Hukuk Bölümü         1999/25 E.  ,  1999/24 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı   : M.B.

Davalı    : P.O. A.Ş. Genel Müdürlüğü

Vekili      : Av. N.T., Av. M.K.Ş.,

                Av. V.T.           

OLAY   : 1) P.O. A.Ş. Genel Müdürlüğünde sözleşmeli statüde çalışmakta iken 17.1.1995 tarihi itibariyle emekliye ayrılan davacı, P.O. Sözleşmeli Personel Yönetmeliğinin 116. maddesinde ödenmesi öngörülen işsonu tazminatının ödenmemesine ilişkin 26.1.1995 günlü işlemin iptali ile sözkonusu işsonu tazminatının yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle, 13.2.1995 gününde idari yargı yerine dava açmıştır.

            ANKARA 1. İDARE MAHKEMESİ, 11.4.1995 gün ve E: 1995/ 183,K: 1995/ 574 sayı ile, Uyuşmazlık Mahkemesinin 3.10.1994 günlü, E: 1994/ 23, K: 1994/ 25 sayılı kararında belirtildiği üzere, özel hukuk ilişkilerine dayalı olan ve bu ilişkilerden doğan uyuşmazlık nedeniyle açılan davanın görüm ve çözümünün, adli yargı yerinin görev alanına girdiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Davacı, bu kez, fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla, 22.530.000.-TL. tutarındaki işsonu tazminatının, emekliliğe sevkedildiği 17.1.1995 tarihinden itibaren en yüksek banka cari mevduat faiz oranına göre hesaplanacak faiziyle birlikte davalıdan tahsiline hükmedilmesi istemiyle, 31.8.1995 gününde adli yargı yerine dava açmıştır.

            ANKARA ASLİYE 3. HUKUK MAHKEMESİ; 13.5.1996 gün ve E: 1995/ 799, K:1996/ 291 sayı ile, davanın, Yönetmelikten kaynaklanan işsonu tazminatının tahsili isteğinden ibaret bulunduğu; davalı Kurumun, 233 sayılı KHK.’ye tabi, kamu kurumu niteliğinde bir kamu iktisadi teşekkülü olduğu; bu nedenle, uyuşmazlığın idari yargıda görülmesi gerektiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar da, temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            2) Davacının, yeniden idari yargı yerine açtığı dava, Ankara 8. İdare Mahkemesinin 6.11.1996 gün ve E: 1996/ 650, K: 1996/936 sayılı kararıyla; Ankara 1. İdare Mahkemesi ile Ankara Asliye 3. Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararları nedeniyle doğmuş bulunan olumsuz görev uyuşmazlığının giderilmesi için,2247 sayılı Yasanın 14. maddesine göre Uyuşmazlık Mahkemesine başvurulmasının gerektiği, Uyuşmazlık Mahkemesi Genel Kurulunca alınan ilke kararının ,  idari  yargı  yerince  verilen  ve   kesinleşen  görevsizlik  kararını  ortadan   kaldırmadığı, dolayısıyla, idari yargıda verilmiş ve kesinleşmiş görevsizlik kararı Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından kaldırılmadıkça bu davanın esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle, reddedilmiştir.

            Davacının, 28.5. 1999 günlü dilekçesi üzerine, adli ve idari yargı dosyaları Ankara Asliye 3. Hukuk Mahkemesi Hakimliğinin 2.6.1999 günlü, 1995/799 sayılı yazısı ekinde Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığına gönderilmiş olup, böylece adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş bulunmaktadır.

            İNCELEME VE GEREKÇE:  Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümünün Mustafa Bumin’in Başkanlığında Üyeler: O. Hulusi Mustafaoğlu, M. Salim Özer, Nursel Aymakoğlu, Zafer Kantarcıoğlu, Dr. Erol Alpar ve Ertuğrul Taka’nın katılımlarıyla yapılan 21.6.1999 günlü toplantısında Raportör- Hakim İsa Yeğenoğlu’nun davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci ile Danıştay Savcısı Tülin Özdemir’in davanın çözümünün idari yargının görevi alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

            Dava, sözleşmeli statüde çalışmakta iken emekli olan davacıya Kurum Sözleşmeli Personel Yönetmeliğinin 116. maddesinde ödenmesi öngörülen işsonu tazminatının ödenmemesine ilişkin işlemin iptali ile sözkonusu tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmıştır.

