OLAY : Top ve Mühimmat Depoları Komutanlığına bağlı olan Bekirdere Cephane Depoları Komutanlığı emrinde, Devriye Polisi olarak görevli Dz.Er Mehmet Latif Sevim ile Dz.Top.Onb. Azim Yıldız'ın, 1994 yılı Kasım ve Aralık aylarında, tabanca mermilerinin muhafaza edildiği, 5 nolu hafif çap cephane deposuna, pencere boşluğundan 20 gün ara ile gece 24.00 - 02.00 saatleri arasında üç-dört defa girerek, değişik çap ve markada çaldıkları fişeklerden bir kısmını, sivil kişi sanık Servet Yıldızhan'a satılmak üzere bıraktıkları, Servet Yıldızhan'ın da bu mermilerden bir kısmını diğer sivil kişi sanık Ali Yener'e sattığı, Ali Yener'in de av malzemeleri bayii olarak iş yeri bulunan diğer sivil kişi sanık İsmail Kesici'ye sattığı ileri sürülerek, eylemlerine uyan Askeri Ceza Kanunu'nun 131/1-2. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemiyle Donanma Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 12.4.1995 gün ve E: 1995/131, K: 1995/46 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. (asker kişi sanıklar hakkında da aynı iddianameyle kamu davası açılmıştır.)

Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi yüklenen suçlar nedeniyle sanıkların (ve asker kişi sanıkların) cezalandırılmalarına karar vermiş, Askeri Yargıtay 4. Dairesi, sivil kişi sanıkları, Askeri Ceza Kanunu'nun 192. maddesi uyarınca yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle hükmün görev yönünden bozulmasına karar vermiştir. (asker kişi sanıklar hakkında verilen kararı uygulama ve usul yönünden bozmuştur.)

DONANMA KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 23.12.1997 gün ve E: 1997/177, K: 1997/387 sayıyla; bozma ilamında belirtilen hususları tekrar ederek, yargılama görevinin adli yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, (asker kişi sanıklar hakkında bozma ilamında belirtilen hususlar yerine getirilmiş) kararın temyiz edilmesi üzerine, Askeri Yargıtay 4. Dairesi'nce, onanarak kesinleşen dava dosyası, Gebze Ağır Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir.

GEBZE AĞIR CEZA MAHKEMESİ: 4.7.2001 gün ve E: 1998/151, K: 2001/138 sayıyla; askeri eşyayı çalan asker kişi sanıkların askeri yargı yerinde yargılanıp cezalandırıldıkları, bu dava ile askeri mahkemede görülen davanın 1 irtibatlı olduğu, bu nedenle, 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi hükmü gereğince bu sanıkları da yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşerek, dava dosyası, kendisine gelmekle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER'in Başkanlığında, Üyeler; Cengiz ERDOĞAN, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN, Tamer KORKMAZ, M. Sadık LİMAN'ın katılımlarıyla yapılan 24.12.2001 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN'in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa EKİNCİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı İrfan YILMAZLAR'ın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun'da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Adli ve askeri yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar,

c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.

Sanıkların sivil kişi olması nedeniyle, 353 sayılı Yasa'nın asker olmayan kişilerin askeri mahkemelerde yargılama koşullarını belirleyen 11. maddesi ile Askeri Ceza Kanunu'nun Ek. 6. maddesi yönünden değerlendirme yapılmalıdır.

Anılan Yasa'nın 11. maddesinde sayılan suçlar arasında, sanıklara yüklenen eylemler bulunmamaktadır.

Diğer yandan, Askeri Ceza Kanunu'nun 192. maddesinde; "..... askeri eşyayı satın almak, rehin olarak kabul etmek ve gizlemek fiillerine dair 131. maddede yazılı suçlar askeri mahkemelere tabi olmayan siviller tarafından yapılırsa umumi mahkemeler bu kanun hükümlerini tatbik ederler" hükmünün de yer alması karşısında, davanın çözümü adli yargı yerine aittir. Adli yargı yerinin görevsizlik kararında 353 sayılı Yasa'nın 12. maddesi uyarınca sanıkları yargılama görevinin askeri yargı yerine ait olduğu gerekçesine yer verilmiş ise de; asker kişi sanıklar hakkında açılan kamu davasında askeri mahkemece, sanıkların cezalandırılmalarına karar verilmiş, karar onanarak kesinleşmiş, sanıkların birbirleriyle bağlantısı kesilmiş bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasının adli yargı yerinde görülmesi ve Gebze Ağır Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

SONUÇ : Davanın çözümünde ADLİ YARGI yerinin görevli olduğuna, bu nedenle Gebze Ağır Ceza Mahkemesi'nin 4.7.2001 günlü, E: 1998/151, K: 2001/138 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA, 24.12.2001 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.