kara Kuvvetleri Komutanlığının internet sitesinde belirtilen hesaplama formülü ile hesaplanmış, asil ve yedek başarı sıralamasının tüm ilgililere duyurulduğunu;  bedeni yeterlilik sınavından aldığı sonuçlarla bağdaşmayan 5748’inci yedek olarak sırasının sisteme girildiğini gördüğünü; bu sınavdan yüksek puan beklediğinden,  8.8.2015 tarihinde sınavları yapan Kara Harp Okulu Komutanlığına tüm sınavlarda aldığı sonuç ve notların bildirilmesi istemli müracaatını yaptığını; 9.10.2015 tarihinde Astsubay Meslek Yüksekokulu Komutanlığından sağlık ve bedeni yeterliliğe ilişkin sonuçları gösteren cevabın  geldiğini ancak sözlü mülakat sonucu puanının gönderilmediğini; bu sonuç ile gerçekte aldığı sonuçların hiçbir ilgisinin bulunmadığını; yapılan hukuksuzluk ile şaibe yaratıldığını ve Kara Astsubay Meslek Yüksek Okulunda öğrenim görmesine engel olunduğunu, profesyonel bir sporcu olarak  neyi yapıp, neyi yapamayacağını çok iyi bildiğini,  5 adet spor dalını noter huzurunda veya mahkeme uygun görürse mahkeme huzurunda iddia ettiği gibi tekrarlayabileceğini, böylece idarenin gönderdiği sınav sonuçlarının kendisine ait olamayacağını kanıtlayabileceğini ifade ederek; Temmuz-Ağustos 2015 tarihleri içinde icra edilen Kara Astsubay Meslek Yüksek Okulu (KAMYO) ikinci seçim aşamaları, bedeni yeterlilik sınavlarının iptaline; kendisine ait sonuçların; sıralamayı tümüyle değiştirecek şekilde aleyhine sehven veya kasıtlı, bireysel veya kurumsal değiştirilmiş olması nedeniyle hukuksuzluğu kesin olan Kara Astsubay Meslek Yüksek Okulu (KAMYO) seçim aşamaları sonucunda oluşan, 3 Ağustos 2015 tarihinde yayınlanan tüm asil/yedek sıralamalarının iptaline; kendisine ait gerçek bedeni yeterlilik sınavı sonuçları ile puanlama ve asil/yedek sıralamasının yeniden yapılmasına; okula asil veya yedek listeden girmeye hak kazanan, YGS puanı 202 ve altında olanların tümünün sıralama ve bedeni yeterlilik puanlarının incelenmesine, tespit edilecek hukuksuzluğa göre işlem yapılmasına; yapılacak yeni sıralama ile asil veya yedek listede okula girmeye yetecek bir sıralama oluştuğu taktirde okula kaydının yapılmasına karar verilmesi istemiyle 10.11.2015 tarihinde genel idari yargı yerinde dava açmıştır.

KONYA 2.İDARE MAHKEMESİ: 16.11.2015 gün ve E:2015/1183, K:2015/1077 sayı ile, “(…) 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14/3-(a) maddesinde, dava dilekçelerinin görev yönünden öncelikle inceleneceği, 15/1-(a) maddesinde, adli ve askeri yargının görevine giren davaların görev yönünden reddedileceği hüküm altına alınmıştır.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunu'nun 20. maddesinde, "Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda; ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz.

Bu Kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat; Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve er, erbaş ve erler ile sivil memurlardır." hükmü düzenlenmiştir.

Dava dilekçesinin incelenmesinden, astsubaylık sınavına giren davacı tarafından bedeni yeterlik sınavları ve 2015 yılı Kara Astsubayı Meslek Yüksek Okulu (KAMYO) asil/yedek sıralamasının iptali istemiyle açılan davada, 1602 sayılı Kanun'un 20. maddesi uyarınca, asker kişiyi ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin bulunan astsubaylık sınavı ile ilgili davanın görüm ve çözümü askeri idari yargıya ait olduğundan mahkememiz görevli bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a. maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine…” karar vermiş, bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.

Davacı, aynı istekle bu kez 30.11.2015 gününde askeri idari yargı yerinde dava açmıştır.

ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRESİ; 23.12.2015 gün ve E:2015/2010, K:2015/2161 sayı ile, “(…) Anayasanın, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevleri, üyelerinin seçimi ve özlük hakları, kuruluşu, işleyişi ile yargılama usullerine ilişkin 157 nci maddesinde “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimi yapan ilk ve son derece mahkemesidir. Ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz” hükmü bulunmaktadır.

Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görevlerini belirleyen, 1602 sayılı Askeri Yüksek idare Mahkemesi Kanununun 2508 sayılı Kanunla değişik 20 nci maddesinde, “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen görevleri yapar. Ancak, askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda, ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz, Bu kanunun uygulanmasında asker kişiden maksat, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlardır” hükmü, aynı kanunun idari davalar ve yargı yetkisinin sınırı başlığı taşıyan 21 nci maddesinde de, 20 nci maddede belirtilen kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemden dolayı açılacak iptal ve tam yargı davalarının doğrudan doğruya ve kesin olarak Askeri Yüksek idare Mahkemesinde çözümlenip karara bağlanacağı hükmü yer almaktadır.

