Hukuk Bölümü         2007/138 E.  ,  2008/87 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

Davacı           :  S.S. B. Konut Yapı Kooperatifi Başkanlığı

Davalı             :  SSK Başkanlığı

Vekilleri         :  Av. S.U.Ç.-Av. E.K.

O  L  A  Y       : Konya Sigorta Müdürlüğü 1.4.2003 gün ve 28328 sayılı yazıyla, sigorta müfettişi tarafından düzenlenen rapora istinaden, 1998/Ocak-Ekim aylarına ait aylık sigorta primleri bildirgesi tutarı olan 312.270.000.-TL prim ve 30.4.2003 tarihine kadar hesap edilen 1.602.946.250.-TL gecikme zammı olmak üzere toplam 1.915.216.250.-TL borç tahakkuk ettiğini davacıya bildirmiştir.  

Davacının bu tahakkuka yaptığı itiraz üzerine Konya Sigorta İl Müdürlüğü’nün 18.4.2003 gün ve 167 sayılı prim itiraz komisyonu kararı ile, sigorta müfettişi tarafından yapılan inceleme neticesinde, işyerinde eksik işçilik tespiti yapıldığı ve 1.4.2003 tarih 28328 sayılı yazıyla işverene borç çıkartıldığı belirtilerek, işverenin itirazının reddine karar verilmiştir.

Davacı, itirazın reddine ilişkin bu işlemin iptali istemiyle adli yargı yerinde dava açmıştır.

KONYA İŞ MAHKEMESİ; 1.12.2003 gün ve E:2003/569, K:2003/826 sayı ile, davacı kooperatif başkanı 22.7.2003 havale ve kayıt tarihli dava dilekçesiyle, kooperatifin faaliyeti olmadığı halde kurum müfettişi tarafından varsayımlarla 1.11.1998 tarihinde işçi çalıştırmaya başlanıldığını, kooperatif inşaatının 1.1.1998 tarihinde başladığından hareketle aradaki 10 aylık süre için sigorta primi ve gecikme zammı talep edildiğini, Kurumun yaptığı işlemin yanlış olduğunu beyan ederek davalarının kabulüne, uygulanan para cezasının terkinine karar verilmesini istediği, davalı SSK vekili cevap dilekçesinde, dava konusu itiraz ile ilgili olarak 506 sayılı Yasa’nın 4985 sayılı Kanun’un 51. maddesi ile değişik 140. maddesi gereğince davanın İdare Mahkemesinde açılması gerektiğini, bu nedenle görevsizlik kararı verilmesi gerektiğini beyan ettiği, dosyanın incelendiği, tarafların ibraz ettikleri belgelerin tetkik edildiği, davacı Konya Kulu Atatürk Caddesi No:26 adresinde konut yapı kooperatifinde SSK Genel Müdürlüğü müfettişliğince 20.12.2000 tarihinde teftiş sonucu idari 18.4.2003/167 nolu idari para cezası kesildiği, bu idari para cezasının kaldırılmasını talep ettiği, 22.5.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4857 sayılı Yasa’nın 108. maddesine göre itirazı inceleme mercii olan İdare Mahkemesine itiraz edilebileceğinden Mahkemelerinin görevine girmediği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar kesinleşmiştir.

Davacı, bu kez, aynı istemle idari yargı yerinde dava açmıştır.

