Ceza Bölümü         1999/4 E.  ,  1999/4 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.

           Davacı         : K.H.

            Mağdur        : Ö.P.

            Sanık           : M.G.

            O L A Y        : Doğubeyazıt 1. Mknz. P. Tug. Top. Tb. 1. Bt. Komutanlığı emrinde görevli Top. Er sanık M.G.'nin, bölücü terörle mücadele nedeniyle birliğiyle birlikte Ağrı Dağı operasyon bölgesinde bulunduğu 29.4.1994 günü, su ikmali için Reo aracı ile gittiği Çiftlik köyünden döndükten sonra aracı park etmek üzere geri geri giderken içinde aynı Komutanlık emrinde görevli Top. Onb. Mağdur Ö.P.'in uyumakta olduğu çadırı çiğnediği ve mağdurun hayati tehlike geçirecek 25 gün iş ve güçten kalacak şekilde yaralanmasına sebebiyet verdiği ileri sürülerek tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu yaralamaya sebebiyet verme suçundan dolayı eylemine uyan Askeri Ceza Yasası'nın 146. maddesi delaletiyle Türk Ceza Yasası'nın 459/2. maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Savcılığı'nın 8.9.1994 gün ve 623-624 sayılı iddianamesiyle kamu davası açılmıştır.

            12. MEKANİZE PİYADE TUGAY KOMUTANLIĞI ASKERİ MAHKEMESİ: 9.4.1996 gün ve 115-229 sayıyla; sanık hakkında Askeri Ceza Yasası'nın 146. maddesi delaletiyle Türk Ceza Yasası'nın 459/2. maddesi uyarınca cezalandırılması istemi ile kamu davası açılmış ise de; sanığa yüklenen eylemin Askeri Ceza Yasası'nın 146. maddesi kapsamında olmadığı, böylece yüklenen suçun askeri suç ya da askeri bir suça bağlı bulunmadığı, sanığın yargılama sırasında terhis edilmesiyle askeri mahkemede yargılanmasını gerektiren ilginin de kesildiği, 353 sayılı Yasa'nın 17. maddesi hükmü uyarınca adli yargı yerinin görevli bulunduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, temyiz edilmeyen karar kesinleşmiştir.

            DOĞUBEYAZIT ASLİYE CEZA MAHKEMESİ: 28. 4.1998 gün ve 1997/202-1998/101 sayıyla; asker kişi sanığın, asker kişiye karşı, askeri mahalde işlediği ileri sürülen eylemi nedeni ile askeri mahkemede kamu davasının 8.9.1994 günü açıldığı, yargılama sırasında sanığın 13.9.1994 günü terhis edildiği anlaşıldığından 353 sayılı Yasa'nın değişik 17. maddesi hükmü uyarınca askeri mahkemenin görevinin sona ermeyeceği gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiş, karar temyiz edilmeyerek kesinleşmiştir.

            Böylece, adli ve askeri yargı yerleri arasında 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş Ve İşleyişi Hakkında Yasa'nın 14. maddesinde öngörüldüğü  biçimde, olumsuz görev uyuşmazlığı doğmuş, dosya, Doğubeyazıt Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 26.1.1999 gün ve 1999/854 muh. sayılı yazısı  ile  Uyuşmazlık Mahkemesi Başkanlığı’na gönderilmiştir. 

            İNCELEME VE GEREKÇE: Uyuşmazlık Mahkemesi Ceza Bölümünün, Mustafa Bumin'in Başkanlığında, Üyeler: Teoman Üneri, Casim Yılmaz, Zeki Aslan, M. Münip Emre, A. Necmi Özler ve Necmettin Özkan'ın katılımlarıyla yapılan 16.4.1999 günlü toplantısında Raportör-Hakim G. Fatma Büyükeren'in davanın çözümünde askeri yargı yerinin görevli olduğu yolundaki raporu ve dosyadaki belgeler okunduktan; ilgili Başsavcılarca görevlendirilen Yargıtay Cumhuriyet Savcısı Mustafa Ekinci ile Askeri Yargıtay Başsavcı Yardımcısı Yavuz Sezai Karaa'nın davanın çözümünün askeri yargının görev alanına girdiğine ilişkin yazılı ve sözlü açıklamaları dinlendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

            353 sayılı Askeri Mahkemeler Kuruluşu Ve Yargılama Usulü Yasası'nın "Askeri Mahkemelerin Görevleri" başlığı altında düzenlenen İkinci Bölümünde yer alan "Genel Görev" başlıklı 9. maddesinde; "Askeri Mahkemeler Kanunlarda aksi yazılı olmadıkça asker kişilerin askeri olan suçları ile bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde yahut askerlik hizmet ve görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevlidirler" denilmektedir.

"Askeri suç" ise, öğretide ve uygulamada;

            a) Unsurları ve cezalarının tamamı Askeri Ceza Yasası'nda yazılı olan, başka bir anlatımla, Askeri Ceza Yasası dışında hiçbir ceza yasası ile cezalandırılmayan suçlar,

            b) Unsurları kısmen Askeri Ceza Yasası'nda kısmen diğer ceza yasalarında gösterilen suçlar, 

            c) Türk Ceza Yasası'na atıf suretiyle askeri suç haline dönüştürülen suçlar, olmak üzere üç grupta mütalaa edilmektedir.       

            Aynı Yasa’nın 13.10.1996 gün ve 22786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4191 sayılı Yasa’yla değişik 17. maddesinde; “askeri mahkemelerde yargılanmayı gerektiren ilginin kesilmesi, daha önce işlenen suçlara ait davalara bu mahkemelerin bakma görevini değiştirmez. Ancak suçun askeri bir suç olmaması askeri bir suça bağlı bulunmaması ve sanık hakkında kamu davası açılmamış olması halinde askeri mahkemenin görevi sona erer” denilmektedir.

            Olumsuz görev uyuşmazlığına konu kamu davasında; sanığın asker kişi sıfatını taşıdığı sırada işlediği ileri sürülen suçun, görev sırasında ve asker kişiye karşı işlendiği; askeri suç olmadığı, askeri bir suça da bağlı bulunmadığı ve sanık hakkındaki kamu davasının da sanığın 13.9.1994 tarihinde terhis edilmesinden önce 8.9.1994 günü askeri mahkemeye açıldığı açıkça anlaşılmaktadır.

            Bu durumda, askeri suç olmayan ve askeri bir suça da bağlılığı bulunmayan Türk Ceza Yasası'nın 459. maddesinde unsurları ve cezaları yazılı olan tedbirsizlik ve dikkatsizlikle bir asker kişinin yaralanmasına neden olma suçuna ilişkin davanın; sanığın terhisinden önce açılmış olması, bu halde de askeri mahkemenin görevi sona ermeyeceğinden askeri yargı yerinde görülmesi ve 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin görevsizlik kararının kaldırılması gerekmektedir.

            S O N U Ç : Anlaşmazlığın niteliğine göre, davanın Askeri Yargı yerinde görülmesi gerektiğine, bu nedenle 12. Mekanize Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesi'nin 9.4.1996 gün ve 115-229 sayılı görevsizlik kararının kaldırılmasına 16.4.1999 gününde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.