|
T.C. UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ HUKUK BÖLÜMÜ ESAS NO : 2014 / 488 KARAR NO : 2014 / 531 KARAR TR : 5.5.2014 |
ÖZET : Davacılar ile serbest şehircilik hizmeti sunan Şirket arasında akdedilen sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro,Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği”nin 13. maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki başvurunun reddine ilişkin davalı Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davanın, İDARİ YARGI YERİNDE çözümlenmesi gerektiği hk.
|
Davacılar : 1-M.U.A.,
2-A.T.A.
Vekilleri : Av. H.S., Av.Ö.Ş.
Davalı : TMMOB Şehir Plancıları Odası
Vekili : Av.K.C.
O L A Y : Davacılar vekili dilekçesinde; müvekkillerinin, Muğla İli, Milas İlçesi, Güllük Belediyesi mücavir alan sınırları içinde ve Kıyıkışlacık Köyü-Akarca Çiftliği Mevkiinde bulunan tapunun 115 ada 576, 577, 579, 580, 581 ve 606 nolu parsellerinde kayıtlı taşınmazların eşit ortaklıkta maliki olduğunu; bu bağlamda müvekkilleri ile Serbest Şehircilik Hizmeti sunan dava dışı Ö. İmar İnşaat Ltd.Şirketi arasında 10.9.2005 tarihli bir sözleşme akdedildiğini; şirket tarafından, mevcutta onaylı Çevre Düzeni Planına göre “Turizm Tesisleri” 'Tarım" ve “Makilik Fundalık” kullanım kararları olan taşınmazları kapsayacak şekilde, 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Plan değişikliği yapılması ile yapılacak Çevre Düzeni Plan Değişikliğine göre Gözlemsel Jeolojik Etütlerin, 1/1000 ve 1/5000 ölçekli Halihazır Haritaların yapılmasına müteakip, kullanım kararları “Otel Alanı”, “Tercihli Kullanım Alanı", “Konut Alanı” ve “Golf Alanı” olan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planının kabul ve onaylanmasından sonra da yapılacak Parselasyon planına göre tapuya tescil edilecek imar parsellerinin satışı ve organizasyonu taahhüt edildiğini; görüldüğü üzere, akdedilen sözleşmenin ilk kısmının imar planlarının yapılmasıyla, ikinci kısmının ise oluşacak imar parsellerinin müşterek satışı sonucu elde edilecek kârın paylaşımıyla ilgili olduğunu; anılan sözleşmenin ilk kısmına konu "imar planlarının yapılması" karşılığında şirkete 3.200.000 USD plan yapım ücretinin ödenmesinin taahhüt edildiğini; ikinci kısmı olan "imar parsellerinin müşterek satışı sonucu elde edilecek kârın paylaşımıyla" ilgili olarak ise; imar planı sonucu oluşacak imar parsellerinin satış bedellerinden imar öncesindeki değeri itibariyle kararlaştırılan 37.950.000 USD arsa bedelleri ile 3.200.000 USD plan yapım ücretinin mahsubundan kalan net kârın % 25’inin verilmesinin taahhüt edildiğini; taahhüt edilen işlerin yapılması ve resmi işlemlerin takibi için şirkete vekaletname verildiğini; her ne kadar verilen vekaletnameler kullanılarak, şirket tarafından anılan taşınmazları kapsayacak şekilde hazırlanan 1/25000 Ölçekli Çevre Düzeni Plan değişikliği Muğla İl Genel Meclisinin 01.05.2006 tarih ve 102 sayılı kararı, 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ise Güllük Belediye Meclisinin 08.06.2007 tarih ve 53 sayılı kararı ile kabul edilerek onaylanmış ise de; müvekkillerinden M.Umur Akarca tarafından şirketin yapımını ve onaylanmasını sağladığı 1/25000 Ölçekli Çevre Düzeni Plan değişikliği ile 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planının, İmar Kanunu’na, İmar Yönetmeliklerine, şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygun olmadığının, dolayısıyla taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 2,3,4 ve 9.maddesine aykırı olarak yapıldığının tespit edilmesi üzerine, Şirketin defalarca uyarıldığını, yapılan işin mevzuata uygun yapılmasının istenmesine rağmen, İmar Mevzuatına açıkça aykırı ve hatta “geçersiz” işlemlerin yapılmaya devam edilmesi üzerine, verilen vekaletnamenin iptal edilerek anılan şirketin vekillikten azledildiğini; Hizmeti sunan şirketin kabul ve onaylanmasını sağladığı Plan Değişikliği ile Nazım İmar Planının imar mevzuatına ve usule aykırı olduğunun ispatlaması amacıyla müvekkilleri tarafından yapılan başvuru üzerine; Güllük Belediye Başkanlığı tarafından 30.09.2009 tarih ve 01/2009-0-01-a sayılı ‘Değerlendirme Raporu”nda belirtilen gerekçelerle hem 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planına uygun olarak yapılan 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı teklifinin 12.10.2009 tarih ve 48 sayılı meclis kararı ile