KONYA 2. İDARE MAHKEMESİ; 26.10.2004 gün ve E:2003/1001, K:2004/1143 sayı ile, dava, kooperatif inşaatı ile iştigal etmekte olan davacıdan 312.700.000.-TL prim borcu ile bu borca yönelik olarak 1.602.216.250.-TL gecikme zammı istenilmesine yönelik davalı idare işleminin iptali istemiyle açıldığı, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 4958 sayılı Kanun'un 51. maddesiyle değişik 140. maddesinde; maddede bentler halinde sayılan hususlarda kesilen idari para cezalarına ilişkin olarak Kurumca itirazı reddolunanların 60 gün içinde yetkili İdare Mahkemesine başvurabileceklerinin hükme bağlandığı, aynı Kanunun 79. maddesinde ise, sigorta müfettişi tarafından Kuruma bildirilmediği tespit edilen, asgari işçilik tutarı üzerinden kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primlerinin, bu Kanunun 80. maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunacağı, işverenin; tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde kuruma itiraz edebileceği, itirazın takibi durduracağı, kurumca itirazın reddi halinde işverenin kararın tebliğ tarihinden itibaren, 30 gün içinde İş Mahkemesine başvurabileceğinin belirtildiği, dava dosyası ile birlikte Konya İş Mahkemesi'nden getirtilen E:2003/569 no'lu dosyanın incelenmesinden; kooperatif inşaatı ile iştigal etmekte olan davacı Kurum hakkında 20.12.2000/ar.sor.109 sayılı rapor ile; davacı Kurumun 1.11.1998 olan tescil tarihinin 1.1.1998 olarak tashih edildiği ve işyeri bildirgesi ve aylık bildirgelerin verilmemiş olması, ayrıca istenilen belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle idari para cezası kesilmesi, verilen vizite kağıdının tedavi amacıyla verilmiş olması nedeniyle 506 sayılı Kanun'un 41. maddesine göre işlem tesis edilmesi, ayrıca hesaplanan eksik işçiliğin davacıdan tahsil edilmesi gerektiği hususlarının tespiti üzerine, 1998/1-10 aylar arasındaki döneme ilişkin olarak aylık sigorta prim bildirgelerinin süresinde verilmediğinden bahisle kesilen idari para cezaları hakkında Kuruma yapılan başvurunun 18.4.2003 tarih, 166 sayılı işlemle reddi üzerine Konya 3. Sulh Ceza Mahkemesi'ne yapılan itirazın Müt.E:2003/183, Müt.K:2003/220 sayılı dosyada kabul edildiği, 312.270.000.-TL prim ve 1.602.946.250.-TL gecikme zammı olmak üzere toplam 1.915.216.250.-TL borca ilişkin olarak yapılan başvurunun reddine ilişkin 18/04/2003 tarih, 167 sayılı Prim İtiraz Komisyon kararına yapılan itirazın Konya 3. Sulh Ceza Mahkemesi'nce, itirazın görevsizlik sebebiyle reddine karar verilmesi üzerine, 18.4.2003 tarih, 167 sayılı Prim İtiraz Komisyon kararının iptali istemiyle İş Mahkemesine başvurulduğu, İş Mahkemesinin de, davanın idari para cezasına yönelik olduğu ve davanın idari yargının görevinde bulunduğu gerekçesiyle davayı görev noktasından reddetmesi üzerine 2577 sayılı Kanun'un 9. maddesine göre davanın süresi içinde Mahkemelerinde açıldığının anlaşıldığı, uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için gerek Sulh Ceza Mahkemesinde, gerekse İş Mahkemesinde dava konusu edilen 18/04/2003 tarih, 167 sayılı (İş Mahkemesi kararında 18/04/2003 tarih 163 olarak yer almıştır) Prim İtiraz Komisyon kararında yer alan toplam 1.602.946.250.-TL borcun niteliğinin ortaya konulması gerektiği, 18/04/2003 tarih, 167 sayılı davalı idare işlemine dayanak olan 01/04/2003 tarih, 2832 numaralı tebliğ alındısında tebliğ mevzuunun "peşin hesaplanan prim borcu"na yönelik olduğu, tebliğ edilen Konya Sigorta Müdürlüğü yazısında da; 1998/Ocak-Ekim aylarına ait aylık sigorta primler bildirgesi tutarı olan 312.270.000.-TL prim, 30.4.2003 tarihine kadar hesap edilen 1.602.946.250.-TL gecikme zammı olmak üzere 1.915.216.250.-TL borç tahakkuku yapılmış olduğu, dosyada bir örneği bulunan ek prim tahakkuk belgesinde de, tahakkuk eden primler tutarının aylık 31.227.000.-TL olduğu (10 aylık 10x31.227.000=312.270.000) olduğunun görüldüğü, 18.4.2003 tarih, 167 sayılı Konya Sigorta İl Müdürlüğü Prim İtiraz Komisyon kararı incelendiğinde de, söz konusu borcun eksik işçilik tespitinden çıkartılmış olduğu, dolayısı ile istemin prim borcuna yönelik olduğunun anlaşıldığı, bu durumda, iptali istenilen 18/04/2003 tarih, 167 sayılı komisyon kararı idari para cezasına yönelik olmayıp, prim borcuna ilişkin olduğundan, davanın görevli ve yetkili İş Mahkemesinde görülmesinin icap ettiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş; bu karar kesinleşmiştir.

