Sanık             : E.A. 

            O L A Y          : Erzincan 3. Ordu Kh. Gr. Mhfz. Bl. Komutanlığı emrinde görevli sanık P. Er E.A.'ın, 8.8.1998 günü, nöbet saati yüzünden aralarında çıkan tartışma sırasında, tüfeğini, aynı Komutanlık emrinde görevli P. Er. M. Ö.Ç.'nın ayaklarının ön tarafına doğru doğrultarak korkutmak maksadıyla ateş ettiği, böylece haksız tahrik sonucu arkadaşını silahla tehdit etmek suçunu işlediği ileri sürülerek, eylemine uyan Türk Ceza Kanunu'nun 191/2, 51. maddeleri uyarınca cezalandırılması ayrıca 353 sayılı Yasa'nın 16. maddesi gereğince meydana gelen 161.460.-TL hazine zararının sanıktan tahsiline karar verilmesi istemiyle 3. Ordu Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 2.9.1998 gün ve E:1998/686, K:1998/249 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır. 

            3. ORDU KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 26.11.1998 gün ve E:1998/397, K:1998/285 sayıyla; sanığa yüklenen eylemin, askeri suç olmaması, askeri bir suça da bağlı bulunmaması ve sanığın 24.8.1998 günü terhis edilmiş olması nedeniyle kamu davasının açıldığı tarihte askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin de kesildiği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesirleşerek, dava dosyası, Erzincan Asliye Ceza Mahkemesi'ne gönderilmiştir. 

            ERZİNCAN ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 19.10.1999 gün ve E:1999/1, K:1999/664 sayıyla; sanığın, suç günü asker kişi olup, yüklenen eylemin de askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği anlaşıldığına, göre, suçun "askeri suç" olduğu, bu durumda da askeri mahkemenin görevinin sona ermeyeceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, kararın temyiz edilmeyerek kesinleşmesi üzerine, dava dosyası, kendisine gelmekle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'nca, Mahkememize gönderilmiştir. 

İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Ali HÜNER’in Başkanlığında, Üyeler; Hasan GERÇEKER, Refik DİZDAROĞLU, Keskin KAYLAN, Necmettin ÖZKAN , Recep SÖZEN, A. Fahir KAYACAN' ın katılımlarıyla yapılan 19.6.2000 günlü toplantısında, Raportör-Hakim G. Fatma BÜYÜKEREN’ in, davanın çözümünde adli yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mehmet ÖZDEVECİ ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Y.Sezai KARAA'nın, davanın çözümünün adli yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

USULE İLİŞKİN İNCELEME:

            Yapılan incelemede, usule ilişkin işlemlerde 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Kanun’da belirtilen süre ve biçim yönünden bir eksiklik görülmemiştir. Askeri ve adli yargı yerleri arasında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü biçimde olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuştur. Esasa ilişkin inceleme yapılmasına oybirliği ile karar verilmiştir.           

ESASA İLİŞKİN İNCELEME:

353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Kanunu'nun "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir. 

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Kanunu'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Kanunu dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Kanunu'nda, kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Kanunu'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalâa edilmektedir.    

 Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir. 

            Ancak, Anayasa Mahkemesi'nin 11.3.2000 gün ve 23990 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1.7.1998 gün ve E:1996/74, K:1998/45 sayılı  kararı ile maddenin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcükleri iptal edilmiştir. 

            Bu duruma göre, askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesiyle birlikte sanığa yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça bağlı bulunmaması halinde, askeri mahkemenin görevinin sona ereceği açıktır. İptal kararı nedeniyle, sanık hakkında kamu davasının açılmış olup olmamasının bir önemi bulunmamaktadır. 

            Somut olayda, asker kişi sanık hakkında, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlendiği ileri sürülen "silahla tehdit" suçu nedeniyle sanığın terhis edilmesinden sonra askeri mahkemeye kamu davası açıldığı, dosya içindeki belge ve bilgilerden anlaşılmaktadır. Adli yargı yerinin görevsizlik kararında, yüklenen suçun askerlik hizmet ve görevleriyle ilgili olarak işlendiği ve bu nedenle askeri mahkemenin görevinin sona ermeyeceği gerekçesine yer verilmiş ise de; 353 sayılı Yasa'nın 4191 sayılı Yasa ile değişik 17. maddesinin ikinci tümcesinde yer alan "... ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması ..." sözcüklerinin iptali karşısında, yüklenen suçun askeri bir suç olmaması, askeri bir suça  bağlı bulunmaması ve askeri mahkemede yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmiş olması nedeniyle davanın adli yargı yerinde görülmesi ve Erzincan Asliye Ceza Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir. 

SONUÇ: Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın ADLİ YARGI yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle Erzincan Asliye Ceza Mahkemesi'nin 19.10.1999 günlü, E: 1999/1, K: 1999/664 sayılı GÖREVSİZLİK KARARININ KALDIRILMASINA19.6.2000 günü KESİN OLARAK OYBİRLİĞİ ile karar verildi.