Anayasanın ve 1602 sayılı Kanunun bu hükümleri karşısında bir davaya Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde bakılabilmesi için;

1.İdari işlemin bir asker kişi göz önünde tutularak tesis edilmesi veya idari eylemin bir asker kişiye yönelmiş olması, yahut uyuşmazlığın askerlik yükümlülüğünden doğmuş olması,

2.Dava konusu idari işlem ve eylemin askeri hizmete ilişkin bulunması şartlarının birlikte gerçekleşmiş olması gerekir.

Bu yasal mevzuat çerçevesinde davacının durumu incelendiğinde, davacının askeri öğrenci statüsüne girmediği, öğrenci aday adayı sivil kişi iken iptali istenen işlemin tesis edildiği, dolayısıyla davacının asker kişi sıfatının bulunmadığı, bu nedenle 1602 sayılı AYİM Kanununun 20 nci maddesine göre idari işlemin “asker kişiyi ilgilendirme" şartının gerçekleşmediği anlaşılmakla davanın görev ve çözüm yerinin mahkememiz olmayıp Genel idari Yargı Yeri olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

1.DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE…” karar vermiş, karar düzeltme isteminde bulunulmayan bu karar kesinleşmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE :

Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Ali ÇOLAK, Yusuf Ziyaattin CENİK, Alaittin Ali ÖĞÜŞ, Süleyman Hilmi AYDIN, Mehmet AKBULUT ve Yüksel DOĞAN’ın katılımlarıyla yapılan 14.3.2016 günlü toplantısında:

l-İLK İNCELEME: Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, genel ve askeri idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, askeri idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, ekinde idari yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde genel idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Danıştay Savcısı Yakup BAL ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Savcısı Oğuz PÜRTAŞ’ın davada genel idari yargının görevli olduğu yolundaki yazılı ve sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

Dava, davacı tarafından, 2015 yılında Kara Kuvvetleri Astsubay Meslek Yüksekokuluna öğrenci seçimine yönelik ikinci aşama elemelerin ve bedeni yeterlilik sınavlarının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bu işlemlerin ve bu işlemlere bağlı olarak ortaya çıkan başarı sıralamasının iptaline, başarı sıralamasının gerçek veriler dikkate alınarak yeniden yapılmasına, yeni sıralamaya göre okula kabul için gerekli sıraya yerleştiği takdirde okula kaydının yapılmasına karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

Anayasa’nın 157. maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu; ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiş; 20.7.1972 tarih ve 1602 sayılı Yasa’nın 25.12.1981 tarih ve 2568 sayılı Yasa ile değişik 20. maddesinde de aynı hüküm yer almıştır. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nin bir davaya bakabilmesi için dava konusu idari işlemin “asker kişiyi ilgilendirmesi” ve “askeri hizmete ilişkin bulunması” koşullarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

1602 sayılı Yasa’nın değişik 20. maddesinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan, subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlar asker kişi sayılmaktadır.

İdari işlemin, görevli yargı yerinin tespiti yönünden “askeri hizmete ilişkin” olup olmadığının saptanabilmesi için işlemin konusuna bakılması gerekmektedir. Eğer idari işlem askeri gereklere, askeri usul ve yönteme ve askeri hizmete göre tesis edilmiş ise bu işlemin askeri hizmete ilişkin olduğu kabul edilmelidir. Daha açık bir ifadeyle, askeri hizmete ilişkin idari işlemler: idarenin bir asker kişinin askeri yeterlik ve yeteneklerinin, tutum ve davranışlarının, askeri geçmişinin, asker kişi olmaktan kaynaklanan hak ve ödevlerinin; askerlik hizmetinin amacı, askeri görev yerlerinin özellikleri, askeri kural ve gerekler göz önünde tutularak değerlendirilmesi sonucunda tesis edilen işlemlerdir. İşlem, askeri olmayan bir makam tarafından tesis edilmiş olsa bile durum değişmemekte menfaati ihlal edilen asker kişinin açtığı davanın Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’nde görülmesi gerekmektedir.

Dava konusu olayda,   davacının askeri öğrenci statüsüne girmediği, öğrenci aday adayı sivil kişi iken iptali istenilen işlemin tesis edildiği, dolayısıyla davacının “asker kişi” sıfatının bulunmadığı anlaşılmaktadır.

Belirtilen durum karşısında, olayda Anayasa’nın 157. ve 1602 sayılı Yasa’nın 20. maddelerinde öngörülen, idari işlemin asker kişiyi ilgilendirmesi ve askeri hizmete ilişkin bulunması koşulları birlikte gerçekleşmediğinden, davanın görüm ve çözümü genel idari yargı yerinin görevine girmektedir.

Açıklanan nedenlerle, Konya 2.İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.

 

S O N U Ç  : Davanın çözümünde GENEL İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Konya 2.İdare Mahkemesinin 16.11.2015 gün ve E:2015/1183, K:2015/1077 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ  KALDIRILMASINA, 14.3.2016  gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.

 

 

Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR

Üye Ali ÇOLAK           Üye Süleyman Hilmi AYDIN

Üye Yusuf Ziyaattin CENİK           Üye Mehmet AKBULUT

Üye Alaittin Ali ÖĞÜŞ           Üye Yüksel DOĞAN