            İNCELEME VE GEREKÇE :

            Uyuşmazlık Mahkemesi Hukuk Bölümü’nün, Ahmet AKYALÇIN’ın Başkanlığında, Üyeler: Mahmut BİLGEN, Erdoğan BUYURGAN, Habibe ÜNAL, O.Cem ERBÜK, Serdar AKSOY ve Coşkun GÜNGÖR’ün katılımlarıyla yapılan 7.4.2008 günlü toplantısında;

I-İLK İNCELEME :   Dosya üzerinde 2247 sayılı Yasa’nın 27. maddesi uyarınca yapılan incelemeye göre; adli ve idari yargı yerleri arasında anılan Yasanın 14. maddesinde öngörülen biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğduğu, idari yargı dosyasının 15. maddede belirtilen yönteme uygun olarak davacının istemi üzerine son görevsizlik kararını veren Mahkemece Uyuşmazlık Mahkemesi’ne gönderildiği, Başkanlıkça adli yargı dosyasının da ilgili Mahkemesinden getirtildiği ve usule ilişkin herhangi bir noksanlık bulunmadığı anlaşıldığından, görev uyuşmazlığının esasının incelenmesine oybirliği ile karar verildi.

II-ESASIN İNCELENMESİ : Raportör-Hakim Nurdane TOPUZ’un, davanın çözümünde adli yargının görevli olduğu yolundaki raporu ile dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Ahmet BEŞİNCİ ile Danıştay Savcısı Gülen AYDINOĞLU’nun, davada adli yargının görevli olduğu yolundaki sözlü açıklamaları da dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

            Dava, eksik işçilik bildirimi nedeniyle sigorta idaresince re’sen tahakkuk ettirilen prim borcu ve gecikme zammının  kaldırılması   istemiyle açılmıştır.

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun “Prim belgeleri” başlıklı 79. maddesine 29.7.2003 gün ve 4958 sayılı Yasa’nın 37. maddesiyle eklenen onüçüncü fıkrada, Sigorta müfettişi tarafından, Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri bu Kanunun 80 inci maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunur. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde, işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz” hükmü yer almıştır.

            Olayda, idari para cezası tahakkuk ettirilmesinden doğan bir dava bulunmadığına göre, 506 sayılı Yasa’nın 79. maddesi uyarınca resen tahakkuk ettirilen prim borcundan doğan uyuşmazlıklara bakmakla görevli mahkemenin 79. maddenin onüçüncü fıkrasında işaret edilen iş mahkemesi olduğu açıktır.

Açıklanan nedenlerle, İş Mahkemesince verilen görevsizlik kararının kaldırılması gerekmiştir. 

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGININ görevli olduğuna, bu nedenle Konya İş Mahkemesi’nin 1.12.2003 gün ve E:2003/569, K:2003/826 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 07.04.2008 gününde OYBİRLİĞİ İLE KESİN OLARAK karar verildi.