|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/85 KARAR NO : 2019/109 KARAR TR : 25/02/2019 |
ÖZET: Davacı adına kayıtlı işyerine ilişkin olarak, işyeri giriş bildirgesi, aylık hizmet prim belgesi, işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle idarece uygulanan idari para cezalarının 6183 sayılı Yasa hükümlerine göre tahsili işleminin iptali istemine ilişkin istemin ADLİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk. |
K A R A R
Davacı : M. T.
Vekili : Av. İ. S. K.
Davalı : Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı
Vekilleri : Av. A. G. Av. İ. A.
O L A Y :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Macit Türköz hakkında Afyonkarahisar Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından idari para cezası hakkında 2014/016646, 2014/016647, 2014/016648, 2014/016649 takip numaralı dosyalarla takip başlatıldığını, bu takibe konu olan borcu kabul etmediklerini, müvekkilinin SGK dan borcun sebebini sorduklarında müvekkiline Excalibur Cafe işletmesi ile ilgili olduğunun söylendiğini, ancak müvekkilinin hiçbir zaman bu yeri işletmediğini, bir yanlışlık olduğunu düşündüklerini, müvekkilinin bu işyeri ile ilgili hiçbir ilgisi olmadığını, ne işveren ne de çalışan olarak bu işyerinde bulunmadıklarını, açıklanan nedenlerle müvekkili hakkında başlatılan takiplerin iptaline karar verilmesi istemiyle 06/03/2017 tarihinde adli yargı yerinde dava açmıştır.
AFYONKARAHİSAR İŞ MAHKEMESİ: 13/09/2018 gün, E:2017/121, K:2018/291 sayılı dosyada "2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu7 nun 2. Maddesinde " İdari dava türleri, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı açılan iptal davaları; idari işlem ve eylemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları; kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı açılan davalar " olarak sayılmış; idari yargının idari eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğunun denetimi yapmakla görevli olduğuna yer verilmiştir. Söz konusu uyuşmazlık davacının 2.5630 01 01 1051805 003 01-68 sicil numaralı işyerinin işvereni olması itibariyle söz konusu işyerine; işe giriş bildirgesi, aylık prim hizmet belgesi, işyeri bildirgesi ve işten ayrılış bildirgesinin verilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezasının 6183 sayılı Kanun kapsamında tahsiline ilişkindir. İş bu dava idari yargının görevinde olması nedeniyle idare mahkemelerinde açılmalıdır" gerekçesiyle "HMK' nun 114/1-c maddesi gereğince davacının davasının Görevsizlik nedeni ile Usulden Reddine" karar vermiş, istinaf edilmeyen karar 31/10/2018 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı vekili bu kez aynı istemle 08/11/2018 tarihinde idari yargı yerinde dava açmıştır.
AFYONKARAHİSAR İDARE MAHKEMESİ: 11.01.2019 gün ve E:2019/6 sayılı kararıyla "5510 sayılı Kanun’un 102. maddesinde, “...İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir.
İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutan, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir.
Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idari para cezalan, 89 uncu madde hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir...” hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanunun 88. maddesinde ise, “...Kurumun süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç, diğer maddeleri uygulanır. Kurum, 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ve mercilere verilen yetkileri kullanır.
Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz...” hükmü yer almıştır.
Öte yandan, 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu’nun 37. maddesinin üçüncü fıkrasında, “Süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para cezalan, gecikme zamları, katılım paylan Kurum alacağına dönüşür ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır” denilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı hakkında Afyonkarahisar Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü tarafından tesis edilen 2014/016646, 2014/016647, 2014/016648, ve 2014/016649 takip numaralı dosyalarla idari para cezaları hakkında takip başlatıldığı, idari para cezalarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emirlerinin iptali istemiyle Afyonkarahisar İş Mahkemesi'nin 2017/121 E. numarasına kayıtlı dosyası ile dava açıldığı, Afyonkarahisar iş Mahkemesi'nin 2017/121E., 2018/29İK. sayılı kararı ile idari yargının görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Olayda, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102.maddesi uyarınca verilen idari para cezasından kaynaklanan ödeme emrinin iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmış olup; bu durumda, söz konusu ödeme emrine karşı açılan davada, 5510 sayılı Yasa’nın 88. maddesi gözetildiğinde İş Mahkemesi görevlidir.
Nitekim, Uyuşmazlık Mahkemesi'nin E:2012/120, K:2013/2 sayılı karan da bu yöndedir.