reddedildiğini, hem de ismi geçen şirket tarafından 08.06.2007 tarih ve 53 sayılı Meclis kararıyla kabul edilerek onaylanması sağlanılan 1/5000 ölçekli nazım imar planının 10.11.2009 tarih ve 68 nolu Meclis kararıyla geri( iptal) alındığını; bunun yanında, davalı Odadan, Şirketin yaptığı işlerin İmar Mevzuatına uygun olup-olmadığına ilişkin rapor istendiğini; davalı Oda tarafından verilen 26.10.2010 tarihli bilirkişi raporunda da; şirket tarafından yaptırılan 1/25000 Ölçekli Çevre Düzeni Plan Değişikliği ile 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planının, emredici nitelikteki İmar Mevzuatına, şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına açıkça aykırı olduğu ve hatta sonradan yapılan eklemeler nedeniyle yoklukla malul olduğunun belirtildiğini; bütün bu gerçeklere rağmen Şirket tarafından yükümlülüklerinin yerine getirildiği ve yapılan imar planlarının şehircilik ilkeleri ve planlama esasları ile yasa ve usule uygun olduğu iddiasıyla, taraflar arasında akdedilen sözleşmeyle belirlenen ücretin Serbest Şehircilik Hizmeti karşılığında ödenmesi gerektiği belirtilerek müvekkillerinden yaklaşık 40.000.000.TL.nin ödenmesinin talep edildiğini;
Bunun üzerine davalı Odaya 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu dilekçeyle başvurularak 10.09.2005 tarihli sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği"nin, 13.maddesine göre Oda Yönetim Kurulunca atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesinin istenildiğini; ancak davalı Oda tarafından tesis edilen dava konusu 19.03.2011 tarih ve 5 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile aynen "10.09.2005 tarihli sözleşmede her iki tarafın da hakemliği kabul ettiğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, ayrıca söz konusu anlaşmazlığın yargıya taşınmış olduğu” gerekçesiyle yapılan başvurunun reddine karar verilmiş olduğunu; anılan kararın yasa ve usule aykırı olduğunu, çünkü; davalı odaya kayıtlı plan ve müellifi olarak serbest meslek hizmeti icra eden ismi geçen şirketin, talep edebileceği planlama işinin bedeliyle ilgili sözleşmeyi " TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği"ne uygun olarak hazırlaması, hazırladığı ücret sözleşmesini üyesi olduğu Şehir Plancılar Odasından "MESLEKİ DENETİM" yaptırarak onaylatması, geçersiz bir sözleşme veya mesleki denetimi yaptırılmayan bir sözleşme olması halinde ücretini en fazla bahse konu Yönetmeliğe göre hazırlanan "TMMOB Şehir Plancıları Odası Şehircilik Hizmetleri Ücret Tarifesine" göre talep etmesinin gerektiğini; Yönetmeliğin “Hakem Ataması” başlıklı 13.maddesinde, "Serbest Şehircilik Büroları arasında veya Serbest Şehircilik Bürosu ile işveren arasında yapılmakta olan Serbest Şehircilik Hizmetinden dolayı çıkacak olan uyuşmazlıklar, taraflar arasında çözümlenemediği durumda, taraflardan birinin isteği üzerine; anlaşmazlık, Odanın atayacağı hakem tarafından çözümlenir...Bu durumda Serbest Şehircilik Bürosu, Odanın vereceği karara uymakla yükümlüdür ”hükmünün yer aldığını; bu düzenleme nedeniyle Serbest Şehircilik Hizmeti konusunda çıkan uyuşmazlığın davalı odaca belirlenecek Hakem Heyeti tarafından çözümlenmesi gerektiğinin anlaşıldığını; diğer taraftan, Yönetmelik hükümlerinden, dava konusu işlemdeki gerekçenin aksine, serbest şehircilik bürosu ile işveren arasında serbest şehircilik hizmetinden dolayı çıkacak uyuşmazlığın çözümünde taraflar arasında akdedilen sözleşmenin değil, öncelikle Yönetmelik hükümlerinin uygulanması gerektiğinin de açık olduğunu; bu bağlamda Yönetmeliğinin 13.maddesindeki hüküm dikkate alındığında, dava konusu işlemdeki "10.09.2005 tarihli sözleşmede her iki tarafın da hakemliği kabul ettiğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, ayrıca söz konusu anlaşmazlığın yargıya taşınmış olduğu" gerekçesinin hiçbir yasal dayanağının bulunmadığının anlaşıldığını ifade ederek; müvekkili davacılar ile serbest şehircilik hizmeti sunan Özgünken İmar İnş.Ltd.Şirketi arasında akdedilen 10.09.2005 tarihli sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro,Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği”nin 13. maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu başvurunun reddine ilişkin 19.03.2011 tarih ve 5 sayılı yönetim kurulu kararının iptaline karar verilmesi istemiyle idari yargı yerinde dava açmıştır.