            233 sayılı KHK. hükümlerine tabi bir İktisadi Devlet Teşekkülü olan Türkiye Petrolleri A.O.nın “Bağlı Ortaklığı” olarak kurulan ve daha sonra 399 sayılı KHK. ve ekli cetvellerde yer alarak bu KHK.ye tabi kılınmış bulunan P.O. A.Ş.nin, Bakanlar Kurulu Kararı ile 3291 sayılı Yasanın 13. maddesine göre özelleştirilmesine karar verilmiş; aynı Yasanın 14. maddesinin (b) bendine göre, özelleştirilmesine karar verilen teşekkül, kuruluş, müessese, bağlı ortaklık, işletme ve işletme birimlerinin sermayelerindeki kamu payı %50’ nin altına düşünceye kadar kuruluşu, faaliyetleri, organları, yönetimi ve denetimi ile diğer hususlar hakkında karar vermeye Yüksek Planlama Kurulu yetkili kılınmış;bu yetkiye dayanılarak Yüksek Planlama Kurulunun 18.2.1991 gün 91/6 sayılı kararıyla P.O. A.Ş. Ana Sözleşmesi kabul edilmiştir.

            Özelleştirme ile ilgili ayrıntılı düzenlemeler getiren ve 27.11.1994 günlü, 22124 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine Ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 22.maddesinde, özelleştirme proğramına alınan, özelleştirilen, faaliyeti durdurulan, küçültülen, kapatılan veya tasfiye edilen kuruluşlarda çalışan 657 sayılı Yasaya tabi personel ile kapsam dışı personel dahil, sözleşmeli personelin “kamu personeli” olduğu açıkça ifade edilmiştir.

            Yukarıdan beri açıklandığı üzere, P.O. A.Ş. özelleştirme sürecine girmiş olmakla birlikte henüz satışı tamamlanmamış ve sermayesindeki kamu payı çoğunlukta bulunan “kamu kurumu” niteliğinde bir kuruluş olup, davacı da statüsü itibariyle adı geçen Kurumda asli ve sürekli kamu hizmeti gören ve 4046 sayılı Yasada açıkça belirtilmiş olan bir “kamu personeli”dir.

            Bir kamu kuruluşu olduğu çekişmesiz bulunan P.O. A.Ş tarafından yöntemine uygun olarak yürürlüğe konulan P.O. Sözleşmeli Personel Yönetmeliğinin 116. maddesine göre, maddede belirtilen koşulların varlığı halinde ödenmesi öngörülen işsonu tazminatının ödenmemesine ilişkin bulunan ve iptal davasına konu edilen olumsuz tasarrufun da idari bir işlem niteliğini taşıdığı kuşkusuzdur.

Belirtilen tüm bu hususlar ile Uyuşmazlık Mahkemesinin 1.3.1996 günlü, 22567 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 22.1.1996 günlü, E: 95/1,K: 96/1 sayılı kararıyla; özelleştirme kapsamında bulunan Kamu İktisadi Teşebbüslerindeki sözleşmeli statüde çalışan personelin kurumları ile olan ilişkilerinden doğan anlaşmazlıkların çözüm yerinin idari  yargı  olduğuna  ve  konunun  2247  sayılı

Yasanın 30. maddesi uyarınca bu doğrultuda ilke kararına bağlanmasına karar verilmiş bulunması karşısında, uyuşmazlığa konu edilen davanın görüm ve çözümünde idari yargı yeri görevli bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, Ankara 1. İdare Mahkemesinin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ: Davanın çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 1. İdare Mahkemesinin 11.4.1995 günlü, E: 1995/ 183, K: 1995/ 574 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına, 21.6.1999 gününde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.