Bu durumda, yukarıda yapılan açıklamalar uyarınca uyuşmazlığın çözümünün idari yargının görev alanı içerisinde bulunmadığı ve görevli yargı yerinin adli yargı mahkemelerinin görev alanı içerisinde kaldığı sonucuna varıldığından, yukarıda hükmüne yer verilen 2247 sayılı Kanun uyarınca görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurmak gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle, 2247 sayılı Kanun'un 19. maddesi uyarınca görevli merciin belirtilmesi için Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvurulmasına, dosya içerisinde bulunan Afyonkarahisar İş Mahkemesi'nin E:2017/121 sayılı dosyası ve dava dosyasının gerekçeli kararımızla birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi'ne gönderilmesine, uyuşmazlığın incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi'nin kararına kadar ertelenmesine" karar vererek her iki dava dosyasını 23/01/2019 gün ve 2019/6 esas sayılı üst yazısı ile Mahkememize göndermiş, başvuru 25/01/2019 tarihi itibarıyla Mahkememiz kayıtlarına girmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Uyuşmazlık Mahkemesi’nin, Başkan Hicabi DURSUN, Üyeler: Şükrü BOZER, Mehmet AKSU, Birol SONER, Süleyman Hilmi AYDIN, Aydemir TUNÇ ve Nurdane TOPUZ'un katılımlarıyla yapılan 25/02/2019 günlü toplantısında:
l-İLK İNCELEME :Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; İdare Mahkemesince, 2247 sayılı Yasa’nın 19. maddesine göre başvuruda bulunulmuş olduğu, idari yargı dosyasının Mahkemece, ekinde adli yargı dosyası ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hâkim Engin SELİMOĞLU'nun davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Halil İbrahim ÇİFTÇİ veDanıştay Savcısı Yakup BAL’ınadli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, davacı adına kayıtlı işyerine ilişkin olarak, işyeri giriş bildirgesi, aylık hizmet prim belgesi, işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle idarece uygulanan idari para cezalarının 6183 sayılı Yasa hükümlerine göre tahsili işleminin iptali istemine ilişkin bulunmaktadır.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun:
“Prim belgeleri ve işyeri kayıtları” başlıklı 86. maddesi; “Bu Kanunun 4 üncü ve 5 inci maddesine tabi sigortalılar ile sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalılar için işverenlerce Kuruma verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgelerinin şekli, içeriği, ekleri, ilgili olduğu dönemi, verilme süresi ve diğer hususlar Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenir
İşveren, işyeri sahipleri; işyeri defter, kayıt ve belgelerini ilgili olduğu yılı takip eden yıl başından başlamak üzere on yıl süreyle, kamu idareleri otuz yıl süreyle, tasfiye ve iflâs idaresi memurları ise görevleri süresince, saklamak ve Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilen memurlarınca istenilmesi halinde onbeş gün içinde ibraz etmek zorundadır...
...Sigortalının çalıştığı bir veya birden fazla işte, bu Kanunda yazılı şartlan yerine getirmiş olmasına rağmen, kendisi için verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin işveren tarafından verilmediği veya verilen aylık prim ve hizmet belgesinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinde kazançların veya prim ödeme gün sayılarının eksik gösterildiği Kurumca tespit edilirse, hastalık ve analık sigortalarından gerekli ödemeler yapılır”
"Primlerin ödenmesi" başlıklı 88. Maddesinin 19. Fıkrasında; "Kurumun prim ve diğer alacaklarının tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulamasından doğacak uyuşmazlıkların çözümlenmesinde Kurumun alacaklı biriminin bulunduğu yer iş mahkemesi yetkilidir. Yetkili iş mahkemesine başvurulması alacakların takip ve tahsilini durdurmaz"
“Uyuşmazlıkların çözüm veri başlıklı 101. maddesinde: “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür”
Hükümleri yer almıştır.
Dosyaların tetkikinden; Kurum kayıtlarına göre davacının işvereni olduğu işyerine; işyeri giriş bildirgesi, aylık hizmet prim belgesi, işe giriş ve işten ayrılış bildirgelerinin verilmemesi nedeniyle idarece uygulanan idari para cezalarının 6183 sayılı Yasa hükümlerine göre tahsili cihetine gidilerek, davacıya ödeme emirleri gönderildiği, davacının söz konusu işyerinin sahibi olmadığını ileri sürerek uyuşmazlık konusu davaları açtığı anlaşılmaktadır.
Konuya ilişkin mevzuat hükümleri ile somut olay irdelendiğinde; 5510 sayılı Yasanın 88/19 ve 101 maddelerindeki açık düzenlemeler karşısında uyuşmazlığın çözüm yerini adli yargı mercii olacağı tartışmasızdır.
Belirtilen nedenlerle, Afyonkarahisar İdare Mahkemesinin başvurusunun kabulü ile Afyonkarahisar İş Mahkemesinin 13/09/2018 gün, E:2017/121, K:2018/291 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç :Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle, Afyonkarahisar İdare Mahkemesinin BAŞVURUSUNUN KABULÜ ile Afyonkarahisar İş Mahkemesinin 13/09/2018 gün, E:2017/121, K:2018/291 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA 25/02/2019 gününde OY BİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.
Başkan Üye Üye Üye
Hicabi Şükrü Mehmet Birol
DURSUN BOZER AKSU SONER
Üye Üye Üye
Süleyman Hilmi Aydemir Nurdane
AYDIN TUNÇ TOPUZ