ANKARA 9.İDARE MAHKEMESİ;8.6.2012 gün ve E:2011/658, K:2012/803 sayı ile, TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin "Hakem Ataması" başlıklı 13. maddesinde; "Serbest Şehircilik Büroları arasında veya Serbest Şehircilik Bürosu ile işveren arasında yapılmakta olan Serbest Şehircilik Hizmetinden dolayı çıkacak olan anlaşmazlıklar, taraflar arasında çözümlenemediği durumda, taraflardan birinin isteği üzerine; anlaşmazlık, Odanın atayacağı hakem tarafından çözümlenir. Hakem ücreti, 6.1.1982 tarihli ve 17566 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TMMOB Bilirkişilik, Ekspertizlik, Hakemlik ve Teknik Müşavirlik Yönetmeliği'ne göre talep sahibi tarafından Odaya peşin olarak ödenir. Bu durumda Serbest Şehircilik Bürosu, Odanın vereceği karara uymakla yükümlüdür.’ hükmünün düzenlendiği; Anayasanın 9. Maddesinde düzenlenen “yargı yetkisi”nin, Türk milleti adına bağımsız mahkemeler tarafından kullanıldığı; hak aramak için mahkemeye başvurulması sonucu mahkemenin hukuki ilişkiye uygulanmak üzere kesin kararını vereceği ve bu hükmün icrasıyla görevini tamamlayacağı; ancak hakkı ihlal edilen kimsenin, mahkemeye başvurmanın yanında istisnai olarak tahkim yoluna da başvurabilmekte olduğu; tahkim sözleşmesinin, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların hakem kararıyla çözülmesi amacını taşıyan milli veya milletlerarası sözleşmeler olduğu; hakem sözleşmesinin ise, tahkim sözleşmesinin tarafları ile hakem veya hakemler arasında yapılan, taraflar arasındaki hukuki ilişkilerin ve hakem yargılamasının esas ve usullerinin düzenlendiği bir sözleşme olduğu; olayda, davacıların yüklenici Ö. İmar Limited Şirketi ile imzalamış olduğu,10.09.2005 tarihli özel hukuk sözleşmesinin geçerli olup olmadığı ile söz konusu sözleşme gereğince serbest şehircilik hizmeti sunan karşı tarafın hak ettiği ücretle ilgili taraflar arasında çıkan uyuşmazlığın TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin 13. maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi istemli 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu başvurunun reddinden kaynaklanan uyuşmazlığın çözümünün özel hukuk hükümlerine tabi olması nedeniyle adli yargı merciilerince çözümlenebileceği, kaldı ki davacının bu sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlığın çözümü için adli yargı merciinde açmış olduğu ve halen görülmekte olan bir davanın da bulunduğu, davacının bu davada tahkim itirazında bulunmasına engel bir durumun bulunmadığı, sözleşmeden kaynaklanan dava adli yargıda devam etmekte iken Mahkemelerince anılan sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlığın hakem tarafından çözümlenmesi gerektiği yönünde verilecek bir kararın adli ve idari yargı mercileri arasında görev paylaşımına aykırı olabileceği hususları birlikte değerlendirildiğinde, bakılmakta olan davanın adli yargının görev alanına girdiği sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle; davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 15/1-a. maddesi hükmü uyarınca görev yönünden reddine karar vermiş; temyiz edilmesi üzerine bu karar, Danıştay 8.Dairesinin 17.1.2013 gün ve E:2012/7757, K:2013/91 sayılı kararıyla onanmak suretiyle kesinleşmiştir.
Davacılar vekili bu defa, aynı istemle adli yargı yerinde dava açmıştır.
ANKARA 4.ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ:7.11.2013 gün ve E:2013/263, K:2013/432 sayı ile, davanın; Davalı oda başkanlığınca alınan yönetim kurulu kararının iptali istemine ilişkin olduğu; davacılar ile Ö. İmar Ltd. Şti. Arasında akdedilen 10.09.2005 tarihli sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın hakem/hakem kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki 24.01.2011 tarihli ve 03/131 sayılı başvurunun reddine ilişkin 19.03.2011 tarihli ve 5 sayılı yönetim kurulu kararının iptalinin istenilmiş olduğu; aynı konu ile ilgili Ankara 9. İdare Mahkemesi'nin 2011/658 Esas sayılı dosyasında iptal davası açıldığı, mahkemece verilen 2012/803 sayılı kararla davaya bakmakta adli yargının görevli olduğu belirtilerek görevsizlik kararı verildiğinin anlaşıldığı; davalı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Plancıları Odasının 6235 ve 3458 sayılı yasalara göre kurulan TMMOB'ye bağlı kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu olduğu, Anayasanın 135. Maddesi uyarınca da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının kamu tüzel kişiliğini haiz oldukları, dolayısı ile davalının davacılar hakkındaki iptali istenen yönetim kurulu kararının idari işlem niteliğinde olduğu, davalı meslek kuruluşunun kuruluş amaçları ve görevi ile ilgili bir karar olup özel hukuk ilişkisi çerçevesinde değerlendirilemeyeceği, 2577 sayılı Yasanın 1. ve 2. maddeleri uyarınca davaya bakmakta görevli yargı mercilerinin idare mahkemeleri olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle; görev nedeniyle davanın reddine karar vermiş; bu karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Serdar ÖZGÜLDÜR’ün Başkanlığında, Üyeler: Eyüp Sabri BAYDAR, Ali ÇOLAK, Sıddık YILDIZ, Nurdane TOPUZ, Ayhan AKARSU ve Mehmet AKBULUT’un katılımlarıyla yapılan 5.5.2014 günlü toplantısında;
l-İLK İNCELEME:Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi gereğince yapılan incelemeye göre, adli ve idari yargı yerleri arasında 2247 sayılı Yasa’nın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, adli yargı dosyasının onaylı örneğinin 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacı vekilinin istemi üzerine son görevsizlik kararını veren mahkemece, dosya içerisinde, idari yargı dosyasının onaylı örneği ile birlikte Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oy birliği ile karar verildi.
II-ESASIN İNCELENMESİ: Raportör-Hakim Taşkın ÇELİK’in, davanın çözümünde idari yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet BAYHAN ile Danıştay Savcısı Mehmet Ali GÜMÜŞ’ün davada idari yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Dava, Davacılar ile serbest şehircilik hizmeti sunan Özgünken İmar İnş.Ltd.Şirketi arasında akdedilen 10.09.2005 tarihli sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro,Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği”nin 13. maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu başvurunun reddine ilişkin 19.03.2011 tarih ve 5 sayılı davalı İdarenin Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 135. maddesinin birinci fıkrasında, “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları; belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzelkişilikleridir.” Hükmüne yer verilmiştir.
6235 Sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanununun “Odalar Birliği” başlıklı 1.maddesinde, “(Değişik: 19/4/1983 - KHK 66/1 md.)
Türkiye sınırları içinde meslek ve sanatlarını icraya kanunen yetkili olup da mesleki faaliyette bulunan yüksek mühendis, yüksek mimar, mühendis ve mimarları teşkilatı içinde toplayan tüzel kişiliğe sahip Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği kurulmuştur.
Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan Birliğin ve Odaların merkezi Ankara'dadır.” denilmiş; 2. maddesinde, bütün mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmanın ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermenin; bu suretle aynı ihtisasa mensup meslek mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamanın; merkezde idare heyeti, haysiyet divanı ve murakıplar gibi görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Umumi Heyetin belirleyeceği yerde açmanın; mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmanın; meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmenin, Birliğin kuruluş amaçları olarak sayılmış; Yasanın 13.maddesinde, Birliğin, lüzum görülen yerlerde Umumi Heyeti karariyle (Türk mühendis ve mimarları odaları) açılabileceği; 14.maddesinde, her ihtisas şubesinin yalnız bir oda açacağı; ihtisas ve iştigal mevzuları ayrı olan mühendis ve mimarların; ancak ihtısas veya iştigal mevzularının taallük ettiği odaya kaydolacakları; 19.maddesinde; Odaların, bu kanunun 2 nci maddesinde belirtilen amaç için Birlik Umumi Heyetince kararlaştırılan işlerden yalnız odalarını ilgilendiren kısımlar ile görevli oldukları; Odalar ve organlarının, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamayacakları; 20.maddesinde; Odaların idare uzuvlarının a) Oda Umumi Heyeti; b) Oda İdare Heyeti; c) Oda Haysiyet Divanı olduğu; 22.maddesinde Odaların maksadı teşekkülüne ait kararları almanın; idare heyeti çalışmalarını incelemek ve direktifler vermek, hesaplarını tetkik ve bütçesini yapmanın; idare heyeti, haysiyet divanı aza ve yedekleri ile murakıplarını seçmenin; Birlik Umumi Heyetine gidecek asıl ve yedek delegeleri seçmenin Oda Umumi Heyetinin vazifeleri olarak sayılarak; Umumi Heyetin kararlarının bir tutanakla tespit edileceği, tutanağın, Umumi Heyet Başkanlık Divanı tarafından imzalanacağı ve Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine gönderileceği; aynı Yasanın 23.maddesinde; Oda idare heyetinin, oda umumi heyetince seçilen beş veya yedi azadan teşekkül edeceği; İdare Heyetinin kendi aralarından gizli reyle reis, reisvekili, katip ve muhasip seçeceği belirtilmiş; 24.maddesinde; Umumi Heyetçe alınan kararları tatbik etmenin ve bu kanunla tanınan hak ve salahiyetleri iyi bir şekilde kullanmanın ve oda ile Birlik arasındaki irtibat ve işbirliğini sağlamanın Oda İdare Heyetinin vazifelerinden olduğu ifade edilmiştir.
Öte yandan, 29.05.2002 tarih, 24769 sayıl Resmi Gazetede yayımlanan, ve 3458 sayılı "Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Kanunu, ile 22.4.1990 tarihli ve 20500 sayılı Resmî Gazete`de yayımlanan TMMOB Serbest Mühendislik ve Mimarlık Hizmetleri Asgari Ücret Yönetmeliği ve TMMOB Asgari Ücret ve Çizim Standartları Tespit Komisyonu ve Kontrol Bürolarının Kurulmasına İlişkin Yönetmelik uyarınca hazırlanmış olan “TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği” nin “Amaç” başlıklı 1.maddesinde “Bu Yönetmelik;
a) (Değişik:RG-19/1/2005-25705) Serbest Şehircilik Hizmetlerinin ülke, halk, meslek ve meslektaş yararına, bilimsel ve teknik esaslarla, yasal standartlara uygun, Oda Yönetmelik ve standartları çerçevesinde yapılmasını sağlamak,
b) Serbest Şehircilik Hizmetleri üreten gerçek veya tüzel kişiler ve kuruluşların, eşit koşullar içerisinde çalışmalarını sağlayıp, haksız rekabeti önlemek;
c) Serbest Şehircilik Hizmetleri üreten gerçek veya tüzel kişiler ve kuruluşların, çalışma ve tescil esaslarını düzenlemek,
d) (Değişik:RG-19/1/2005-25705) Serbest Şehircilik Hizmetleri yapan gerçek veya tüzel kişiler ve kuruluşların, yeterlik, kapasite, uzmanlaşma ve mesleki denetim yönlerinden değerlendirilmelerine esas olacak kayıtların tutulması ve kriterlerin saptanmasını sağlamak, uygulamaları izlemek, denetlemek ve bunlarla ilgili bedelleri belirlemek,
e) (Değişik:RG-19/1/2005-25705) Serbest Şehircilik Hizmetleri üreten gerçek ve tüzel kişiler ve kuruluşlarda ücretli çalışan meslektaşların ve stajyerlerin haklarını ve sorumluluklarını tanımlamak,
f) (Değişik:RG-19/1/2005-25705) Üretilecek Serbest Şehircilik Hizmetleri için en az ücretleri ve tavsiye niteliğindeki ücretleri belirlemek ve mesleki denetimini sağlamak,
amacıyla hazırlanmıştır.” Hükmüne;
“Kapsam ve İstisnalar” başlıklı 2.maddesinde
Madde 2 - (Değişik fıkra:RG-29/7/2011-28009) Bu Yönetmelik, Serbest Şehircilik Hizmetleri üreten yerli veya yabancı, gerçek veya tüzel kişiler ile bu hizmetleri yaptıran, onaylayan, uygulayan gerçek veya tüzel kişileri kapsar.
(Değişik fıkra:RG-19/1/2005-25705) Kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar için yapılan Serbest Şehircilik Hizmetleri, Şehir Plancıları Odası Yönetim Kurulunun alacağı karar ile Yönetmeliğin En Az Ücret hükümleri dışında tutulabilir.
Hukuki sorunlar ve serbest rekabet ile eşitlik ilkelerinin uygulanmasında sorunlar çıkması halinde, bu Yönetmeliğin En Az Ücret ve Mesleki Denetim Uygulaması ile ilgili hükümleri uygulanmaz.” Hükmü yer almış; Yönetmeliğin 4.maddesinde, “Serbest Şehircilik Hizmetinin (SŞH): Şehir ve bölge plancılarının yetkili olduğu her ölçek ve türdeki, araştırma, fizibilite, etüd, plan, proje, tasarım, uygulama, kontrollük, danışmanlık ve benzeri işleri ve ilgili kanun ve Yönetmeliklerle tanımlanmış, tekniğin ve mesleğin genel ilke ve menfaatlerine uygun olarak yapılan tüm hizmetleri” ifade edeceği belirtilmiş; aynı Yönetmeliğin, “Hakem Ataması” başlıklı 13. maddesinde ise; “ Serbest Şehircilik Büroları arasında veya Serbest Şehircilik Bürosu ile işveren arasında yapılmakta olan Serbest Şehircilik Hizmetinden dolayı çıkacak olan anlaşmazlıklar, taraflar arasında çözümlenemediği durumda, taraflardan birinin isteği üzerine; anlaşmazlık, Odanın atayacağı hakem tarafından çözümlenir. Hakem ücreti, TMMOB Bilirkişilik, Ekspertizlik, Hakemlik ve Teknik Müşavirlik Yönetmeliği‘ne göre talep sahibi tarafından Odaya peşin olarak ödenir. Bu durumda Serbest Şehircilik Bürosu, Odanın vereceği karara uymakla yükümlüdür.” Hükmüne yer verilmiştir.
Alıntısı yapılan mevzuat hükümlerinde, davalı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Şehir Plancıları Odasının, Anayasa'nın 135.Maddesi ile 6235 ve 3458 sayılı yasalara göre kurulan TMMOB’ye bağlı, kamu kurumu niteliğinde bir meslek örgütü ve alanına ilişkin tek meslek odası olduğu; bu kapsamda davalı Oda tarafından çıkarmış çeşitli Yönetmelikler bulunduğu; dava konusu uyuşmazlığa da konu edilen "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil Mesleki Denetim Ve En Az Ücret Yönetmeliği”nin, serbest şehircilik hizmetlerinin ve bu hizmeti üretenlerin faaliyetlerinin düzenlenmesi, bu faaliyetlerin en az ücretlerinin belirlenmesi mesleki denetimin gerçekleştirilmesi gibi hususlarda düzenlemeler öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Somut olayda; davacılar ile serbest şehircilik hizmeti sunan dava dışı Şirket arasında imar planı yapım işi nedeniyle sözleşme imzalandığı; taraflar arasında ücret konusunda çıkan uyuşmazlığın "TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hikmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Ücret Yönetmeliğinin 13.maddesine göre atanacak Hakem /Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki 24.1.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu davacı tarafın başvurusunun; davalı Oda tarafından tesis edilen 19.03.2011 tarih ve 5 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile "10.09.2005 tarihli sözleşmede her iki tarafın da hakemliği kabul ettiğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, ayrıca söz konusu anlaşmazlığın yargıya taşınmış olduğu” gerekçesiyle reddedilmesi üzerine; bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Buna göre, davalı Oda’nın, idari yapı içinde, kamu hizmeti gören bir birim olduğu; kamu kurumu niteliğindeki kuruluş olan davalıya husumet yöneltilerek, Oda Yönetim Kurulu tarafından alınmış idari nitelikteki kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, bu işlemin iptali amaçlandığına göre, talep ve işlemin idari nitelik taşıdığını kabul etmek gerekmektedir.
Açılan davada, davacılar ile Şirket arasında imzalanan sözleşme nedeniyle oluşan hak ve borçlara ilişkin, özel hukuk açısından bir irdeleme yapılmasının gerekmediği; yukarıda açıklandığı gibi, belirtilen Yönetmelik kapsamında, idari usuller çerçevesinde idarece değerlendirilmesi gereken davacıların talebinin reddedilmesiyle oluşan iptal davasının, idari yargının görev alanı içinde olduğu açıktır.
Açıklanan nedenlerle Ankara 9.İdare Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir.
S O N U Ç : Davanın çözümünde İDARİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Ankara 9.İdare Mahkemesinin 8.6.2012 gün ve E:2011/658, K:2012/803 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 5.5.2014 gününde Üye Nurdane TOPUZ’un KARŞI OYU ve OY ÇOKLUĞU İLE KESİN OLARAK karar verildi.
|
Başkan Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye Eyüp Sabri BAYDAR
Üye Nurdane TOPUZ |
Üye Ali ÇOLAK
Üye Ayhan AKARSU |
Üye Sıddık YILDIZ
Üye Mehmet AKBULUT |
(X) KARŞI OY
Dava, davacılar ile serbest şehircilik hizmeti sunan Ö. İmar İnş.Ltd.Şirketi arasında akdedilen 10.09.2005 tarihli sözleşmeyle belirlenen planlama ücreti konusunda çıkan uyuşmazlığın TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro, Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin 13'üncü maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi yönündeki 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu başvurunun "10.09.2005 tarihli sözleşmede her iki tarafın da hakemliği kabul ettiğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, ayrıca söz konusu anlaşmazlığın yargıya taşınmış olduğu” gerekçesiyle reddine ilişkin 19.03.2011 tarih ve 5 sayılı davalının Yönetim Kurulu kararının iptali istemiyle açılmıştır.
TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin “Hakem Ataması” başlıklı 13'üncü maddesinde, “Serbest Şehircilik Büroları arasında veya Serbest Şehircilik Bürosu ile işveren arasında yapılmakta olan Serbest Şehircilik Hizmetinden dolayı çıkacak olan anlaşmazlıklar, taraflar arasında çözümlenemediği durumda, taraflardan birinin isteği üzerine; anlaşmazlık, Odanın atayacağı hakem tarafından çözümlenir. Hakem ücreti, TMMOB Bilirkişilik, Ekspertizlik, Hakemlik ve Teknik Müşavirlik Yönetmeliği'ne göre talep sahibi tarafından Odaya peşin olarak ödenir. Bu durumda Serbest Şehircilik Bürosu, Odanın vereceği karara uymakla yükümlüdür” hükmüne yer verilmiştir.
Olayda, davacıların Ö. İmar İnşaat Limited Şirketi ile imzalamış olduğu 10.09.2005 tarihli özel hukuk sözleşmesi gereğince serbest şehircilik hizmeti sunan şirkete ödenecek ücretle ilgili olarak taraflar arasında çıkan uyuşmazlığın TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin 13'üncü maddesine göre atanacak Hakem/Hakem Kurulu tarafından çözümlenmesi istemli 24.01.2011 tarih ve 03/131 kayıt nolu başvurunun reddinden kaynaklanan uyuşmazlığın görüm ve çözümünün, taraflar arasında yapılan sözleşmenin özel hukuk sözleşmesi olması ve TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği'nin “Hakem Ataması” başlıklı 13'üncü maddesine göre, hakem ücretinin ödenmesi koşuluyla Odanın atayacağı hakem tarafından anlaşmazlığın çözümlenecek olması karşısında, adli yargının görevinde bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Bu nedenle, davanın adli yargı yerinde çözümlenmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.
Üye
Nurdane TOPUZ